De Gemeenschap. Jaargang 10

[p. 48]

Anton van Duinkerken
Het gekkenhuis

Wreed woord, maar schoone droom in 't hart der kinderjaren,
De meester zei van hen: zij kennen geen geluk,
De gekken, maar hun kracht brak ijz'ren staven stuk,
Omdat zij met hun geest steeds bij hetzelfde waren.

Wie denkt aan velerlei is de gerust omsnoerde
Door 't algemeen bestel, maar weet de glorie niet
Der honderden, die, elk eenzelvig in verdriet,
Helden van onzin zijn en opperste vervoerden.

Wij waren kinderen en kenden alle paden;
De weg buiten de stad, die naar hun woning liep
Droeg brem, en bramen in September, maar ons riep
De schreeuw der gekken, als wij dezen weg betraden.

Zouden hun oogen altijd dof zijn, zooals oogen
Van blindgeboren dieren? En hun open monden
Zouden zij schuimen, daar zij nimmer spreken konden
Over de wilde schoonheid, die hen had bewogen?

Wolken en stormwind en de neerplassende regen
Van gure dagen waren de eenige geboden
In het aardsche rijk van de vervroegde dooden,
Wier stervenskwaal geen doktersvoorschrift kan genezen,

Doch aan wier heerlijkheid ook geen gewone wetten
Van tucht en regelmaat noch stipte dagverdeeling
Een einde maken, wijl zij boven de verveling
Der alledaagschheid in den droom paleizen zetten.

[p. 49]

 

Hun marmer is de zon; zijn weerglans in het koren

 

Het goud van hun verblijf en de herinneringen

 

Aan wand en gangmuur zijn de diepvertrouwde dingen

 

Van elken gekken dag, in een gek licht herboren.

 

 

 

Tot droomgestalten eener wereld, waar de slagen

 

Van 't zwarte noodlot zichtbaar zijn als schichten

 

Over de aarde en de zee van de vuurtorenlichten

 

Der and're kust, waar wij elkaar zullen verdragen

 

 

 

In hoogen vrede, dien geen stervelingen leeren

 

Bij hun geboorte noch bewaren uit de ontmoeting

 

Met anderen, daar hun luidruchtige begroeting

 

Nooit het stil heimwee kent van wie elkaar ontberen

 

 

 

Als zij het meest nabij zijn aan elkanders droomen:

 

De een weet van de ander al de kommer, al de ellende,

 

Doch vindt geen pad er heen, omgeven door een bende

 

Van duivelen, waaraan door niemand is te ontkomen.

 

 

 

Zij vallen nooit in slaap, de gekken, maar verglijden

 

Van 't een naar 't ander rijk alsof zij immer stierven

 

En denken slechts aan 't ééne, dat zij nooit verwierven

 

Hun leven lang, ofschoon zij 't levenslang verbeidden.

 

 

 

Dit heeft voor ons geen naam. Het zijn hun koninkrijken

 

Boven den hartstocht en den wellust van het leven.

 

Wij waren kinderen, maar wij begrepen even

 

Waarom de gekken steeds op kleine kind'ren lijken.

 

 

 

En hoorden wij over den wandelweg hun schreeuwen,

 

Luid als van wilde dieren zonder taal, dan wisten

 

Wij voor een oogenblik en zeker, - wij vergisten

 

Ons niet -: daar waren voor de gekken nimmer eeuwen

 

 

 

Zooals voor ons, uit het geschiedboek. Het nabijzijn

 

Van heel 't verleden, heel de toekomst, is hun spoken.

 

En wij, als wij in 't bosch den geur der dennen roken,

 

Die steeds dezelfde blijft, voelden, hoe wankel wij zijn.