|
| |
| |
| |
Geldersche spreekwijzen, zeden, gewoonten en gebruiken.
| |
| |
Hoe Peterboer alles kreeg.
Eene Bommelerwaardsche vertelling uit den tegenwoordigen tijd.
Door J.C.W. Quack.
Tikketak: - wel Jette, zoo geet 't van den merrege tot den aovend: tikketak; en van den aovend tot den merrege: tikketak, ien eenen courier, toesoersdeur; tikketak! Wie of dat sikkeneurige tikketak toch uutgeprakkesierd hebbe zou? Zouw Aodam 't al gehurd hebbe ien 't Parredies? Wel nente, dat hed ie secuurs niit gedaon. Ummers hum kwiem 't er op en uur of wat niit op aon, en Eva, zien wief hoefde ok al zoo krek niit te wete, hoe laot of 't waor. De pot wier toe nog niit gekokt, went 't aete kwiem van eigest uut de grond, of 't greuide an de boome ien den hof. T' waor hap en tas mar toe. Kerl, kerl, dat mot en laeve zien gewest, en laeve van wat bunde me! As we - mar houw is efkes: ééne, tik; tweeë, tak; drieë tik; viere, tak; vieve, tik, zesse, tak; zeuvene, tik; achte, tak; negene, tik; tiene,
| |
| |
tak; ilve, tik, tak, tik. Zo waor al ilf uur! Mar 't is toch aorig; ielken keer begint da dink wir van veuren af aon. Wurrum zeit 't niit ien ins waor 't op steet? Da mo'k den domenij is vraoge assie hier kumpt. 'T zal mien wel benijen wad ie der van maoke zal! Mar laot ie der van maoke wad ie wil, as ikke 't veur 't wouwwe hai, dan zo'k eiges wel zo'n tikketakker wille ziin. Kiek, kiek, zo dukkels as 't mien ien de hirnen kwiem, kos 'k dan ook wir van nommer één an den gank. Kerl, kerl, da zouw mien lieke. Van nommer één? Mar neei, neei, dat waor ien ins te veuls achteruutgemarsjierd. Begriep is, wir ien de wieg of an 't leytow; neei, bunde gek, dat zo'k niit wille. Neei, de irste twaolf liet 'k passieren, en a'k 't veur 't zigge hai, dan begos 'k wir van da'k veur stoldaot worre, hê gespuld. Nouw mins, as dat es kost.......! Mar, wad haol 'k mien deur de kop? 'T lukt zen laeve niit. De virtig he'k al en einje achter de ruk, en zoo geet 't nao de viiftig, nao de zistig, nao de zeuventig, wie wit, misschien al veul vrogger nao 't graft, Br, Br. Doch zuut is; 't sloeg daor ilf uur. De kirk zal haost uutgaon, en as 't wief mien aoverviel, dan, bel jao, dan kost 'k krek as de klok wir van vurre of an beginne!
| |
| |
In een door een zijner vroegere bezitters, die er zijnen uit den tachtigjarigen oorlog welbekenden naam aanhuwde, beroemd geworden, maar overigens onaanzienlijk dorp, hetwelk tusschen Bommel en Brakel aan de Waal gelegen is, zat de man, die bij gebrek van een ander, aan wien hij zijne gedachten mede had kunnen deelen, aldus tot zich zelven sprak, tijdens den barren winter van het jaar 1855, even voor het losgaan der groote rivieren, welke toen den Tielerwaard overstroomden, een gedeelte der Veluwe onder water zetten, en den Bommelerwaard beneden den Meidijk binnendrongen, in het hoekjen van den goed verwarmden haard. Zooals zijne nog niet half voltooide kleedij bewijzen kon, had hij de achter hem openstaande, in de muur gebouwde bedstede naauwelijks verlaten, en hield hij het eene oog op het uurwerk gevestigd, dat schuins tegenover hem naast de gangdeur was opgehangen aan den met eenen helderblaauwen weerschijn gewitten wand, terwijl hij met het andere gestadig afdwaalde naar een der beide vensterramen, die in den voorgevel prijkten, zoodat niemand daar voorbij kon gaan, zonder aan zijne opmerkzaamheid te ontsnappen.
