Geuzenliedboek

[p. 254]

111.
Een nieu Liedeken, ⁺

op de wyse, Rijck God wie sal ick claghen.

Wilt met ons druck oorbooren ^1.
Ghy menschen cleyn ende groot,
Siet hoe dat nu gaet verlooren
Antwerpen die Stadt minioot,
Die Cooplieden kermen seere,
Sy maken also grooten gheclach
Die neeringhe hadden sy gheerne weere,
Maer my dunckt dat het niet wesen mach.

Men hoort nu tAntwerpen wel beclaghen ^{9, 10.}
Dat sy oyt maecten soo grooten gherucht,
Al soomen int Jaer van lxvi. hoorde ghewaghen
Doen de Prins is van daer ghevlucht,
Met soo menighen Burgher ghepresen,
Die hem volchden met wijf en kint,
Dat moest wel een bitter scheyden wesen,
Want elck scheyde van synen vrint.

Waer hoordemen oyt yemant spreken,
Dat een Stadt alsoo lustich stont,
Daer de Coopmanschap gheheel is ghesweken ^19.
En veracht tot inden gront,
Daer elck Minnaer triumpheerde,
Om sijn lief te behaghen siet,
De Coopmanschap die daer floreerde,
Maer nu sitten wy int verdriet.

Al quam de vlote uut Spaengien,
Oft oock uut Enghelant,
Uut Oostlandt oft uut Almaengien,
Oft uut Vranckrijck seer plaeysant,
Ten mocht haer niet mishanden ^29.
Wat goet datmen ons toe brocht,
Al quamt uut den Heydensche Landen,
Twert tAntwerpen al vercocht.

+ No. 111. Naar A. In geen andere druk, ook niet bij V.L.
Het lied is moeilik nauwkeurig te dagtekenen. Het is door A ingevoegd en stond niet in ω. Maar die druk is van 1581 en zo jong is het lied zeker niet. Het is zeker van vóór de Spaanse furie. A plaatst het na n^o 24, het vertrek van Oranje, waarschijnlik omdat daarop wordt gezinspeeld in vs. 11. Men zou kunnen denken aan een bepaald geval, als het protest tegen het verbod om met Holland en Zeeland handel te drijven. Bor maakt van twee gevallen van dien aard melding in 1574 en 1576 (I, 498 en 681). Maar daarvoor zijn de klachten te algemeen. Ze betreffen vooral de belemmering van de handel, en wel natuurlik door de zeeoorlog en de kaperij der Watergeuzen. Ik plaats het lied daarom in het einde van 1575 of het begin van 1576.
Voor de wijze zie bij n^o 66.

1. druk oorboren: rouw bedrijven.

9, 10. Men heeft er spijt van, toen reeds zo luide te hebben geklaagd: nu is het nog veel erger.

19. ghesweken van swiken = bezwijken.

29. mishanden: hinderen.

[p. 255]

 

Al sijn wy tAntwerpen heel druckich

 

En vande Coopluy seer versmaet,

35

Ick seg, hy is heel wel ongheluckich,

 

Die daer nemmermeer troost ontfaet:

 

Wy hopen den tijt sal comen,

 

Dat de Comenschap beteren sal aen elcken cant,

 

Tsal die van Deventer oock seer vromen,

40

Met die van Maestricht seer plaeysant.

 

 

 

In Vlaendren hoortmen nu oock seer claghen,

 

Binnen Ghendt, en Brugghe, des seker sijt,

 

Hoe dat sy van daghe tot daghen

 

Haer Neeringhe oock werden quijt,

45

En de Cooplien van Amsterdam ghepresen,

 

Met die van Tshertoghenbosch bekant,

 

Sy moeten al met Antwerpen treurich wesen,

 

Want de Neeringhe is heel uut het Lant.

 

 

 

Den Ambachtsman die mach nu wel sorghen ^49.,

50

Want hy leeft in groot verdriet,

 

Wat hy gaet leenen oft borghen,

 

Betalen en can hy niet:

 

Daerom trecken sy nu met hoopen

 

Na Bremen oft na Wesel goet,

55

Na de meeste Neeringhe dat sy loopen,

 

Daer crijcht den Ambachtsman wederom moet.

 

 

 

Waer nu eens de Oostersche Zee ontsloten,

 

Dat de Coopman mocht comen gaen,

 

En dat de Enghelsche Schepen mochten vloten ^59.,

60

Soo waer onsen druck al ghedaen,

 

Dan souden ons comen versoecken ^61.

 

Die Cooplieden hier ende daer,

 

Uut alle Steden ende hoecken,

 

Souden sy comen verre ende naer:

 

 

65

Oorlof ghy Oostersche Steden al ghemeene

 

Daer de Comenschap nu is vergaert,

 

Al blyve ick Antwerpen in weene,

 

Siet dat ghy de Neeringhe beter bewaert:

 

Want men canse wel misbruycken ^69.,

70

Die neemt Spieghel aen mijn, ^70:

 

Want ick moet swyghen en duycken ^71.,

 

Alst God belieft salt anders sijn.

49. sorghen: bekommerd zijn.

59. vloten: varen.

61. versoecken: bezoeken.

69. misbruycken: er zich aan vergrijpen.

70: En die dat doet, moge enz.

71. duycken: bukken.