Geuzenliedboek

185.
Triumph-Liet, van d'Inhalinge van des Paltz Princesse ende zijn Excellentie, binnen Amsterdam, den 24 Mey, ⁺

Wijse: O ghy Nimphe hooch, etc.

Komt en wilt aenhooren hier
Wat ick u zinghen moet
Hoemen t'Amsterdam met playsier
Seer fraey in halen doet
Een Jonckvrou,, Enghelsch trou
Des Conings dochter hooch vermaert
Die als nou,, in 't ghehou ^7.
Met den Paltzgraef is ghepaert
T'samen man en wijff
God gheef dat 't langh blijf, Sonder vals bedrijf.

+ No. 185. Naar S. In geen andere druk; ook niet bij V. L.
In de druk staan de strophen op 7, 8 of 9 regels. Toch zullen het er wel 10 moeten zijn, misschien 11.
Het weinige, dat van deze feestelikheden bekend is, heeft Moes bijeengebracht in het Amsterdamsch Jaarboekje voor 1888, bl. 92–100. Bij vergelijking zal men zien, dat ons lied nog vrij wat bijzonderheden mededeelt, die elders niet te vinden zijn.

7. ghehou: huwelik.

[p. 141]

 

'Tgheschieden op een donderdagh ^11.

 

Datmense in halen sou

 

Sijn Excellency men daer sach

 

Met Graef Hendrick d'Nassou,

15

Doen maeckten reen,, hem op de been

 

De Burgery al even stout

 

Die als doen,, net en schoon

 

Waren menichfout

 

Achtien Vendels claer

20

Mochtmen aenschouwen daer Aenhoort doch all'gaer.

 

 

 

Noch sachmen daer int gheweer

 

Soldaten alghelijck,

 

Twee Vendels vloghen heen en weer

 

Aenhoort doch arm en rijck,

25

Soo datter al,, in 't getal

 

Waren twintich Vendels sterck

 

Hier en daer,, op Brugg' swaer

 

Waren gestelt int perc

 

Met al haer Wapens schoon

30

S'hadden maecken doen Elck voor zijn persoon. ^30:

 

 

 

Als sy omtrent den hoogen oort ^31.

 

Quamen sy in 't Ty ree,

 

De Clocken ginghen doen aenboort ^33.

 

De stucken op Schepen mee,

35

Noch stondt daer,, acht stucken swaer

 

Op de Nieuwebrugh ghestelt

 

Schoten of,, also grof

 

Dit wordt u hier vertelt,

 

Menich Musquettier

40

Gaf doen lustich vyer Met soo fraey manier.

 

 

 

Met het Jacht voeren sy doen voort

 

Al aen den Dam seer fijn, ^42.

 

Daer worden sy ontfanghen hoort

 

Van de Heeren devijn,

45

Daer stont b'reyt,, Koetsen planteyt

 

Daer gingen sy op treen

 

Sijn als doen,, met blijdschap schoon

 

Den Dam terstont opghereen

 

T'samen algelijck

50

Met al de Heeren rijck Van dese Stee publijck.

11. In 1613 viel 23 Mei op Donderdag; 24 in het opschrift is dus een vergissing.

30: Die zij elk voor zich hadden laten maken.

31. den hoogen oort, tegenwoordig de Zandhoek geheten, waar in 1611 het Blauwhoofd was aangelegd; vgl. Ter Gouw, Amstelodamiana 3e dr. I, 223.

33. De klokken gingen aan de gang, begonnen dus te luiden.

42. Aan het Damrak naast de Waag was een steiger gebouwd, met laken bekleed, waar het gezelschap door de Burgemeesters ontvangen werd.

[p. 142]

 

Noch sachmen daer lustich staen

 

Op den Dam menich Helt, ^52.

 

Een vertooning worde ghedaen

 

Van d'ou Camer vermelt

55

Daer mochtm' zien, veel naeckt' lien

 

Die daer stonden by malcaer

 

'Twordt gedaen,, hoort 't vermaen

 

Voor de Paltz Graefin eerbaer,

 

Met zijn Excellency schoon

60

En des Princen Soon ^60. En zijn Adel ydoon.

 

 

 

Van daer sachmense trecken voort

 

De Warmoestrate deur

 

Den Niesel in al met accoort

 

Doen namen sy haer keer

65

Met ghedruys,, nae de Sluys ^65.

 

Een vertooning was daer geree

 

Sy ginck behent,, recht overent

 

Staen op den Wagen mee

 

Om te sien d'frayicheyt

70

Die daer was bereyt Van d'nieu Camer planteyt.

 

 

 

Van daer al nae het Princen Hof

 

Sachmense rijden aen,

 

De Schuttery trock doen mee of

 

Men sachse marceeren gaen,

75

'sPrincen Hof heen,, Hoort gemeen

 

Elck schoot doen al even seer

 

Cleyn en groot, niemant verdroot

 

Om te braveren weer,

 

Ter eeren d'Paltz Graefin

80

Sijn Excellency niet te min, twas fray in zijn zin.

 

 

 

T'anderdaeghs op een vrydagh ^81.

 

Sagmen ter eeren daer

 

Te water steken na middach

 

Vijf en vijf al daer waer,

85

Een gans mee, Ghehangen ree,

 

Boven 't water aen een Tou

52. Naast de Beurs was door Hendrik de Keyser een triumfboog of tooneel gebouwd, waarop een vertoning gegeven werd door een aantal personen, waaronder ‘eene die dese Engelsche Princesse representeerde, in den persoon Thetidos Nerei dochter, daer de Poeten veele van fabuleren’ ( Baudartius I 1613.9). Deze vertoning van de Oude Kamer was zeker wel opgesteld door Hooft, die er ter verklaring bij schreef:

D'Engelsche Thetis waerd om goden te verwarmen
Met Min (gelijckmen singt dat Nereus dochter dee)
Verlaet haers Vaeders hof en 't Rijcke vander zee;
En comt den Duidtschen Voorst der Vorsten in sijn armen:
Den Hemel weck ons een Achilles uut die twee.

60. Met des Princen Soon zal Frederik Hendrik bedoeld zijn.

65. de Sluys is hier die van de Oudezijds-Voorburgwal bij de Oude Doelenstraat. De vertoning, die hier gegeven werd, was zeker ook wel heel mooi, maar doordat er geen geschreven verklaring bij was, begreep niemand er iets van.

81. Het waterfeest zag de Prinses van de Beurs.

[p. 143]

 

D'moster aen,, alst was g'daen

 

't Water steken hoort man en vrou

 

Doen trocken sy om strijt

90

Den tweeden met jolijt,, Die kreegh 't hooft subijt. ^90:

 

 

 

Alst watersteken was volent

 

Op de Sluys ^92. sachmen doen

 

De Redenrijckers weer behent

 

Sy maeckten daer vertoon,

95

't Duyrden van tien,, uyren hoort mien, ^95.

 

Tot by twaelf al in den nacht

 

Eert was g'daen,, hoort 't vermaen

 

Veel menschen stonden onsagt,

 

Daer was grooten drang

100

Dat menig worde bang Van flouwicheyt eer lang.

 

 

 

Hier hebt ghy-lieden nu gehoort

 

d'Inhaling van Amsterdam

 

Godt wil haer geleyden voort

 

De Conincklijcke stam,

105

Dat sy mach gaen,, Sonder verraen

 

Vry en vranck op ende neer

 

En den Paltz,, om zijn hals

 

Met blijtschap t'ontfangen weer,

 

Dan al nae haer Landt Trecken fraey playsant,

110

Met een goet verstant.

 

 

 

Oorlof hier mee neem ick afschey

 

Te enden hier mijn Liedt

 

d'Princelijcke God haer gheley

 

Dees twee gehout altijt,

115

Dat sy meer,, Godes leer

 

Voorstaen avont ende noen,

 

So sal d'Heer,, Sijnen keer,

 

Tot haer wenden seer koen,

 

Die Gods Wet bemint, Dat met recht versint

120

Roept hy als zijn kindt.

 

 

 

Princelijcke God bewaert nou

 

Alhier in Amsterdam,

 

Burgemeesters Schepens trou,

 

Officiers hooch leegh van stam

125

Schuttery,, soldaten bly

 

Die voorstaen het Vaderlandt,

 

Den Coopman., Arbeytsman,

 

Neemtse al in uwe handt

 

Dat wy al in vree, Leven hier in Stee

130

In trou en Liefde mee.

90: Reeds de tweede trok de gans de kop af.

92. de Sluys is hier wel weer de Damsluis.

95. Wel opmerkelik, dat die feesten zo laat in den avond waren. Dat zal wel ter wille van het vuurwerk geweest zijn, dat in ons gedicht niet, maar elders wel genoemd wordt.