|
| |
Verscheidenheden.
Deutsche Kunst in Belgien. - Am 10. August dieses Jahres wird der belgische Kunstsalon, der abwechselnd alle Jahre in Brüssel, Antwerpen und Gent stattfindet, in Antwerpen in der Venusstraat seine Thore öffnen. Die deutschen Künstler, welche in den früheren belgischen Landesausstellungen sowohl quantitativ als auch qualitativ schlecht vertreten waren und in einem kleinen Raume mit ungünstigem Lichtverhältnis auss ellten, werden in diesem Jahre zum ersten Male vorzüglich zur Geltung kommen, indem ihnen drei der schönsten Säle, die vormals von der französischen Kunst eingenommen waren, heute zur Verfügung gestellt worden sind. Die Zahl der persönlich eingeladenen deutschen Künstler überschreitet hundert. Dieselben wurden von einem Mitgliede der Ausstellungskommission der Société des Beaux-Arts, dem Maler Professor Franz van Leemputten aus Antwerpen, vor einiger Zeit besucht und passende Werke für den Salon ausgewählt. Es sind die bedeutendsten Künstler aus Berlin, Dresden, Düsseldorf, München und Worpswede. Das Verdienst, die deutsche Abteilung zustande gebracht zu haben, gebührt Herrn Franz van Leemputten, der mit rührendem Eifer seit längerer Zeit für die deutsche Kunst in Antwerpen mit aller Entschiedenheit eintritt.
M. Gladbach.
Hub. Oellers
***
De waarde van den uitvoer aan goud uit West-Australië is steeds toenemende. In 1899 bedroeg dit 6,246,729 pond st. Deze waarde was in 1898 3,990,603, in 1897 2,534,976, in 1896 1,068,805, in 1895 was het 879,648 pond st., in 1894 787,099 en in 1893 slechts 421,385 pond st. De toename bl[i]jkt dus elk jaar eene aanmerkelijke som te bedragen.
***
| |
| |
Het in den Handel bekende zuivere Nikkel vertoont geene bijzondere eigenschappen, maar gewalst metaal, beproefd over '98 pct., heeft eene trekvastheid van 34 ton per vierk. eng. dm, en bedraagt dus meer dan die van ijzer.
Wanneer men echter een mengsel van beide metalen heeft, waarbij de geschi[k]te verhouding is in het oog gehouden, dan is de trekvastheid nog grooter.
***
De vooruitgang in Siberië. - Ten gevolge van den aanleg der Trans-Siberische spoor toont Siberië reeds thans een ongekenden vooruitgang.
Op het Westelijke gedeelte der spoor werden in 1896 een getal van 160 000 personen vervoerd, en in 1898 was dit reeds gestegen tot 350,000. In die 2 jaar vermeerderde het goederentransport van 172,000 tot 492,000 ton. Op het centrale gedeelte der groote spoorlijn steeg in dienzelfden tijd het personenvervoer van 15,000 tot 300,000, en het goederenvervoer van 16,000 tot 180,000 ton.
Het Altaï-distrikt, waarvan het bouwland slechts 5 pct. werd in gebruik genomen, bracht in den laatsten oogst 360,000 ton graan op, terwijl het steppen-distrikt, dat nog 5 jaar geleden 90,000 ton vreemd graan moest invoeren, bij den laatsten oogst reeds 82,000 ton kon uitvoeren. Dit succes is voornamelijk te danken aan de groote irrigatiewerken in die distrikten, in het draineren, van het moerassig land, namelijk de laaggelegen deelen van de Baraba-steppe. In het Akmolinsk distrikt en in de goevernementen van Tomsk en Tobolsk zijn 833 putten gegraven over eene oppervlakte van 748,000 beet. In het gouvernement van Tomsk zijn 275 mijlen kanaal gegraven, en is de rivier over eene lengte van 85 mijlen uitgedroogd. De bevolking steunt dit werk door vrijwillige bijdragen. De uitvoer van Chineesche thee over Siberië neemt steeds toe, niet alleen voor Europa, maar ook voor Noord-Amerika. Reeds thans is door het Russische gouvernement besloten de sterkte der rails geleidelijk te vergrooten, en een zwaarder soort locomotief in te voeren, met grootere snelheid van beweging, en dat dit wel noodig is, blijkt daaruit dat de gemiddelde snelheid van vrachttreinen thans slechts 10 Kilometer be raagt. Ook het aantal stations zal vermeerderd worden naar de plaatselijke behoeften.
