De Gemeenschap. Jaargang 5

[p. 404]

Jan Engelman:
Met Jeanne d'Arc op Kerstmis

Voor Falconetti

Toen, dood op de baar, verlamd, en ontsteld
voor een oordeel dat zich ging voltrekken,
zag onder galgen van een martelveld
ik Jeanne d'Arc de armen strekken.

Zij, bijna naakt, haar leden in wit licht
en door geen vuur of dood te deren,
verscheen als eerste vrouw voor mijn gezicht
die ik niet schond met mijn begeeren.

Ik zocht haar oog en het werd stil -
ziende mijn wanhoop en het verbazen
van een die nauwlijks gelooven wil
vond zij den maagdenblik der zuiv're dwazen:

het pantser, ondoordringbaar, dat haar hoon en alle pijn
van valsche vierschaar deed verdragen.
De wereld is voor deze kracht te klein,
zij moet wat heilig is het zwaarste offer vragen.

‘Kom’, sprak zij, - en haar stem had de muziek
van kindermonden door Ons Heer beschenen -
‘kom, uit de zonde en de zotte republiek
der menschen voert mijn wiekslag onze zielen henen.’

[p. 405]

 

Maar ik brak uit in tranen: ‘Jeanne, hoor!

 

Ik liet mijn hart al jaren, jaren dorren,

 

mijn stem heeft wild geklonken in het koor

 

der kermisklanten en de valsche lorren

 

 

 

van voos geluk prees ik voor hemelsch diamant.

 

De bisschop die je naar den dood zou drijven

 

ben ik misschien, met praten en spitsvondigheid, verstand

 

van kille wetten en het zinneloos omschrijven

 

 

 

van wat w'alleen op 's harten stilsten grond

 

in diepe deemoed heilge schoonheid weten.

 

Ik ben de clerc, de zatte, wiens gevleeschde mond

 

ontluistert en wiens vingeren vergeten

 

 

 

de pen te omsluiten waar een vrouw verscheen.

 

Kijk mij niet aan, de lafaard die zou overloopen

 

bij 't eerst gevaar ben ik, en ik alleen

 

zou voor wat zilver jou den Engelschman verkoopen.’

[p. 406]

 

Maar zij, genade stralend, in een licht dat vaart

 

haar aureolen uit, mijn oogen blind, en kuischer

 

nog dan straks in hare naaktheid met het enkel zwaard,

 

verliet het martelveld - en met mij in dien luister

 

 

 

besteeg haar koningspaard dat ijlings dreef

 

met lichte hoeven over bloembesterde weiden.

 

Het witte droompaard? Neen, het bleef

 

zoo na mijn ziel dat de verspreide

 

 

 

en schuchtre droomen van ons aardsch bestaan,

 

zoo scheen het, zinloos werden in dit schoone dansen.

 

O duizeling van eeuwen, ruischend gaan

 

langs lichtravijnen en op hemeltransen,

 

 

 

ik kan niet noemen wat ik zag, -

 

tot zij zich wendde en zeide: ‘Weinigen

 

op aarde aanschouwen, maar ieder mag

 

in Jezus Christus alles reinigen,’

 

 

 

en bracht mij bij een stal. De deur stond aan,

 

er gonsden bijen en een vrouw was neergebogen

 

voor een klein kind: zijn zoet bestaan

 

heeft mij van hemeldauw en zalig zingen overtogen.