|
| |
Dood van Ali pacha van Janina.
Hy werd omgebragt den 5 february 1822, des avonds ten vyf ure.
‘Omstreeks het begin der maend january, wende Chourschid pacha, na dat het hem gelukt was, Arta te blokeren, alle zyne zorgen aen, om Ali, zoo veel mogelyk, in zyne vesting in te sluyten. Eene aenstekende ziekte, het onvermydelyk gevolg van alle langdurige belegeringen, noodzaekte de Schypitars, om de poorten der vesting te openen, en Ali werd genoodzaekt, om, met een zestigtal zyner dapperste dienaren, de wyk te nemen naer dat gedeelte der vesting, waer zich het graf van zyne beminde vrouw Eminé bevindt; eene plaets, die door hare legging, ten uytterste sterk is. Hy had te voren genoegzame mondbehoeften, zyne schatten, en eene ontzaggelyke hoeveelheyd buskruyd derwaerts doen brengen, met het onverbrekelyk besluyt, om zich liever in de lucht te doen springen, dan zich | |
| |
over te geven. Ali, alzoo, met zulk een gering getal mannen, maer die besloten hadden te sterven, in zyne vesting opgesloten, deed aen de belegeraers boodschappen, dat zyn oogmerk was, om den brand in tweemael honderd duyzend ponden buskruyd te steken, en zich alzoo in de lucht te doen springen, wanneer hy geene hoop meer hebben zou, om zyn pardon van den sultan te bekomen. Dit woord pardon was oorzaek van zynen ondergang. Men kende hem als een' man van moed en kloek besluyt, en wist, dat hy, nacht en dag, in zyn kruydmagazyn, zekeren turk, met name Selim; opgesloten hield, welken hy in persoon het eten bragt, en dat deze Selim steeds eene brandende lont in eenen hoek had staen, gereed, om, op het eerste bevel van zynen meester, den brand in het kruyd te steken. Ali had ook de belangwekkende Vasilé, zyne geliefkoosde vrouw, in dezen kelder opgesloten, en in dit voorloopige graf begaf hy zich insgelyks des nachts, wanneer hy eenige rust wilde genieten.
Deze welbekende maetregelen, en de bedreygingen van Ali, hielden de belegeraers op eenen genoegzaemen afstand. Hun moed was verstyfd en de kampstryd had nog lang kunnen duren, toen Chourschid-pacha, na ingenomen advys van zynen raed, list en verraed tegen zynen vreesselyken vyand meende te moeten te werk stellen, zonder dat hy zich evenwel nog met eenen goeden uytslag durfde vleyen. Ten gevolge van dat besluyt, deed de seraskier des sultans den rebel, door een' zyner als parlementair afgezonden officieren, aenkondigen, dat, daer hy reeds lang Z.H. had gesmeekt, om hem zyn pardon toe te staen, hy kort te voren van den divan last had bekomen, om hem eene volkomen vergiffenis aen te kondigen, op voorwaerde dat, hy zich naer Konstantinopel zou hebben te begeven, om zich voor de voeten zyns meesters te gaen werpen, dewelke gezworen had, zich met deze daed van onderwerping te zullen te vreden stellen. Op deze voorwaerde, zon hy zyn vermogen behouden en zich, met een aental vrienden ter zyner | |
| |
keuze, naer zoodanig gedeelte van kleyn Azien kunnen begeven, als hy zou verkiezen, om aldaer het overige zyner dagen in rust over te brengen. Men voegde er by, dat de firman van vergiffenis afgezonden stond te worden, maer dat het noodig was, dat hy zich vooraf naer het eyland op het meer begaf, ten eynde aldaer met Chourschid-pacha een mondgesprek te houden. Ten laetsten stond men hem, om hem een opregt bewys van verzoening te geven, toe, dat de zaken in de citadel in denzelfden toestand zouden blyven, waerin zy waren, dat is te zeggen, dat de lont aen Selim toebetrouwd, en de bezetting in den zelfden staet, waerin zy was, zou blyven; dit alles geschiedde als eenen byzonderen waerborg voor zyne veyligheyd.
Ali-pacha bewilligde in dezen voorslag, hy ging scheep en begaf zich naer het eyland, alwaer men een prachtig vertrek voor hem had doen gereed maken in het klooster van Sotiras, waerin hy in 1812, Mustapha, pacha van Dervino, van honger had doen omkomen. Hy verbleef aldaer zeven dagen lang met een twaelftal zyner getrouwste aenhangers, en hield, gedurende dien tyd menigvuldige mondgesprekken met de chefs van het Ottomanisch leger, waervan verscheyden voormalige creaturen van hem waren, en die hem allen over de zekerheyd van het pardon, wegens zynen opstand, onderhielden. De zaken waren in dien staet, toen, des morgens van den 5 february, Chourschid-pacha den voormaligen admirael des grooten heers, Hussan-pacha, tot Ali zond, om hem aen te kondigen, dat hy eyndelyk de ak te van pardon van zynen souvereyn had ontvangen. Hy wenschte Ali daer mede geluk, hem tevens uytnoodigende, om, op zulk eenen gelukkigen dag, een schitterende bewys van zyne onderwerping te geven. Men vorderde te dien eynde, dat hy, voor alles, Selim bevel zou zenden, om zyne lont uyt te blusschen en aen het garnizoen zou gelasten, om deszelfs laetste retranchementen te verlaten, na alvorens het vaendel met de halve maen te hebben opgestoken; | |
| |
dat hem alsdan, doch ook eerder niet, de akte der goedertierenheyd van den sultan zou worden ter hand gesteld.
Op deze vordering gingen Ali de oogen open; maer te laet. Hy antwoordde: “dat hy by zyn vertrek uyt de citadel, Selim last had gegeven, om niet dan zyn mondelyk bevel te gehoorzamen; dat alle andere geschreven, ja zelfs eygenhandig door hem geteekende bevelen, by dien getrouwen dienaer niets zouden uytwerken, en dat hy, dien ten gevolge, verzocht, om hem het bevel, om het gewelf te verlaten, in persoon te mogen gaen brengen.” Men weygerde hem zulks en daer op volgde eene lange zamenspraek, waerin al het verstand, de spitsvinnigheyd en kunst van Ali, te vergeefs tegen een' onverzettelyk genomen besluyt, streden. Men vernieuwde hem de sterkste betuygingen, men zwoer zelfs op den Alkoran, dat men hoegenaemd geen oogmerk had, om hem te bedriegen. Kortom, half besloten, half wantrouwig, echter steeds door eene zwakke strael van hoop bemoedigd, daerenboven geloovende, dat men geen kwaed met hem in den zin had, en dat hy, met al zyn behendigheyd, zyne positie toch niet kon veranderen, gaf hy het laetste toe. Hy haelde dienvolgens de helft van eenen ring voor den dag, waer van de andere helft in handen van Selim was. ‘Gaet’ zeyde hy ‘geeft hem dit, en deze woeste leeuw zal in een vreesachtig en gehoorzaem lam, veranderen.’ En indedaed nauwelyks had de gehoorzame Selim het hem bekende teeken gezien, of hy bluschte, na, ten teeken van gehoorzaemheyd, het hoofd ter aerde gebogen te hebben, de noodlottige lont uyt, en werd dadelyk, door hun, die hy zoo even van eene doodelyke vrees bevryd had, met ponjaerdsteken, in stilte, omgebragt. De bezetting, die, van hetgeen er omging berigt had bekomen, doch aen welke het lot van Selim onbekend was, stak de keyzerlyke vlag op en werd terstond door een ander corps troupen afgelost.
Het was middag toen alle deze zaken voorvielen. Ali, afgezonderd, in het eyland op het meer, onder- | |
| |
vond, naer men zegt, hevige hartkloppingen, zonder dat echter zyne wezenstrekken, van den inwendigen angst, die hem knelde, in het minste aengedaen schenen. Zy, die hem in dat, voor hem zoo plegtig oogenblik, gezien hebben, zeggen, dat hy eene rustige en moedige houding vertoonde. Hy gaepte dikwils, want de natuer verliest nooyt hare regten; maer zoo haest hy zyne wapenen beschouwde, dan helderde zyn gelaet op, en dan fonkelden zyne oogen van het vuer der stoutmoedigheyd. Hy was, volgens zyne gewoonte, vlak tegenover de deur van den ingang der zael gezeten, toen hy Hassan-bey, Omer-bey, Brioni, den selictar van Chourschid-pacha en eenige andere chefs van het leger, met hun gevolg, met een somber gelaet, zag binnen treden. Op hunnen aenblik sprong Ali met de hevigheyd der jeugd op, greep zyne pistolen uyt den gordel en riep met eene donderende stem tot Hassan: “Houdt stand..... wat brengt gy my?” - De firman van Z.H.; kent gy deze geheyligde letters?” (hier toonde hy hem de handteekening des sultans.)= “Ja ik ken en eerbiedig-ze.” - “Wel nu,” Hernam Hassan” onderwerp u dan aen uw noodlot; reynig u, “doe uw gebed tot God en tot den profeet; men vordert uw hoofd......” Ali liet hem niet uytspreken “Myn hoofd,” riep hy woedend, “Myn hoofd bekomt gy zoo ligt niet.” Deze woorden zoo snel mogelyk uytgesproken, waren verzeld van een pistool-scheut, waer door de bil van Hassan verbryzeld werd: snel als de bliksem, lost Ali nog twee andere pistolen en twee snaphanen welke allen hunnen man treffen. Hy was gereed, om eene donderbus, met loopers, (posten) geladen, af te schieten, toen de selictar hem met een' kogel in den onderbuyk trof; hy bekwam te gelyker tyd eene scheut in de borst en viel, tot een zyner vrienden roepende: “loop vriend, spoed u, dood dadelyk de arme Vasilé, op dat deze honden haer, gedurende haer leven, niet onteeren.” Nauwelyks had hy deze woorden uytgesproken, of hy gaf, van dry kogels doorboord, den geest.’
| |
| |
Na het gevecht, dat tusschen de twintig en vyfentwintig minuten geduerd heeft, en gedurende hetwelk byna alle de vertrouwden van Ali, die hunnen meester woedende verdedigden, op zyn lyk nedervielen, geraekte men meester van de zael. Het hoofd des tirans werd door den scherpregter afgehouwen, zindelyk gevild, vervolgens gebalzemd, met katoen opgevuld, zoo dat zyne gelaetstrekken volkomen bewaerd bleven, en den volgenden dag naer Konstantinopel opgezonden. De eer, om deze trofée den sultan aen te bieden, werd aen den selictar van Chourschid-pacha, die hem het eerst getroffen had, opgedragen. Het stoffelyk overblyfsel van den rebel werd den volgenden dag, met groote staetsie, begraven naest het graf van de goede Eminé, zyne vrouw, die hem in het oogenblik haers sterfuers, dit bloedig eynde voorzegd had. Ali heeft, alvoorens te sneuvelen, vier der Voornaemste chefs van het turksche leger met eygen hand gedood. Hy heeft bewyzen gegeven van eene tegenwoordigheyd van geest, van eenen moed en van eene stoutheyd, de tyden van zyne jeugd waerdig, en is als een dapper man gestorven.’
|
|
Auteursrechtvrij