Op zijnen reeds eenigzins onthaarden schedel draagt hij eene witte muts. Zijn langwerpig, aan
| |
| |
de hoofdslapen en bij de kieuwen ingevallen, taankleurig gelaat getuigt evenmin van gezondheid als het hem een lang leven schijnt te voorspellen. Met de tot aan de hielen afhangende jas, - het zoogenaamde Paaschbest, want het is Zondag, - heeft hij zijn beddejak nog niet vervangen. De kousen echter heeft hij aan, maar de tot even over de knieën reikende broeksbanden hangen los. Uit deze bijzonderheid kunt gij opmaken, dat onze vriend, die zelfs in de wijze van zich aan te kleeden met den vooruitgang voor goed gebroken heeft, een sterk voorstander van het oude is. Het vertrek, waarin wij hem aantreffen, - keuken, woonen slaapkamer te gelijk, - is eveneens, op voorvaderlijken trant, zeer eenvoudig maar knap en alles behalve armoedig gemeubeleerd. In plaats van met estrikken, is het met bruin geverwde planken gevloerd. De gladgeschuurde plaat, het staal, koperen ijzerwerk, de geverniste stoelen, de geboende eikenhouten tafel, in een woord, alles wat u tegenblinkt, getuigt op loffelijke wijze niet slechts voor de bedrijvigheid maar ook voor de netheid van de vrouw, die in deze, ook wat het uiterlijk aanzien betreft, niet onoogelijke woning, heerschappij voert met haren man.
Die vrouw, eene welgestelde doch voor haar
| |
| |
huwelijk reeds eenigszins bedaagde boerendochter, huisde na den dood harer ouders, die haar, de zwakke en mismaakte, niet zonder bange zorgen achterlieten, geruimen tijd te zamen met haren eenigen broeder, die nog bij het leven van vader en moeder met eene verre nicht was getrouwd.
Vrij wat ouder dan zij had die broeder helaas! een jaar of vier geleden, het tijdelijke ook al met het eeuwige verwisseld. Behalve diens vrouw en een zoontje, hetwelk door moeder en tante, gelijk zich denken laat, om het zeerste werd verwend, bleef haar dus geen naastbestaande in de wereld over. Dat gevoel van verlatenheid drukte haar soms zwaar, te meer daar het neefje, - dank zij de vertroetelde opvoeding, welke het ontving, - met den dag ondeugender, plaagzieker en brutaler tegen haar werd. Eens, toen zij bij afwezigheid van hare schoonzuster, die in een naburig dorp iets te verhandelen had, volstrekt niet met hem over weg kon komen, had zij den jongen, - deze was inmiddels al veertien jaar oud geworden - zeer verstoord bij den arm gevat en in een hoek gezet. Aanvankelijk scheen dit vroeger wel eens meer gebruikte middel te zullen baten, doch nadat het kereltje eenige minuten had staan huilen en pruilen, schoot het onverhoeds uit zijn verbanningsoord op
| |
| |
haar aan, schopte het als een razende tegen haren stoel, en riep het schuimbekkend van woede:
‘Pas op, jouw lilleke kromme heks! Kom mien nog ins an 't lief; dan slaoi 'k ouw de hirnen ien!’
Waarlijk, dat was te veel. Het ‘hirnen ienslaon’ klonk wel niet vriendelijk, doch het had er misschien met andere liefelijkheden, zooals het ventje er haar bij vorige kibbelarijen reeds meer van dat zelfde gehalte had toegediend, door kunnen gaan; maar dat ‘lilleke kromme heks’, hetwelk de bengel zeker van ‘de vulleken op de straot’ had geleerd, ging te ver. Alles kon zij van den deugniet verdragen; dát evenwèl kwam haar fatsoen te na, dát raakte haar eer, dát deed de maat harer lijdzaamheid overloopen.
