Geuzenliedboek

113.
Een Liedeken van de belegheringhe ende opghevinghe van Siericzee, ⁺

Op de wijse: Maximilianus de Bossu.

Aenhoort een liet ghy christen schaer,
Wat sich heeft toeghedraghen,
Al in dat vijfentseventichste Jaer,
Men mach het wel beclaghen,
Den thienden October wert Zierczee beleyt,
Van de Spangiaerts benaut aen allen zijt ^6.,
Gheen Victaly condense becomen.

+ No. 113. Naar N. Verder in E. I en alle latere, behalve K. S. V. Bij V.L. CVIII; Van Vloten II, 159.
Lied van Junie 1576.
Voor de wijs zie n^o 72.

6. aen allen zijt. I.J.L.M subijt.

[p. 258]

 

Sy hebben de stadt ghehouden langhen tijt,

 

Met ghewelt sonder vertsaghen,

10

De Geusen deden de Spangiaert groot spijt,

 

Met haer schepen alle daghe,

 

Daer bleef so menighen Spangiaert doot,

 

Al waren de Geusen in grooten noot,

 

Zierickzee dede van hongher claghen.

 

 

15

De Prins als een ghetrouwe Heer,

 

Heeft dickwils begheert te ontsetten,

 

Ziericzee die daer was benouwet seer,

 

Maer die Spangiaerts hebbent altijt belettet ^18.

 

Sy schoten de schepen al inden gront

20

Van de Geusen, die so menighe listen vondt,

 

Dan twas al te seer besettet.

 

 

 

Daer was gheen diepte verstaet wel my ^22.

 

Om met groote schepen daer by te comen

 

Dus hebben sy de stadt ghemaeckt ^24. vry,

25

De Geusen met veel daden vroome,

 

Maer God en heeftet niet gheconsenteert,

 

Hy moet nochtans altijdt zijn ghe-eert,

 

Op ons selfs laet ons niet steunen.

 

 

 

Daer was soo groote diere tijdt

30

Binnen Zierickzee onder de ghemeente,

 

Menich vroom herte veel hongher lijdt,

 

Ghelijck gheschiet is binnen Haerlem mede.

 

Hoe macht eene vleesch dus quellenden zijn

 

Het ander, en aendoet ^34. soo grooten pijn,

35

Daer wy zijn van een hooft eene ^35. leden.

 

 

 

Dat doet altijt het ghecroonde beest ^36.

 

Ende des Antechrists dienaren

 

Die altijt met een bloetdorstighe gheest

 

Donnoosele end gheloovighe beswaren ^39.,

18. hebbent altijt belettet. N heeft beletten, drukfout, die P verbetert door te schrijven M. d. S. dat beletten. Q en alle latere maken de regel enkelvoudig: die Spangiaert hevet altijt belettet, waarbij AA-DD belet schrijven. Van Lummel verandert eigenmachtig in gingent altijt beletten en nu ook in vs. 21 Dan zij 't al te seer besetten.

22. Zie Bor I, 678, waar ook de herhaalde pogingen van Lodewijk van Boysot worden verhaald, die 27 Mei daarbij omkwam.

24. hebben ghemaeckt moet hier betekenen: hebben getracht te maken.

34. aendoet. P-DD aendoen.

35. eene. I. M een; P alle; Q-DD en.

36. het ghecroonde beest. Hiermee wordt de Roomse kerk bedoeld, naar aanleiding van Openb. XII, 3 ‘Ende daer wiert een ander teeken gesien in den hemel, ende siet, daer was een groote roode draeck, hebbende seven hoofden, ende tien hoornen, ende op sijne hoofden seven koninklicke hoeden.’ De aantekening op dit vs. in de Statenbijbel geeft aan, dat de draak de duivel is, maar dat sommigen ‘door dese seven hoofden verstaen de seven bergen, ende seven koningen der grooter stadt’ enz.

39. beswaren: in het nauw brengen.

[p. 259]

40

Sy achten ons Ketters obstinaet,

 

Om uyt te roeyen ^41. toncruyt quaet,

 

Teghen Gods wille na tschrifts verclaren. ^42:

 

 

 

Inden Mey den thienden dach ^43.

 

Worde Zierickzee de stadt opghegheven,

45

Met eene also goeden verdrach,

 

Behouden goet, Lijf en leven,

 

Monseur Dragon ^47. heeftse in ^47. ghenade ontfaen

 

Hy heeft beter als Duckdalf ghedaen,

 

Doen Haerlem worde opghegheven.

 

 

50

Prince ghy Papouwen ^50. verblijt u nu,

 

Dat ghy Zierickzee hebt ghewonnen,

 

De gantsche Zee sal voortaen wesen u, ^52.

 

Maer ghy sulter seer vals aen flouwen, ^{53. 53:}

 

Zierickzee zal weder onse zijn

55

Papou moochdy leven een cort termijn,

 

Ghy sult wonder aenschouwen.

Staet naet beste, fecit.

41. om uyt te roeyen enz. zullen wij wel met vs. 39 moeten verbinden, en vs. 40 opvatten als een tussenzin.

42: Tegen Gods wil, zoals die in de Schrift verklaard wordt. Dit vers bevat een zinspeling op de gelijkenis van het onkruid onder de tarwe, Matth. XIII, 25 vlgg. Ook indien de leer der hervormden onkruid mag genoemd worden, wil de dichter zeggen, ook dan nog zoudt gij het aan God moeten overlaten bij de oogst tarwe en onkruid te schiften. Vgl. de karakteristieke aantekening op deze plaats in de Statenbijbel, waarin tegen de opvatting, als zou Christus hier ‘het ampt der kercke in 't oefenen der discipline’ willen ‘wech nemen’, wordt gepolemiseerd.

43. Deze datum is onjuist; het was 30 Junie.

47. Monseur Dragon: Mondragon.

47. heeftse in. W. IJ heeft in; N. Q. R. U. AA-DD heeft sijn.

50. Papouwen de herhaaldelik voorkomende scheldnaam voor de Roomse geesteliken.

52. I. J. L. M De heele zee zal nu worden u; P Nu zal de gantsche zee wesen u.

53. In N. Q. R. (T. X. Z.) AA-DD is de lezing als in den tekst; in O. P ontbreekt vals; U. W. IJ lezen stouwen. In I. J. L. M luidt de regel: Doch tspel is nau begonnen. Ontbrak dit vers misschien in het voorbeeld van I?

53: Gij zult er, tegen alle verwachting, door verzwakken.