***
De Zweefbrug te Rouaan, - Bij den modernen bruggenbouw treden thans geheel nieuwe vormen op en in het bijzonder is deze verandering merkbaar in die gevallen, waarbij men de belangen van het verkeer te land in verband brengt met die der zee. Waar de scheepvaart het gebraik eischt van schepen met hooge masten, is men genoodzaakt de bruggen zeer hoog te maken.
| |
| |
Dergelijke bezwaren ondervond men ook te Rouaan aan den mond der Seine. Men heeft daar afgezien van het maken van een vaste brug, en is er toe overgegaan eene zweefbrug te bouwen, waarbij een gedeelte brug van den eenen oever naar den anderen wordt getrokken. De inrichting is eenvoudig. Aan weerszijden der oevers zijn hooge ijzeren pijlers opgericht, welke verbonden zijn door een horizontaal ijzeren verbindingsstuk, welk laatste door kabels gesteund wordt, bevestigd aan de hoogste einden der pijlers. Over deze horizontale verbinding loopen schijven, bevestigd aan een daaronder hangend plateau, dat op zijne beurt door kabels is verbonden aan een plateau, dat de brug vormt en dat dicht langs het water heen en weer gevoerd wordt door machine kracht. Op dit zwevend bruggedeelte kunnen wagens, passagiers en zelfs, mits daartoe ingericht, een tram vervoerd worden, men heeft hierbij het voordeel dat de vaart niet gestremd wordt, terwijl de beweging der brug tamelijk vlug wordt uitgevoerd. Van ijsgang of sterken stroom blijft men geheel onaf hankelijk en kan de dienst ten allen tijde geregeld plaats vinden.
Men vindt dergelijke bruggen te Nervion in Spanje en te Biserta in Tunis. Te Rouaan zijn de pijlers 218 vt hoog, de breedte der rivier is 160 meter, de zwevende brug is 36 vt breed en 43 vt lang. Men vindt daarop gelegenheid voor voetgangers en rijtuigen, zoomede een afgesloten huisje voor den bestuurder, en in de hoogte eene brugvormige constructie voor de drijvende machine. Het geladen bruggedeelte weegt 105 ton.
In de maand Maart van het vorige jaar werd te Arnhem eene lezing gehouden over eene over den Rijn te bouwen zweefbrug, ter verbinding der Over Betuwe. Een uitstekend denkbeeld, in aanmerking genomen de plaatselijke omstandigheden, en die het voordeel geeft op gemakkelijke wijze een electrische tramverbinding in te richten.
***
De Oorsprong van de Elektriciteit in den dampkring is thans ontdekt. Reeds sedert eenigen tijd had men waargenomen, dat de waterdamp, die door verdamping uit de aarde opstijgt aan de atmosfeer eene tamelijk groote hoeveelheid elektriciteit aanbrengt.
Men was echter nog niet geheel zeker van de zaak, omdat men het bewijs niet kon leveren. Den natuurkundige Pellat is dit thans gelukt.
Hij gebruikte twee vlakke schalen van messing, die hij elektrisch laadde en isoleerde; de hoeveelheid elektriciteit van elk dezer schalen kon door een elektrometer volkomen gemeten worden. De eene schaal werd daarop met water gevuld, de andere bleef ledig; en hij liet beide schalen 1 1/2 uur lang bij gewone temperatuur met rust: Na verloop van dezen tijd bleek, dat de met water gevulde schaal het grootste gedeelte der lading had verloren, terwijl de
| |
| |
andere deze behouden had, en slechts een zeer klein gedeelte had verloren. Men kan dit verschijnsel niet anders verklaren dan door aan te nemen, dat de waterdamp, die uit de gevulde schaal opsteeg, de elektriciteit meevoerde.
