Geuzenliedboek

197.
Nieu Liedeken, ⁺

op de wijse: Van Weenen.

Hollant, Zeelant weest nu verblijt,
Laet ons God dancken met jolijt
Voor sijn goetheyt ghepresen,
Die hy ons binnen corten tijdt
Door sijn hulp heeft bewesen.

Ghelijck wy corts hebben verstaen,
Hoe dat Hollant gantsch was verraen,
Maer God heeft het gaen keeren:
Voor eerst wierpen sy op de baen
Een vreemde nieuwe Leere.

Dus meende hy te krijghen vry
Den meesten Adel ^12. op sijn zy,
Hy dochte dan zoudt wel tieren ^13.,
Om soo Gods volck te moorden bly,
Niemant en zoumer vyeren ^15..

Hy gaf zijn Excellenci raet,
Het sou wesen tot sijnder baet.
Dat hy zijn grootste Heeren
Sou laten dooden seer obstinaet ^19.,
Dat was wel sijn begheeren.

Maer Graef Maurits seer wijs bedacht
Heeft desen raet niet goet gheacht,
Daerom liet hy dat varen,
Maer heeft dit feyt int t'licht ghebracht
Soo dra sy ^25. by een waren.

Doe kreghen sy nae-dencken ^26. quaet
Al van den oppersten Advocaet,
Oft hy wel sou met Spaengien
Hebben ghesloten een valschen raet
Teghen ons Prins van Oraengien.

+ No. 197. Naar L. Verder alleen in M. Ook niet bij V.L.
Het gedicht moet uit het begin van Oldenbarnevelts gevangenschap dagtekenen, dus ongeveer uit September 1618.
Voor de wijs zie bij n^o 106.

12. Den meesten adel: Waarschijnlik bedoelt de dichter eenvoudig de aanzienliken, de regenten, die in Holland niet streng kalvinisties waren, en dus door de nieuwe leere te winnen.

13. tieren: goed gaan.

15. vieren: sparen.

19. seer obstinaet: met alle geweld.

25. sy: de Staten Generaal.

26. nae-dencken: achterdocht.

[p. 168]

 

Dit is by parabel ^31. gheschiet,

 

Ghelijck Haman den Coninck riet:

 

Om Mardachai te hanghen,

 

Dats, eenen boom hy rechten liet,

35

Nu leyt hy selfs ghevanghen.

 

 

 

Hy had al veel toestanders ^36. vry,

 

Die heeft hy ghecreghen op zijn zy,

 

Met veel Spaensche ducaten,

 

Grootius en Hoogherbees daer by,

40

Dat zijn sijn ondersaten.

 

 

 

Dees zijn ghevanghen alsoo fraey,

 

Elck klapt als een Papegaey,

 

Bysonder gaetmense hooren,

 

Sy bidden nu wel om delaey ^44.,

45

Maer t'mach haer niet ghebeuren.

 

 

 

Tis voor den Spaenschen Koninck spijt,

 

Dat hy sijn schoone ghelt is quijt,

 

En dat hem niet mach ghebeuren

 

t'Lant, dat hem was belooft met vlijt,

50

Nu gaet hy daerom treuren.

 

 

 

Nu goet wert Oraengien in t'werck, ^51:

 

Om voor te staen Gods Leer en Kerck,

 

Dat gaet hy nu betrachten,

 

Stootse van t'Kussen, hier op merckt,

55

Die Gods Woort en hem verachten.

 

 

 

Nu sien d'Arminianen blau ^56.,

 

En oock de Spaensche Kappen grau ^57.,

 

Dit gaet haer soo seer spijten,

 

Nu sien sy omme alsoo flau

60

Met al haer Jesuwijten.

 

 

 

Hy hiet Johan van Barnevelt.

 

Die heeft dit feyt in t'werck ghestelt,

 

Om Hollant te verraden,

 

Daer voor heeft hy ontfanghen ghelt,

65

Nu is hy swaer beladen ^65..

31. by parabel: bij gelijkenis. Haman en Mordechai uit het boek Esther.

36. toestanders: medehelpers.

44. delay: uitstel. De regel is zonderling, omdat de beschuldigden juist aandrongen op meer voortgang met de behandeling van hun zaak. Maar de volksdichters waren niet altijd zoo nauwkeurig op de hoogte.

51: Nu gaat Oranje flink aan 't werk.

56. blau sien: op zijn neus kijken.

57. Kappen grau: de monniken.

65. swaer beladen: in grote nood.

[p. 169]

 

O Heer bewaert ons Prins seer goet,

 

Met de ghetrouw' Landts-Staten vroet,

 

Dat sy doch wel regeeren,

 

En opbouwen Gods Kerck seer soet

70

Met de oprechte Leere.

 

 

 

Prince hier mee eynd' ick mijn Liet,

 

God gheeft sijn Excellenci siet, ⁷²

 

En ick gunt hem midts desen,

 

Hy is waerdich, hoort mijn bediet,

75

Graef van Hollant te wesen.

72 vlgg. God geve zijn Excellentie graaf van Holland te wezen.