‘Gift den rakkert veur mien raekening is en goed pak ransel!’ zeide zij tegen Peter, den bouwmeester, die juist binnen kwam, om kwanshuis iets te vragen, waarop hij, onder ons gezegd, geen antwoord noodig had; en Peter, die haar in alle dingen gaarne ter wille was, wachtte niet tot dat zij het hem voor de tweede maal beval.
‘Hier, jouw duvelskeind!’ - met deze alles behalve vleijende toespraak greep hij den lummel bij zijn kraag, en sloeg hij er op, dat het daverde.
| |
| |
Naauwelijks echter was die strafoefening afgeloopen, of de moeder kwam te huis, en op eens, daar raakten de poppen aan den dans: -
‘Moetje, den schaele hed mien gewammest, da de ribbe der van krakte! Hij hed mien en duvelskeind geneumd, en meuije hed um angehitst.’
‘Wad zegde Wimke? Meuije?’
‘Jao, zuster - viel de beschuldigde voor dat de knaap had kunnen antwoorden in, - went ie wouw mien de hirnen ienslaon, en ie hed mien veur en lilleken kromme heks uutgemakt, dat hed ie! Nouw, da'k krom bun, kan 'k niit gebaetere, dat kan'k niit; mar da'k lillik zij, dat hoeft zónne lummel mien niit onder den neus te douwen, dat hoeftie niit.’
‘Hurde wel moetje! nouw scheldt ze ok al en zeit ze, da'k en lummel bin, en dat bun ik niit, en wad 'k bun, dat rakt' eur niit!
Zuut, zuut maor menneke, - suste de moeder na dien uitval van haar driftig zoontje, dat wellicht nog meer zou hebben gezegd, - went al heit den een ouw en duvelskeind, en kumpt ie daormeei ouw vaoder zaoliger te nao, en al nuemt deâer ouw en lummel en tast ie mien daormeei ien 't farsoen, ge ziet toch moeders eige Wimke; mar - en met dit “mar” wendde zij zich behendig
| |
| |
tot hare schoonzuster, die zij den mond in eens wilde stoppen, - wad mot Peter hier?’
‘Peter, - antwoordde de gevraagde, onderwijl hare kleur inmiddels sterk verschoot, - Peter, mar dat duut er ummers niks, nimmendal toe, - Peter he'k, neei wi'k zegge, Peter kwiem mar is efkes um te kieke hoe laot of 't was; dat déei.’
‘Dát liegt ze moetje! - brulde hierop de knaap, die zich niet langer aan het “zuut mar menneke” scheen te stooren, - dát liegt ze moetje! mar Peter wouw meuije is wir onder de kin....’
Nog had hij niet uitgesproken of, zonder het minste sein daartoe af te wachten, vloog Peter thans als een getergde leeuw op den sarrenden jongen aan, en klaarblijkelijk zou hij zijn losgebroken drift op onmeedoogende wijze aan dezen hebben gekoeld, zoo de moeder niet haastig tusschenbeiden was getreden, en zich, na eerst nog het uitdrukkelijk bevel aan den bouwknecht te hebben uitgevaardigd, om op staanden voet hare woning te verlaten, met haren zoon naar de opkamer, welke zij dadelijk op slot en grendel deed, teruggetrokken had.
Geen uur later had Peter zijne plunjes gepakt en was hij naar het land van Altena, waar hij te huis behoorde, vertrokken. Nog denzelfden middag
| |
| |
verliet Jennekemeuij, - zoo werd Willems tante in de wandeling genoemd, - zonder iemand vaarwel te zeggen, de boerderij, op welke zij jong was geweest, en betrok zij het haar toegedeelde, doch nog altoos tot wederopzeggens toe aan vreemde menschen verhuurde huis op den dijk, waar zij een kamertje voor haar eigen gebruik in orde brengen liet. Dat Peter haar daar gedurig bezocht en in hare eenzaamheid kwam troosten totdat zij, een maand of drie, na het hier verhaalde voorval door den echt met hem verbonden werd: - wie zal er zich over verwonderen?
Een vier- of vijftal jaren nu was er vervlogen sinds dien tijd. Uit den ondeugenden knaap groeide inmiddels een volwassen jongman op, die reeds vroeg aan het kroegloopen gewend, hoe langer zoo meer verslaafde aan den drank, welke den mensch naar ziel en ligchaam beiden verderft. Zijne moeder, die dit onheil, door al te dwaze toegevenheid, niet in tijds zocht af te wenden van haar hoofd, ging daar al dieper en dieper onder gebogen, en kwam weldra, uit schaamte voor de buren, bijna niet meer uit de deur. Het is zoo, van de oorzaak der verwijdering, welke er tusschen haar en hare schoonzuster ontstond, waren van weêrszijden de scherpe punten gaandeweg afgesleten,
| |
| |
toch zagen zij en Jenneke elkander bijna nooit. De reden daarvan was hoofdzakelijk, dat Peter en zijne vrouw, al zeer kort na hun huwelijk, tot de afgescheidene gemeente, die een doorn in het oog van Willems moeder was, waren overgegaan, en de eene schoonzuster de andere dus zelfs in de kerk niet ontmoette. Daar kwam bij, dat Jenneke, die altoos met zwak- en aamborstigheid te kampen had gehad, er in haren trouwdag niet sterker op werd, zoodat zij steeds alle krachten, welke zij overhield, aan hare huishouding, die zij voor niets ter wereld zou hebben willen verwaarloozen, besteden moest. Arme vrouw! Zij werkte van den morgen tot den avond, maar hield de moed haar op de been, geheel haar gestel, de loodblaauwe kleur op hare wangen en de gestadig korter wordende ademhaling duidden maar al te duidelijk aan, dat zij niet lang meer schrobben, schuren, poetsen, boenen, om kort te gaan, niet lang meer leven zou.
Was het dit vooruitzicht, waardoor Peterboer, dien wij bij het vuur lieten zitten, weg kwijnde met den dag, ja thans reeds een week of wat in het bed lag te kreunen of voor den haard zat te zuchten, terwijl hij hoegenaamd geen lust meer had om ergens naar om te zien? Gij zult ons zeker
| |
| |
wel ten goede houden, dat wij u vooreerst geen antwoord geven op die vraag, maar de oplossing van dat raadsel aan u zelven over willen laten.
Dan ziet, daar krimpt de man inéén; daar lijkt het wel alsof hij van benaauwdheid stikken zal, daar overvalt hem een geweldige hoest, die alle zijne leden beven en zijn aangezicht nog meer vervallen doet.
Op hetzelfde oogenblik, - zij kon inderdaad op geen geschikter tijdstip zijn geroepen, - treedt Jenneke met hooggekleurde wangen, hijgenden boezem en knikkende knieën, - want ‘de domenie had aover den tied geprikt’ en de snelle loop had haar vermoeid, - de woonkamer in. Gij kunt denken hoedanig zij ontstelde. In den waan, dat Peter in stervensnood verkeerde, viel zij schier in onmacht neêr. Der bezwijming nabij, herzamelde zij echter met geweld de heerschappij over hare wegzinkende krachten, maar, nog aan een beeld der wanhoop gelijk, strekte zij hare armen naar den rampzaligen lijder uit, roepende, jammerende en klagende:
‘O, heem! mien erreme mins! hulp, hulp! o, heem! hij stikt, hij hed en beslag, hij geet dood! o, heem, o, heem, o, heem!’
‘Schrauw - ehum, ehum, ehum, - schrauw
| |
| |
toch zoo niit - ehum, ehum, ehum, - kuchte Peter, - 't zal - ehum - 't zal wel wir - ehum, ehum - wir overbaeteren - ehum, ehum, ehum. - en gaon zakken.’
‘Mar 'k zal alaevel drekt um den dokter stuuren, dat za'k.’
‘O, neeie - ehum - gin middelecienmeister - ehum, ehum ehum, - gin middelecienmeister, zae'k, mar den Heere, - ehum, ehum, ehum, - zulde zuuken, steet er - ehum, - ien de Schrift.’
‘Jao welle Peter, daor hedde geliek ien, en dat steet er ok geschreven, dat duu't; mar de Heere hed ons toch ok aon de middelen gebonden, dat hed ie!’
‘Daor veind 'k - ehum - nimmendal van ien den biebel - ehum, en 't is al en heeleboel baeter mit den hoest. Ik hê't van de merrege - ehum, ehum, ehum; - van de merrege zae'k, nouw al veur den twidden keer. Strak, - ehum, - toe ge pas wig waort, he'k 't ok miseraobel kwaod gehad, mar toe - ehum, ehum, - mar toe is 't ok van eigens wir uutgescheije. Stil nouw is en ummezientje, da'k tot bedaore kom, aste blieft.’
Jenneke hield den mond, en Peter rustte met het hoofd in de hand. Dat scheen hem goed te doen. Ten minste, het hoesten begon merkelijk te
| |
| |
minderen. Na eene wijle hield het zelfs heelemaal op.
‘Gift mien, - vroeg hij - nouw is en werm putje koffie mit veul suker derien.’
‘Op 't mement zulde't hebbe’, - antwoordde de vrouw, die intusschen van den eersten schrik bekomen was, niettegenstaande de schok, dien zij er van had opgedaan, nog zichtbaar door hare leden woelde.
‘En dan zuwwe, a'k 't haolen kan, is wieijer praoten’, - ging Peter voort.
Dat ‘dan’ was weldra daar. Trouwens het water kookte reeds als een zee, en de geur van het door velen, inzonderheid door het vrouwelijke geslacht, zoo geliefkoosd mekka-vocht, vulde binnen weinige minuten het vertrek.
‘'T smikt al wir Jenneke; veralteresier ouw mar niit,’ sprak Peter, nadat hij de eerste teugen ingenomen had, - en hedde gij - zoo vorschtte hij, onderwijl hij de suiker in het kopje met zijn lepeltje omroerde, na, op zalvenden toon, - hedde gij nog al wat veur den ienweindigen mins ien de kirk gesmakt?’
‘Dat zal waor wezen! - betuigde de vrouw - de domenij het't wel wat lank gemakt, mar 't was en seperrebere preek, dat was 't, en best booveste, zo a'k er nog gin heb geheurd, dat he'k niit!’
| |
| |
‘En waor hai ie 't aover?’
‘Wel, hij prikte aover de brulleft te Kaonao en 't irste teiken, dat de Heere daor hed gedaon.’
‘Dat ie waoter ien wien veranderde?’
‘Jao, mar, dat zei ie, waor toch 't grotste wonder niit, en neei, dat waor 't ok niit.’
‘Niit?’
‘Neei, hij leerde, dat de minsen ien de staonde kirk dat wel dochten, en dat de domenijs daor ok niet baeter wiesten, um dat der oogen gehauwen waoren, dat ze niit zaogen wad er geschreve stong.’
‘Zoo, zoo, dat docht 'k wel, mar dat is mien toch ok te hoog. Ge mot 't mien durrum mar is zegge, wat steet er dan?’
‘Kiek, jao Peter, dat kost 'k irst ok niit vatte, dat kost 'k niit. Alaevel, toe ie 't uutduide, wier 't mien so klaor as de zon, dat wier 't! Ummers, dat de Heere waoter ien wien veranderde, had zooveul niit te beduije, mar dat ie dat deei ien vaoten mit reten, die toch hielle, dat was 't um. Jao, dat was 't um, en dat sting er ok. Kiek eigest mar: houdende elk twee a drie met reten.’
‘Nouw, dat he'k van zen laeven niit geheurd. Neei dat he'k niit, dat mot 'k zigge.’