Men trok hieruit het besluit dat ook de van de oppervlakte der aarde opstijgende waterdamp een gedeelte elektriciteit aan de aardsche voorwerpen onttrok en in de atmosfeer meevoerde.
Een ander bewijs vindt men in het feit; dat de elektrische toestand der aarde gedurende de warmste uren van den dag het zwakste is, omdat dan de verdamping het sterkst is. Daar de oorsprong van de elektriciteit in den dampkring eene der meest besproken natuurkundige en meteorologische vraagstukken geldt, is het door Pellat geleverde bewijs van groot gewicht.
***
De kosten der vier langste tunnels in de wereld maken eene bespreking uit van de ‘Mededeelingen van het Internationaal patentbureau Carl, Fr. Reichelt Berlijn Nw. 6.’ De oudste tunnel was tevens de duur te, namelijk de Hoasac tunnel in de Ver. Staten,waarbij elke voet 1880 frank kostte. De daarop volgende Mont Cenis-tunnel kostte niet veel minder, namelijk 1720 frank. Bij den Gotthard-tunnel namen de kosten veel af, zij bedr egen daar 1150 frank, terwijl bij de Arlberg-tunnel, de jongste dezer vier, de prijs daalde tot 800 frank per voet. Deze snelle daling is een onwederlegbaar bewijs voor den snellen tred der mechanische methoden in het algemeen en van de boortechnische in het bijzonder in de laatste 10 tallen van jaren. Nog opmerkelijker is de bouw van een tunnel in het Cascade-gebergte N. Amerika op de baan van de Northern Pacific.
Ver verwijderd van alle beschaving, vorderde de bouw dezer tunnel maanden lange machine-transporten, het afleiden van stroomen, het bijbrengen van allerlei materialen op 100 kilometer afstand door moerassen en sneeuwvelden. En toch kreeg men dezen 16 voet breeden, 22 voet hoogen en 8950 lange tunnel in 22 maand klaar, terwijl de kosten per voet slechts 600 fr. bedroegen.
***
Schooltoestanden op IJsland. - Reizigers, die IJsland bezoeken, hebben reeds dikwijls opgemerkt, dat de bevolking van IJsland zeer ontwikkeld is, hoewel op het platteland toch geen geordend schoolwezen bestaat, daar de bevolking zeer verspreid woont. De boerenhoeven liggen meestal 1/4 tot 1/2 mijl van elkaar verwijderd.
De boerenkinderen ontvangen huisonderricht, of van de ouders of van privaatonderwijzers of onderwijzeressen, die in iedere woning 1 1/2 tot 3 maand vertoeven. Het godsdienstonderwijs ontvangen de kinderen op hun twaalfde
| |
| |
jaar van geestelijken aan huis of na de godsdienstoefeningen. Het staat ieder vrij een onderwijzer te nemen maar de geestelijkheid moet toezien, dat de kinderen de door de wet vereischte kennis bezitten.
Is dat niet het geval, dan worden de kinderen van regeeri[n]gswege genoodzaakt, op kosten der ouders, eenig onderwijs te volgen. Deze maatregel behoeft echter bijna nooit toegepast te worden. Van 1 Oktober tot midden Mei wordt onderricht gegeven en door een voorjaarsexamen kunnen de geestelijken het noodige toezicht daarop uitoefenen. Bovend[e]n zijn deze verplicht tweemaal 's jaars in hun gemeenten huisbezoeken af te leggen.
De onderwijzers ontwikkelen zich op verschillende wijzen, velen door zelfon[d]erricht, en deze bezoeken landhuishoudkundige scholen, waarvan er op IJsland 4 bestaan; tot vorming van onderwijzeressen bestaan op IJsland 3 scholen.
Een privaat-onderwijzer ontvangt 2 à 3 Kr. per dag en vrijen kost, hierbij hebben zij nog een jaarlijksche staatsondersteuning van 60 tot hoogstens 100 kronen. Op handels-en visschersplaatsen verdienen de onderwijzers soms tot 60 kr. per maand. In de vacantie moeten de onderwijzers door den handel, oogstarbeid of een ander vak in hun onderhoud voorzien.
Alle IJslanders kunnen lezen, de meesten ook schrijven, en zij schrijven hun moedertaal zeer zuiver, ofschoon het IJslandsch groote moeilijkheden biedt. Van hun ouders leeren de kinderen oude en nieuwe gedichten, sagen en verhalen.
Roman-lectuur is zoo goed als onbekend. De volwassen boer streeft er in den regel naar, op eigen hand zijn kennis te vermeerderen en dit is een der redenen waarom de IJslandsche boeren wat kennis aangaat de boeren-bevolking van andere landen in den regel verre vooruit zijn.
***
De voornaamste Engelsche steden naar de laatste volkstelling. - Van eenige Engelsche steden die meer dan 100,000 inwoners hebben, is reeds de statistiek bekend der juiste bevolking. Zoo weten wij thans dat Londen 4,536,034 inwoners telt, dus 307,717 meer dan in 1891, zoodat het zich slechts met 7,3% vermeerderd heeft, terwijl de aangroei gedurende de tien jaar vóór 1891 wel 10,3% bedroeg. Het is niet zonder belang de volkstellingen na te gaan die gedurende de 19de eeuw plaats grepen; zoo b.v. woonden te Londen in 1801 nog geen millioen menschen. In 1811 nochtans steeg het aantal inwoners tot 1,140,000; in 1821 bedroeg het omtrent 1,380,000; dan in 1831 ongeveer 1,655,000; in 1841 reeds 1,950,000; 2,365 000 in 1851 en 2,010,000 in 1861; in 1871 omtrent 3,267,000; in 1881 3,835,000 in 1891 4,230,000 en in 1901 eindelijk 4,536,000.
| |
| |
Het graafschap Londen bestaat uit 29 gemeenten, waarvan Cambeth omtrent 302,000 menschen telt, de ‘City’ heeft 27,000 inwoners; in de laatste tien jaar verloor de City nog 10,800 inwoners. Buiten Londen bestaan in Engeland nog 25 steden met meer dan 100,000 inwoners. Zoo is Liverpool de groots e stad na Londen, met 685,276 inwoners doch door de Schotsche stad Glasgow door 800,000 overtroffen. Dan volgen Birmingham met 522,182, Manchester met 503,930, Leeds met 428,935, Cheffield met 380,717, Bristol met 328,836. Verder hebben opvolgend meer dan 200,000 inwoners: Bradford, Westham, Nottingham, Hull, Salford, Newcastle en Leicester. Van 100 naar 200,000 inwoners hebben de steden: Portsmouth, Bolton, Cardiff, Blackburn, Brighton, Preston, Norwich, Birkenhead, Gateshead, Plymouth, Derby, Halifax en Southampton.
***
Millioenenbezitters. - Naar de New-York Herald meldt, wonen in de Ver[e]enigde Staten van Amerika 3828 mi[l]lionairs, zoodat op elke 20.000 personen zoo een Kresus voorkomt. De gezamelde som van deze 3828 heeren beloopt zestien milliarden dollars, wat gelijk staat met 1/5 van het gezam[e]nlijk nationaal-vermogen der Ver. Staten.
Opvallend is dat gedurende de eerste vijf en twintig jaar der vorige eeuw Amerika slechts 6 millionairs had waarvan enkel twee meer dan drie millioen dollars bezaten. Van de 3828 die thans in Amerika leven zijn er over de helft die meer dan tien millioen dollars hebben. Aan de spits van deze rijkaards staat D. Rockseller, bestuurder van de ‘Standard Oil Co’ wiens vermogen meer dan 300 millioen Dollars bedraagt. Dat de millioenen van d[e]ze schatrijke lieden zoo snel aangroeien is te zoeken in het fe[i]t, dat in Amerika de rijksten handel drijven, wat niet het geval is in Europa. Ook dient aangemerkt dat 87% der Amerikaansche millionairs hun vermogen door eigen werkzaamheid gewonnen hebben; slechts 12% verkregen zulks door overerving.
|
|
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd