De Gemeenschap. Jaargang 9

[p. 621]

Hagel

Tegen verwildering der zeden - en over een gala-voorstelling.

Er is zelfs een comité opgericht dat tegen de uitwassen optreedt.

Het stoffelijk kwaad vormt alweer een al te gemakkelijk aanvalsobject voor de tem-lust van snel bijeenvergaderde notabelen, in vereeniging en tezamen met copie-zuchtige dagbladen. Eer anderen er mee zouden beginnen, trekt men met de bekende vaandels onder de oude leuzen op tegen zedenverwildering en onkuischheid in badplaats en bioscoop. Het voornaamste wordt vergeten, of misschien niet gezien; 't is ook niet leuk om te moeten ontdekken, dat de onzedelijkheid van dezen tijd er een is naar den geest en speciaal haar zetel op het beste plaatsje in het bankierskantoor heeft ingenomen. Men maakt zich druk tegen het zinnenprikkelend gevaar van overmatig naakt-vertoon en vergeet den vijand, dien niemand ziet in het broodroovend en zedeloos verrijken, dat zich enkelen doen ten koste van velen.

Wij zijn niet blind voor de gevaren van den zomer en den winter, in de badplaats en langs de straat, waar zachtjes-aan de jeugd bijna vertrouwd mee begint te raken. Veel meer schuld ligt hier alweer bij onverstandige ouders, dan bij een dwaas deel van 't publiek, dat te koop loopt met het onaangenaam verschijnsel van zijn exhibitionisme. Een huiselijke regel, welken men niet liet beinvloeden door de kennissen of de buren, zou in eere gehouden worden óók op het terrein der zedelijkheid door de kinderen, die nu maar al te licht luisteren naar de nakomelingschap van die menschen, naar wie hun ouders het oor laten hangen. Het beste fort in dezen strijd blijft het gezin.

Maar de strijd wordt soms ook zoo ongelukkig gevoerd. Daar hebben we in Den Haag een gala-voorstelling van ‘Das Meer ruft. Een Roomsch dagblad organiseert de zaak. Op de eere-tribune zitten twee ministers, de bloem van de R.K. Staatspartij, eenige vertegenwoordigers van andere landen. Over de honderd geestelijken, waaronder hoogwaardige kanunnikken en een pater Provinciaal zijn aanwezig. De Roomsche adel ontbreekt niet, generaals zitten naast baronnen en zoo golven de rangen neer tot onder het witte doek. Niemand van hen zal verwacht hebben, dat de film aanstootelijk zou zijn. Dat was ze in hun oogen ook niet. Maar de strijdhaftige zedenredders hadden vergeten het voorprogramma te keuren en zoo kon het

[p. 622]

gebeuren dat o.a. ten aanschouwe der Walküre van de Graal, in het Paramount-journaal een Wild-west-figuur, eerst met messen en vervolgens met houweelen, een jongedame in 'n zeer sober bad-costuum ‘in ging lijsten’ zooals de tekst vermeldde, tegen een houten schot, waarin zijn werptuigen trillend en glimmerend bleven steken, zonder natuurlijk de juffrouw te raken. De vreedzame menigte in de zaal heeft kreten geslaakt: wien zou het verwonderen, die het rustig milieu kent waarin deze menschen verkeerden, totdat zij hier zoo rauwelings met den gruwelijken schijn van dit truc-tooneel - dat tot niets dan sensatie en zinnenprikkeling dienen moet - werden geconfronteerd?

En alsof het nog niet genoeg was, draaide men daar vlak achter, het gefilmd verslag af van een completen bokswedstrijd, waarin een paar zoo goed als kleederlooze vleesch-pasteien elkaar aan 't vervormen waren, tot stichting van alle katholieke meisjes en vrouwen in de zaal.

Wij gelooven graag, dat 't niet met opzet gebeurd is: misschien had de organiseerende krant niets over 't voor-programma te zeggen. Maar het is weer zoo hulpeloos, zoo jammerlijk hulpeloos ten aanzien van den grooten strijd waarin wij met den Kwade zijn gewikkeld. Wat helpt de vertooning van wat dan voor een goede film doorgaat, als men de lichtzinnigheid en de ruwheid voet geeft, nog voor men met zijn quasi-positieve en principieele daad aan de beurt is?

A.J.D.

Onwaardige bewijsvoering.

In het October-nummer van het apologetisch maandblad ‘Het Schild’ werden wij zeer onaangenaam getroffen door een der antwoorden uit de ‘Correspondentie’-rubriek. Dit antwoord was onderteekend door ‘P.O.’, die er wel betere gaf. Wij meenen goed te doen als wij het signaleeren. Het luidt als volgt:

‘U schreef mij naar aanleiding van het antwoord van prof. Verhaar in de Aug.-afl. en vroeg: of een katholiek verplicht is den wensch van het Episcopaat op te volgen om de Katholieke Staatspartij te steunen, ook dan wanneer hij overtuigd is, dat hij de Nederlandsche Natie daardoor schaadt? En u voegde lange beschouwingen aan die vraag toe. Ik geloof dat de grondfout van uw betoog en dat van anderen hierin zit, dat u meent dat iedere subjectieve overtuiging ook objectief juist is. Dit is een veel voorkomende vergissing. Daar vandaan het gescherm en dikwijls het gehaspel met...... standpunten. Ik kan toch zeer goed een standpunt innemen, wat bij ernstige studie en voorlichting een...... mispunt blijkt te zijn! Nu zou ik u antwoorden willen: een overtuiging, dat men door de Katholieke Staatspartij te steunen de Nederlandsche Natie schaadt, is geen objectief ware overtuiging. Zoo'n overtuiging is een persoonlijke meening, en als nu het gestelde gezag anders leert en wenscht, dan is het heel verstandig en voorzichtig die meening te herzien. Als ik mezelf even mag noemen, dan

[p. 623]

meen ik, dat ik toch een beetje gezond verstand heb en goede oogen om te zien.... en toch steun ik in volle overtuiging de R.K. Staatspartij. Haar program is èn ons Katholieken èn onze Natie ten zegen. Uw politiek oordeel, of liever uw oordeel over de politiek der R.K. Staatspartij behoeft m.i. een grondige herziening. Ook - ik zeg dit in eerlijke goed gefundeerde overtuiging - uw aarzeling om tot het katholieke geloof over te gaan, om de politiek. Kom, dat heeft nu toch met het geloof als zoodanig niet veel of liever niets te maken. Idealisme is goed en noodig, maar bij alle idealisme moeten we met de voeten op den grond blijven!’

Lange discussie hierover is tijdverlies. Ieder katholiek, en zeker ieder andersdenkende, heeft het recht, te meenen, dat de R.K. Staatspartij te kort schiet in haar taak, en hij behoeft die ‘meening’ niet te herzien omdat P.O. ‘meent’ gezond verstand en goede oogen te hebben. Geen enkel kerkelijk gezag ‘leert’, dat een katholiek de Staatspartij moet steunen. Het blijft bij een wensch. De catechismus mag niet verlaagd worden tot een staatkundig manifest en de meening van ‘P.O.’ over de huidige politiek heeft juist de waarde van een weinig belangrijk particularium. Verder is ze waardeloos, voor het geloof, voor de politiek, voor de R.K. Staatspartij en voor den geadresseerde. Door het boven aangehaalde antwoord worden misverstanden gewekt, die noodlottig kunnen zijn. Wij betreuren vooral, dat het antwoord zoo zelfverzekerd is, en dat de schrijver zoo weinig begrijpt, wat er vandaag in katholieken omgaat. Het eenig juiste antwoord zou geluid hebben: ‘Wanneer een katholiek op redelijke gronden overtuigd is, dat hij het algemeene welzijn (de Nederlandsche Natie) schaadt door de R.K. Staatspartij te steunen, moet hij zich van dien steun onthouden.’

Een geheel andere vraag is, of een katholiek die overtuiging vandaag inderdaad kan baseeren op redelijke gronden. Hierop heeft niet de geloofsverdediging te antwoorden. Hierop antwoordt alleen het gedrag der R.K. Staatspartij. Ieder geloovige is volkomen vrij, dit gedrag naar eigen inzicht te beoordeelen. Hij is zelfs vrij, dit heelemaal niet te beoordeelen!