De Gemeenschap. Jaargang 12

[p. 611]

Marie Koenen
De lantaarn van de drie koningen

Toen de Drie Koningen eindelijk in Betlehem waren, daalde hun Ster van den hoogen hemel neer, vlak boven den armen stal, waar de Verlosser der Wereld was geboren. Helderder dan de zon scheen haar licht door de reten en spleten van het oude stroodak, een stralenkrans om Maria en den kleinen Jesus heen.

Jozef moest de hand boven de oogen houden. Hij meende eerst, dat het gouden kistje van Koning Balthasar al dien glans uitstraalde. Of misschien het wierookvat, dat Melchior zoo kostbaar in de handen hield? Die twee zaten neergeknield heel dicht bij het Kindje op moeders schoot.

De grijze wijze Balthasar, met een gezicht zoo blank als ivoor boven een tabbert van zwart fluweel en marterbont. Hij had z'n geschenk op den leemen vloer neergezet, en boog diep voorover om een van Jesus' voetjes te kussen, heel voorzichtig en eerbiedig, zoo'n voetje teer en glanzig als een rozeblad.

Melchior, de rijkste der drie, in z'n wijd uitgeplooiden mantel van goudbrokaat, keek heel blij, omdat het fijn blank handje wees naar het wierookvat, dat hij Maria's Zoon beschroomd toereikte.

De derde, Caspar, de zwarte, stond onderwijl heel verlegen achteraf in al dat licht. Hij dacht: ‘Hier, als overal, ben 'k niet meer dan een schaduw’... Zou kleine Jesus van hem verschrikken en gaan schreien, dan was het te laat. Juist waar iedereen den adem inhield om het geluk niet te storen.

‘Wee mij, arme Caspar,’ klaagde z'n hart, ‘zelf donker als de nacht, en dan hier staan met niets dan een aarden

[p. 612]

vaas vol mirre. Duister de man, duister z'n gave’ ... Eerst heel op het laatst, niet voor het afscheid, deed Caspar schuchter een stap nader, om dan tochmaar de mirre over de voetjes van den nieuwgeboren Koning der Wereld te strooien. Zoo zacht en stilletjes als eenigszins mogelijk was. Want kleine Jesus mocht van het luchtige geurige geritsel niets voelen, dat Hij vooral niet zou opzien naar die zwarte hand en het zwart gezicht ...

Met de aarden vaas leeg, kwam Caspar achter de anderen aan weer buiten, diep ontdaan en bevend, het hart week.

Terwijl ze daar zoo stonden, de Drie Koningen, besluiteloos welken weg te nemen, gereed om op de reeds neergeknielde kameelen te stijgen, gebeurde er iets wonderbaars: De Ster begon te spreken!

Duidelijk hoorden ze haar stem, daar boven het lage stroodak.

‘Zoo lang zijn wij samen voortgetrokken, mijn trouwe Drie Koningen, dat we nu ook maar voorgoed samen zullen blijven. Neem me mee op uw wegen, en in eeuwigheid zult ge niet verlaten zijn.’

Was de Ster een stem geworden, en werd die stem dan opnieuw louter licht?

Terwijl de stem sprak, stroomde de gouden glans van de Ster de aarden vaas boordevol, in het eerste oogenblik zóó stralend, dat de vaas zelf aan een ster gelijk werd in de handen van Caspar, den zwarten Koning, en zijn gezicht en zijn handen blank schenen in den weerschijn. Maar ook later, toen de Ster binnen de vaas leek ingesluimerd en haar licht daar uitgedoofd, kon Koning Caspar niet anders dan de vaas als een allerkostbaarsten schat aldoor maar in z'n handen dicht aan z'n hart blijven dragen. Vol geloof en vertrouwen. Trouw aan de trouw van hun geleidster, hij en z'n beide reisgenooten. Vol geloof en vertrouwen heel de wereld door. Want geen weg van de wereld lieten ze onbetreden, de Drie

[p. 613]

Koningen. Moesten ze niet overal en aan iedereen gaan verkondigen, dat ze den Koning der Wereld, den Koning der Koningen, den Zoon Gods, den Verlosser, Koning Christus, met eigen oogen hadden aanschouwd? Ook over zee trokken Balthasar, Melchior en Caspar, naar de steden aan den donkeren kant van den aardbol, waar niemand hen verstond of geloofde. Voor bedriegers werden ze daar gehouden, soms voor onwijzen, meestal voor bedelaars. Want ze waren oud geworden en begonnen er echt haveloos uit te zien.

De knechten en kameelen hadden ze al jaren geleden gaandeweg achtergelaten. Hun koningsmantel, vaal en versleten, hing hun in lompen om de schouders.

Niets hadden ze nog over dan de aarden vaas, waarin het licht zat geborgen van de Ster, die hen immers nooit verlaten zou.

Wanneer ze weer eens al te moe en te neerslachtig waren - en dit gebeurde bij steeds kortere tusschenpoozen - zette Caspar de vaas op den grond. Dan knielden ze er alledrie bij neer, en sloegen zoolang vuursteenen tegen elkaar tot de vonken er als kleine sterren omheen dansten. Altijd weer steeg dan tenlaatste die zuivere vlam uit de aarden vaas omhoog, een zuil van gouden vuur, die het heelal verlichtte, de oneindigheid van hemel en aarde, de toppen van de sneeuwbergen, de sparren- en beukenwouden, waar de evers en de wolven huisden. Dan vergaten de Drie Koningen ouderdom en ellende. Ze dachten alleen nogmaar aan den geluksdag toen ze den Koning der Wereld hadden gevonden, Gods Zoon op moeders schoot, en ze hoopten op het weerzien in de eeuwige heerlijkheid. Toen ze eindelijk nogeens de vuursteenen op elkaar sloegen, boven op een stillen ronden bergtop, hebben de Drie Koningen in het licht dat uit de aarden vaas opsteeg, ver beneden in het dal een breede stille rivier zien stroomen. Den Rijn. Ze daalden af naar den oever, en liepen dagen lang met alle bochten van den stroom

[p. 614]

mee, door het open groene land eerst, dan tusschen de boschheuvels door, soms langs hooge steile rotsen. Tot ze opnieuw aan de grens van een wijde vlakte kwamen. In den eenigen rotsheuvel, dien ze daar nog vonden, hieuwen ze drie graven in den harden steen. Want ze waren uitgeput van hun verre reis langs de wegen der wereld, en verlangden naar rust.

Ze legden zich neer, ieder in z'n graf, en sliepen in. Ze slapen er nog, de Drie Koningen. Al is er om en bij hun graf ook een machtige domkerk met hooge torens en heel de stad Keulen gebouwd. Ze slapen er nog, en wachten op den jongsten dag.

Maar elk jaar op Kerstavond worden ze wakker, en begeven ze zich op weg langs den Rijn terug. Tot ze de vlakte hebben bereikt aan den voet van de Vogezen, goed terug te kennen aan de dorpen en kleine stadjes met het ooievaarsnest op den kerktoren. Zoo komen ze, Kerstavond, door Barr en door Molsheim, de Drie Koningen, drinken uit de berenfontein van Sinte Richardis in Andlau, klimmen de paden van het Hohwald op, om den hoogen bergtop te bereiken, die het Vuurveld wordt genoemd. Want het Vuurveld is hun einddoel. Daar zetten ze hun lantaarn met de Ster voor hun voeten op den bergrand, en slaan steenen op elkaar tot de vonken er als kleine sterren omheen dansen. Hoog stijgt de gouden vlam dan op uit de sterrevaas, de zuil van hemelsch licht, die in wijden omtrek de lucht zuivert van alle kwade invloeden en booze machten. Balthasar, die het goud offerde aan den Koning der Wereld, heeft de handen vol gouden graankorrels, die in den glans van den lichtzuil van z'n handpalmen wegzweven als duizend-duizenden kleine sterren, om neer te dalen over de vruchtbare velden tusschen de dorpen en stadjes in de vlakte.

Melchior, die den wierook offerde, laat wierookkorrels verbranden in de holte van z'n hand, tot de opstijgende wierookwolken zijn uiteengedreven, om het jaar lang

[p. 615]

als een stil blauw waas over de sparrenbosschen en de ronde toppen der Vogezen te blijven droomen.

Maar Caspar, de zwarte, die zoo bang te moede mirre uitstrooide over de voetjes van den kleinen Koning Christus, Caspar, die het licht van de Ster meedroeg over de wegen der wereld, hij heeft de handen vol mirre, en zaait van het hooge Vuurveld met een wijd en zegenend gebaar die mirre over de weilanden en de wijngaarden van den Elzas uit, om er aan de bloemen een geur, aan de druiven een smaak te geven, zooals alleen maar bloemen geuren en druiven smaken in het mooie groene land tusschen de Vogezen en den Rijnoever.

(Joep Nicolas)