Geuzenliedboek

[p. 299]

131.
Een Refereyn, 't welck ter eeren vanden Heere Prince van Orangien gheseydt werdt binnen de stadt van Gendt, tsavonts doen syne Excellentie over Tafel sat, by een personagie die Ghemeynte hiet. ⁺

Hoochgeboren vroom Vorst, het is claer en waerachtich,
So ons de Heer almachtich niet selve had bygestaen,
De wreede vyanden, bloetgierich, en crachtich,
Hadden haren moetwille met ons ghedaen:
Maer Godt heeft onse cause ghenomen aen
Verweckende uwer Vorstelicke ghenaden,
Die noyt slants welvaren en zijt afgegaen,
Maer altijts ghevoordert met wercken en daden:
Daerom zijn oock lieflick uwe voetpaden,
Alle vreedsame in u teghenwoordicheydt verblijden:
Al zijnder eenighe die u soecken te beschaden,
Godt sal uwe Ghenade ghenadich bevrijden,
Tot zijnder eere, en t'onsen trooste tallen tijden,
Ghelijck ^14. hy ghedaen heeft tot den dage van heden,
Dies wy vrymoedich met der herten belijden:
Weest willecom Edel Prince binnen deser steden,
Die in sHeeren naem comt, als een Vorst van vreden.

Een vreedsaem Vorst waert ghy van over veel Jaren,
Tot sLants welvaren, altijt constant ghebleven,
Die om de gerechticheyt quaemt int beswaren,
Jae daerom uut den Lande tonrechte waert verdreven:
Doen ghy mocht in rusten ghemackelijck leven,
Gheen ghebreck hebbende van goet oft ghelt,
Hebt ghy lijf en goet voor t'Vaderlandt ghegheven,
En u met veel swaricheyts begheven int velt
Om te wederstaen het Spaensche ghewelt,
Met verraders ghequelt van buyten en van binnen.
Maer hoeseer datmen hem teghen u heeft ghestelt,
Victorieuselijck sietmen u overwinnen,
Daer van wy Godt dancken met hert en sinnen,

+ No. 131. Naar B. Verder in C.D.F-M.S. Bij V.L. CXXVI.
Volgens Bor I, 916 is dit ‘referein’ uitgesproken de avond van de 29 Desember 1577, de dag, waarop Prins Willem ‘triumphantlijk tot Gent ingehaelt’ was, waar hij na de Calvinistiese opstand van October onder Rijhove en Hembyze gekomen was en tot 15 Januarie bleef. Over deze feestelike intocht zegt Bor, na de refreinregels te hebben aangehaald: ‘Gelijk dit alles in 't lange beschereven is door Lucas de Heere Schilder’ enz. Misschien is dus ook dit refrein aan De Heere toe te schrijven (vgl. Te Winkel, Ontwikkelingsgang I, 296, 2e druk III, 49).

14. Ghelijck. In I.J.L.M.S: So.

[p. 300]

 

En u, dat ghy soo veele voor tLandt hebt gheleden:

 

Dus spreken wy, en al die u met herten beminnen:

 

Weest willecom Edel Prince binnen deser steden,

 

Die in sHeeren naem comt, als een Vorst van vreden.

 

 

35

Inden name des Heeren, dit moet elck weten,

 

Sijt ghy opgheseten om te commen int Landt,

 

En u soo wel Godtsalich hebt ghequeten

 

Alsmen oyt van eenich Vorst gheschreven vandt,

 

Niet teghenstaende al het groot wederstandt

40

Dat tonrechte teghen u is opgheresen

 

Hebt ghy gheensins ghesocht te wreken, want

 

Voor quaet hebt ghy ons goet wederom bewesen.

 

Daerom prijsen wy uwe vromicheyt in desen,

 

En willen u voorts by blijven tot der doot,

45

Gheensins meer lijden dat ghy wordt mispresen,

 

Want ghy betoont ons te sijne een vrient inden noot:

 

Wy haten de verraders met al haer exploot ^47.

 

Die noch seer vele alomme tLandt betreden,

 

Maer roepen tot u in oprechter liefden groot:

50

Weest willecom Edel Prince binnen onser steden,

 

Die in sHeeren naem comt, als een Vorst van vreden.

 

 

 

Den alderhoochsten Prince machtich en rechtveerdich

 

Beware u volheerdich ^53., in zijn Godlicke wegen,

 

Op dat ghy moecht mercken hoe costelic en weerdich

55

Eenen schat en weldaet ghy van Godt hebt vercregen,

 

Wanneer u schier de gantsche Weerelt was teghen

 

Heeft u den Almachtighen ghenomen in behoet,

 

Soo dat al u vyanden, hoe groot sy waren bedeghen ^58.,

 

U nu moeten bidden en vallen te voet.

60

Dits geen menschen werc, maer God, die sulcx door u doet

 

En regeert alle dinck nae zijn welbehagen:

 

Daerom sult ghy oock met eenen cloecken moet

 

Gods lof vercondighen tot allen daghen,

 

En zijn eere op het hoochste helpen vooren draghen,

65

Dat zijnen grooten Naem mach worden beleden,

 

Ende ooc aengebeden: dus wy als voren gewaghen,

 

Weest thien-duysentfout willecom in onser steden,

 

Die in sHeeren naem comt, als een Vorst van vreden.

47. exploot: daden, werken.

53. volheerdich: volhardend, hier dus: voortdurend.

58. bedeghen: gegroeid, geworden.