‘En dan hadde wieijers is motte heure hoe ie lostrok op de domenijs ien de staonde kirk, die
| |
| |
zoo bliend waore as molle, en die nog niit ins koste laeze wad er mit groote litters stong gedrukt.’
‘Dat zal raok zien gewest.’
‘Dat sulde raoijen, jao, dat zigde goed.’
‘En hoe pies ie 't toe?’
‘Wel mins, dat deeie nog schonner as schon! Daor - betuugde ie - we van nature allemaol vaote mit rete waore, waor ten lange leste ok 't waoter - ie duidde daer de wereld en al heur dingsighede meei uut - uutloope zouw, moste we opdat we niit veur tied en eeuwigheid verlore zouwwe gaon, den Heere bij ons op de brulleft verzuuke, um hum dat waoter ok bij ons ien wien, - daor meinde ie de godzaoligheid meei, - te doen verandere. Hij, de Heere, zouw er dan ok wel veur zurrege, dat die der niit wir uutliep, al deeiie 't, van waeges onze zonden, ien vaote mit reete. Dat souw ie!’
‘'T is mooi, jao 't is seperber mooi! Mar ziedde nouw wel wief, da'k geliek hai, toe 'k strak zeij, da'k ginnen middelecienmeister hebbe wouw. Den Heere motte we zuuke of we Hum ok veinde mogte. Hij is de geneesheer allebei van 't lief en van de ziel. Ummers, Hij bringt de wien ien 't vat en ie hauwt ok de rete daorvan digt. Ok is de hoest, die me zo temptierde toe ge thuus kwamt
| |
| |
wir van eigest, krek as vrogger, aovergebaeterd.’
‘Mar as die hoest nouw is wirrum kumpt Peter, wat dan?’
‘Dan laote we 't, aeven as vort alles, wad ie aover ons beschikt, aover an den Heere, en zuwwe ien onze dwaosheid wiezer ziin as dat wief iin heure wiesheid was, dat wief, mein 'k, dat niit by Hum kwiem vurdat ze irst, behalve van heure kwaol, veul last van de middelecienmeisters had gehad, aan wie ze alles spandierde, wasse had, zonder dat de kwaol baeter, mar iintegendeil erreger geworre was. Vrogger, toe 'k nog gin oogen vur de waorheid hai mar nog mit bleindheid was geslaoge, wasset duuster um mien hin, en baefde 'k as en blad, as 'k heurde praote van den dood. Nouw 'k ien 't licht gekomme bun, is 't deur de genaode, waorin ik staoi, en heele boel anders geworre, en hed de leste vyand zien schrik veur mien verlore. A'k temet gaoi sterreve, went in mins kan nooit wete wanneer dat kumpt, hoefde durrum niit bang veur mien te waeze Jenneke, mar aover ouw maok 'k mien wel is naor.’
‘Aover mien Peter? Mar he'k dan deur de genaode, die an mien is gedaon, ok niit meuge leere zigge: Ouw God is mien God.’
‘Jaowelle Jenneke, dat hedde meuge leere zigge,
| |
| |
al bunde met de middelecienmeisters, daor de nouw ok wel niit meer um stuure zult, nog al is ien de war gewist; mar dat mein 'k nouw ok niit, ehum, ehum, ehum - en 'k wil mar zegge - ehum - ehum - ehum.’
‘O, Peter, die hoest! Praot toch niit zo veul!’
‘'t Kan gin kwaod wief! 't Was mar zo'n naohoest. Hurde wel. 'T is al wir gedaon. Mar wa'k zegge wouw. Ge wit krek zo goed as ik, da'k zoo kaol as en waoterrot bij ouw ien huus gekomme bun. 'K had niks, niks, nimmendal hai'k buute mien eer en mien kleer. Daor hedde nouw ok niit nao gekeke, neei dat hedde niit, en daor he'k ouw altied um gepreze, dat he'k. Alaevel, as 'k nouw - ehum, ehum, ehum. - Neei, veralteresier ouw nog mar niet - as'k nouw, zeg 'k, zo is op ins kwiem te sterreve, dan zouw mien ferremielie, die 't hard van doen hed, zo as te wit, komme, en de hilft haole van al ouw gedoei, dat zouw ze; en ziedde nouw, dat zo'k nii kunne leije; dat zo'k niit. Durum moste we nouw mar is deur den zoeren appel hinbiete, en ons testelement laote maoke, zooasse zekt, dat moste we!’
‘En wad zouw dat uuthaole Peter? Ik kan ouw verasteriere, de griezel geet er mien van deur 't lief. Ze zegge ummers, dat de minsen, die eur
| |
| |
testelement laote beschrieve, dood gaon, as 't gedaon is.’
‘Bunde nouw niit wiezer Jenneke?’ Gin mins sterreft veur den tied; en awwe den langstlaevende nouw is alles mieke, dan hielde gij den heele boel en kreeg mien ferremielie niks as 'k sturf; verstodde?
‘Jao, dat verstooi 'k nouw ok wel; dat doei 'k; mar zouw dat ook niit den Heere veuruutloope zien; zou 't niit?’
‘Neei, Jenneke, daor hedde nouw wir heelegants abuus ien, dat hedde, went de Heere zeit dur den mond van Jesaoija, den prefeet tot den keunig Hiskia en ien hum tot alle minse, die oore hebbe um te heure: bereijdt ouw huus, went gij gaot sterreve!’
Hiertegen wist Jenneke, al bleef de griezel, die zij door haar lijf voelde gaan, aanhouden, niets meer in te brengen. De arme vrouw; voor het woord des Heeren, al werd het nog zoo averechts te pas gebracht, stond zij aanstonds stil. Onder die magt gaf zij alles gevangen, haar verstand, haar gevoel en haar wil. Daar kwam behalve eene zoogenaamde vroomheid ook wel eenige hebzucht, ik wil zeggen, iets van den geldduivel bij, die volgens zeker predikant uit de vorige eeuw, even
| |
| |
als de helhond der oude Grieken en Romeinen, met drie koppen; ‘geeren, hebben, houwen’ blaft. Genoeg zij stemde, hoezeer dan ook schoorvoetende, toe, dekte daarna den disch voor het middagmaal, bracht verder met haren man, die gelukkig niet meer zoo erg hoefde te hoesten, den Zondagmiddag, onder het eentoonig getikketak van de huisklok, met het lezen van stichtelijke boeken door, ging bij tijds naar bed, stond des anderen daags 's morgens vroeg weer op, en voordat het nogmaals avond was geworden was het pak, dat Peterboer drukte, van zijn hart genomen: hadden de echtelieden hunnen uitersten wil, ten overstaan van een notaris te Bommel doen beschrijven.
Geen drie maanden later, had Jenneke, die kort na het maken van het testament bedlegerig was geworden, en hoe noodig, van geene middelecienmeisters, an wie Peter ok zo'n daenigen haekel had gekregen, wilde weten, het tijdelijke met het eeuwige verwisseld. Wel hoopte zij - en in díe hoop werd zij gestadig gesterkt door haren man - haast tot haar laatsten snik, dat de reeten in het kranke ligchaam, door welke haar leven wegvloeide met den dag, door een onzichtbare hand
| |
| |
zouden worden gedicht, maar die hoop was ijdel geweest. Peter erfde alles, wat tot hare nalatenschap behoorde, hield zich, na hare begrafenis nog een dag of wat stil in huis, kwam echter vroeger dan men gedacht had, weer onder de menschen, look van lieverlede als een arend op, keek al heel gaauw, ja, zeide men, al te gaauw naar eene andere vrouw, en - nog was het jaar niet ten einde en het rouwpak niet versleten, of even als de klok, dien wij hem in dit opzicht hoorden benijden, begon hij weer van voren af aan.
Ravenstein, 1 September 1883. |
|
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd