ook, alle te zamen toch van een symptomatisch belang worden. Zoo is, naar de ‘Times’ weet te melden, onlangs de chef-zetter van het voormalige Centrumblad de ‘Essener Volkszeitung’ gearresteerd wegens... een vraagteeken. In het blad, waaraan deze zetter werkzaam was, werd n.l. de tekst van Hindenburgs felicitatietelegram aan den vijfen-veertig jaar geworden Hitler, waarin de Rijkspresident den kanselier dankte voor diens opbouwend werk en hem nog menig jaartje toewenschte, besloten met een vraagteeken in plaats van met het uitroepteeken, zooals van ‘Allerhöchste Stelle’ in het land der legendarische persvrijheid was gedicteerd. Deze ‘fout’ wordt in het Rijk van het Swastika-teeken waar men de puntjes op de Arische i's zet en de censuur haar onwelwillende aandacht zelfs aan de leesteekens blijkt te wijden, blijkbaar beschouwd als een hoogverraderlijk vergrijp, dat tot doel heeft het staatsgezag in discrediet te brengen. Wanneer het Duitsche staatsgezag in discrediet gebracht moet worden zullen de nazileiders daar zelf wel voor zorgen. Zij kunnen het trouwens beter dan welke chef-zetter ook. De mogelijkheid, dat hier eenvoudig een doodgewone zetfout gemaakt is, werd door de autoriteiten, naar het scheen, niet verondersteld. Zij hebben zelf nooit aan een zetmachine gezeten en weten dus niet welke onmogelijke mogelijkheden uit dergelijke apparaten in een onbewaakt oogenblik kunnen voortkomen.
Zij gingen dus uit van de gedachte, dat de chef-zetter een doelbewuste verzetter is geweest. Maar deze fout heeft dan toch ook een misdadig nalatigen corrector moeten passeeren. Of zijn de katholieke kranten, aan welke Goebbels en Goering het bestaansrecht hebben ontzegd, reeds zóó aan lager wal, dat zij geen corrector meer kunnen bekostigen?
Maar zelfs, indien de chef-zetter zich met opzet verzet heeft en de alleenschuldige is, dan nog vraagt men zich af, waarom deze man gearresteerd moest worden. Achten de gezagsdragers in het huidige Duitschland het wellicht mogelijk, dat de superieure rasgenooten het heelemaal niet onwaarschijnlijk zouden vinden, wanneer Hindenburg een met een vraagteeken ironisch gemaakt gelukstelegram aan den verjarenden ‘Führer’ zou zenden? Is dit het geval, dan geven zij zelf blijk van al heel weinig vertrouwen in de massabekeering tot het nationaal-socialisme, waarover zij voortdurend den mond meer dan vol hebben. Of zijn zij misschien bang, dat het Duitsche volk er ooit achter zal komen, dat Hitler een groot vraagteeken is en blijft voor de toekomst van Duitschland, hoeveel moeite hij zich ook geeft om er als een bevelend kaarsrecht ‘anschnauzend’ uitroepteeken met een zwarte snorpunt uit te zien?
Het vraagteeken van de ‘Essener Volkszeitung’, per ongeluk of met opzet geplaatst, komt ons voor als een veeg teeken voor het huidige régime, dat het monopolie voor zich schijnt op te eischen om zich zelf zóó belachelijk te maken, dat men het alleen maar met uitroepteekens van verbazing kan commentariëeren.
v.L.
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd