Gard Sivik. Jaargang 7

[p. 40]

cornelis bastiaan vaandrager
brieven aan de redaktie

een documentaire

Ze achten ons hoog of zeer, ze verblijven met gevoelens of de verzekering van de meeste of allermeeste hoogachting.

Ze groeten ons beleefd of hartelijk, ze hebben veel van ons gehoord.

Ze hebben vertrouwen in ons, ze stellen ons oordeel op prijs, ze leggen hun lot in onze handen, ze zien met veel belangstelling uit, ze hebben alle waardering voor ons.

Ze zijn zo vrij, ze nemen de vrijheid, ze hopen van harte, ze wachten af, ze wachten met grote belangstelling.

Ze verwarren ons met Podium, ze weten niet eens hoe ze Gard Sivik spellen, ze frankeren vaak onvoldoende.

Ze kennen Cremer, Gils, Mulisch, Johnny de Selfkicker, Sleutelaar, Vaandrager, Verhagen en Vinkenoog persoonlijk.

Ze willen graag ‘opbeurende dan wel neertillende woorden’, ze tikken ons op de vingers, ze houden zich aanbevolen. Ze stellen zich voor, ze zeggen tot ziens of tot schrijvens. Ze zijn bescheiden, beleefd, ongeduldig, hardnekkig, uitvoerig of kort maar krachtig. Ze zijn naïef, ze doen net of ze gek zijn, ze hebben zelfkennis, ze hebben begrip of ze hebben kapsones.

Ze hebben al vroeg pseudoniemen; van sommigen hoor je nooit meer wat, anderen houden aan en winnen soms.

Ze vleien, ze abonneren zich om te beginnen, ze willen hun medewerking wel verlenen of ze denken er over eens iets te gaan publiceren. Ze zeggen wat ze gepubliceerd hebben of hopen te publiceren. Ze vermelden hun leeftijd als excuus of pluspoint. Ze schrijven onleesbaar of tikken persklaar. Ze maken gedichten, verhalen en toneelstukken, bijna nooit essays.

Uit de honderden brieven heb ik er 14 gekozen, met zorg en een gevoel van teleurstelling dat ik er niet meer kon opnemen.

Ik had ze eerst met naam en toenaam willen publiceren. Om juridische redenen ben ik daar later op terug gekomen. Data, woonplaatsnamen, pseudoniemen en andere personalia zijn weggelaten. Sommige brieven zijn hier en daar bekort of minder specifiek gemaakt, in het belang van de afzenders. De originele manu- en typoskripten zitten in mijn Ahrendkast.

Het heeft lang geduurd, maar ze krijgen allemaal bericht: ik ga er weldra een paar daagjes voor zitten. Ze zijn gewaarschuwd: de rubriek ‘Brieven aan de redaktie’ wordt voortgezet. Deze uitnodiging geldt ook voor meer belangeloze lezers.

[p. 41]

Aan de redaktie van Gard Sivik / p/a de Heer H. Sleutelaar / Essenburgsingel 127 bsout. / Rotterdam.
Zeer Geachte Heer,
De drang laat mij niet los; al enige jaren schrijf ik niet zonder een zekere krampachtigheid verzen, aanvankelijk louter voor mijn plezier, maar langzamerhand ontwaakte het verlangen in mij eens iets te publiceren. Vroeger kon dit in schoolkranten, nu in de studentenalmanak (in principe beide hetzelfde, naar ik meen) maar op den duur bevredigt dit niet meer. Ik wist van het bestaan van literaire avantgardistenblaadjes af, gedreven door de allerjongsten - waar ik dus zelf ook toe behoor - maar het feit dat zij door deze allerjongsten gedreven werden, bracht meestal met zich mee dat, als ik eens enkele gedichten instuurde, de blaadjes inmiddels al weer opgeheven waren, en ik zodoende zelfs nooit antwoord ontving. Bovenstaande moet geenszins opgevat worden als een pleidooi voor de verzen die ik bij deze brief heb ingesloten - meer is het bedoeld om mij althans enigermate kenbaar aan U te maken. Daarbij, gedichten insturen zonder een enkel begeleidend woord is wel wat al te honds.
Inmiddels, terwijl ik hoop dat U mijn verzen voor Gard Sivik waardig zult achten, met gevoelens van de meeste hoogachting,

Zeer geachte heer Sleutelaar,
U ontvangt hierbij ‘grote morgendans’ voor ‘Gard Sivik’, het laatste hoofdstuk van de roman ‘zero oven’, roman in kreeftengang geschreven en op veel bladzijden na kompleet.
Volgende week poëzie.
Mocht het stuk niet doorgaan dan hoop ik het na zoveel maanden (de redaktionele molens van de lit. bladen draaien langzamer als 9 die der ambtenaren) terug te ontvangen.
Belangrijker pers. geg. als 15-10-4... geboren en voor een dagblad een interview, kan ik tot nu niet verstrekken.
met vriendelijke groet
Naschrift:
Mocht u vinden dat het voor véél verbeteringen vatbaar is, dan kunt u het beter direkt retourneren alvorens de redaktie te raadplegen.

Aan de Redactie van ‘gard sivik’
Geachte Redactie,
Ruim een half jaar geleden stuurde ik U, ter plaatsing, een gedicht (beginregel: ‘dit is de aarden stem’) waarvan ik echter sindsdien nooit meer iets vernomen heb, hoewel een postzegel voor antwoord was ingesloten! Ik verzoek U daarom, indien het tenminste niet geplaatst wordt, het mij alsnog zo spoedig mogelijk te retourneren.
Bij vroegere inzendingen maakte ik reeds kennis met een nonchalance van Uw kant, en ik moet bekennen dat daardoor mijn enthousiasme voor Uw Tijdschrift niet in alle opzichten is toegenomen.
Niettemin zal ik het op prijs stellen eens een gedicht van mij in Uw Tijdschrift geplaatst te zien. Daartoe heb ik hierbij een vertaling ingesloten van een van de meest vernuftige ‘technische wonderen’ van Ezra Pound: ‘Sestina: Altaforte’ uit zijn bundel ‘Personae’; behalve daarin en in zijn verzameld werk, kunt U de oorspronkelijke tekst ook vinden in vele bloemlezingen, zoals ‘Ezra Pound: Selected Poems’ (ed. Eliot; Faber-pocket) en ‘The Penguin Book of Modern American Verse’.
Aangezien mijn eigen poëzie U blijkbaar niet zo erg ligt, leek het mij het beste U een vertaling te doen toekomen, temeer daar bij

[p. 42]

de beoordeling daarvan het subjectieve element tot een minimum is beperkt. - Eventuele plaatsing dient te geschieden onder mijn pseudoniem. Indien U deze inzending niet opneemt, verzoek ik U deze tegelijk met de vorige inzending te retourneren; postzegel voor antwoord kan zodoende achterwege blijven.
Met de meeste hoogachting,

voor u ze weggooit
gaarne retour

Geachte Redactie,
Hierbij doe ik u een gedicht toekomen, dat ik gaarne geplaatst zag in uw tijdschrift, onder mijn pseudoniem.
Ik sluit hierbij een postzegel in voor antwoord.
Hoogachtend,

Gard Sivik / Hans Sleutelaar / Essenburgsingel 117 a / Rotterdam
Geachte heer Sleutelaar,
Hierbij zend ik u een tiental van mijn gedichten op. Ik hoop dat ze het waard zijn in uw blad opgenomen te worden.
Een nieuw en een verrassend commentaar op ‘Waarom dicht ik’ kan ik u niet geven. Ik dicht zoals ik van sport hou, zoals ik van lezen hou, zoals ik van culinaire fantasieën hou. Dat ik mijn gedichten tracht uit te geven, dit hoort bij het dichten.
Evengoed dat bepaalde voorwerpen of verschijnselen, in ons dwingen bepaalde eigenschappen aan te nemen, zo is een eigenschap van een gedicht uitgegeven te worden. Want dan pas is een gedicht volmaakt. Een gedicht moet men dus beschouwen als een rondzwervende ziel dat naar belichaming zoekt in de lezer.
Ik hoop u hiermee van dienst te zijn. In het geval dat mijn gedichten opgenomen worden, zou ik gewoon mijn naam als ondertekening willen gebruiken. In het andere geval zou ik mijn gedichten terug willen hebben, met zo mogelijk kritiek daarop. In afwachting wat er verder gaat gebeuren groet ik u hoogachtend,

Geachte heer,
Zeer lange tijd geleden trof ik u in Hilversum bij een vriend van mij, die boekverkoper is. We hebben toen een kort gesprek gevoerd, waarbij u zich, in tegenstelling tot mij, als voorstander opwierp van het poëtisch engagement. Na die tijd heb ik zeer veel poëzie geschreven, die echter slechts handelde over die ontroeringen die ik poëtisch zuiver achtte. Mijn gedichten leden (lijden) echter aan de gebreken waaraan zovele postexperimentele poëzie lijdt. Steeds meer ben ik tot het besef gekomen, dat het moderne gedicht dringend behoefte heeft aan helderheid van beelding; geen half-mystieke, half-mytische zwamneuzerij, en in mijn geval... aan het engagement. Ik stuur u hierbij een gedicht, nou ja gedicht, dat als voorbeeld mag dienen van mijn huidige schrijfwijze. Het korte, doch prettige gesprek herinnerend, dat we voerden, meen ik er wel op te mogen vertrouwen dat u me een antwoordje stuurt, waarin u schrijft wat uw bezwaren zijn tegen mijn werkwijze. Wellicht vindt u mij geen groot dichter; wat ik hoop is misschien niet zozeer een waardering voor mijn poëtisch vermogen als zodanig, als wel voor mijn eerlijkheid als dichter. Inmiddels verblijf ik, met de meeste hoogachting

[p. 43]

[p. 44]

Geachte Redaktie
Hierbij ingesloten vindt u het min of meer experimentele toneelstuk ‘Hondenbrood’. Misschien komt het voor plaatsing in aanmerking. Ik geloof niet dat mijn leeftijd (15) een bezwaar kan zijn. Bij de letterkundige voortbrengselen moet de leeftijd buiten beschouwing gelaten worden.
Binnenkort zullen er waarschijnlijk 5 gedichten van me in ‘Podium’ geplaatst worden. Ook zal er een verhaal van me in ‘Twen’ verschijnen.
Als het toneelstuk niet voor plaatsing in aanmerking bestaat er dan de mogelijkheid dat ik het terugkrijg? Met natuurlijk het waarom van het terugsturen.
Bij mogelijke plaatsing zou ik graag willen dat u mij deze Gard Sivik toezond. De prijs hiervan kan dan van het honorarium afgehouden worden. Ik ben nl. niet bij machte een abonnement op een of ander literair tijdschrift te nemen daar ik nog op school ga (volgende schooljaar naar de 5e klas H.B.S. b) en mijn financiën uiteraard beperkt zijn.
Hierbij ingesloten vindt u ook nog enkele gedichten. Vele gedichten van me zijn al gepubliceerd in een krant, die een pagina daarvoor beschikbaar stelt. Bij mogelijke publikatie zou ik graag willen dat dit gebeurde onder pseudoniem daar ik mijn eigen naam er niet geschikt voor vind.
vriendelijke groeten
P.S. Als mijn gedichten gepubliceerd worden zou ik ook graag dat nummer toegezonden willen hebben.

aan de heer cor vaandrager / brielselaan 84 B / rotterdam
geachte heer,
deze 5 gedichten zijn bestemd voor gard-sivik, ik zend ze langs u om daar bij u het vertrekpunt ligt van de sirkulerende kopij.
oorzaak (van inzenden): dacht bij mezelf (dus in stilte) literaire schurk, je bent nu bijna negentien, er werden reeds gedichten van je hand gepubliseerd in bloemlezingen + tijdschriften, nu moet je eens voorgoed afbreken met al die artistieke mesthopen (doen niets dan persoonlijkheid wurgen) Ik zend daarom na deze introspektie enkele gedichten naar uw tijdschrift gard-sivik, met de bedoeling ze voor te leggen aan uw objektieve beoordeling.
bij voorbaat dank om de moeite die u geeft om kopij door te nemen.
hoogachtend,

Mijne Heren,
In 195... kreeg ik een eervolle vermelding van de Reina Prinsen Geerligsprijs-jury voor een bundel korte verhalen, welke ik uit kritisch oogpunt niet in boekvorm gepubliceerd heb.
Thans heb ik bijna een bundel van tien nieuwe verhalen voltooid, die ik wel denk uit te geven. Enkele verhalen hiervan zijn reeds gepubliceerd.
Het zou door mij op hoge prijs gesteld worden, indien er een of meerdere in Gard Sivik worden opgenomen.
Bijgesloten doe ik U dan ook twee verhalen toekomen, in hoop, dat u tot plaatsing zult overgaan.
Uw antwoord met belangstelling tegemoet ziende, verblijf ik,
met vriendelijke groet en hoogachting,

Geachte mijnheer Sleutelaar,
Toen ik onlangs in de Stadschouwburg

[p. 45]

tijdens de opvoering van ‘Le Diable et le Bon Dien’ met Harry Mulisch sprak, raadde hij mij aan om enige artikelen naar Podium te zenden. Via een bibliotheek in Amsterdam kreeg ik uw adres te pakken als degene die de kopij voor Podium verzorgt.
Hierbij zend ik u dan 2 verhalen en enige gedichten. Ik ben benieuwd of een ervan waard is in uw blad te worden geplaatst. Gaarne ontving ik van u deze kopij, liefst met enige kritiek, weer terug waarvoor ik dan ook enige postzegels insluit. Op enig bericht van u wachtende verblijf ik

Geachte redaktie
Op aanraden van de heer Harry Mulisch stuur ik u enige van mijn litteraire produkten. Volgens de heer Mulisch, een oudredaktielid zoals u natuurlijk weet, zou ik mijn werk met kritiek teruggestuurd kunnen krijgen, als het niet gepubliceerd wordt. Daarom heb ik de meest essentiele stukjes gekozen en niet los van elkaar staande, hoewel het misschien op het eerste gezicht bij deze ook het geval lijkt te zijn. Er spreekt een geleidelijke overgang uit en wel van het aanvaarden van deze wereld, dit leven - naar het zich er buiten stellen. Ook heb ik nu toevallig even veel proza- als poëziestukjes gekozen, maar dat geeft de verhouding wel ongeveer weer.
Ik hoop van harte dat ze technisch en qua inhoud op een bepaald vereist peil staan. Hebben ze dit peil niet bereikt, dan wacht ik met grote belangstelling op uw kritiek. Bij voorbaat dank ik u voor uw aandacht en belangstelling.
Hoogachtend

Beste Hans,
Na mijn ontmoeting met je in de ‘Kroonkurk’ lijkt het me verstandig niet te veel gras over ons kontakt te laten groeien.
Zoals je weet zoek ik publicatiemogelijkheden. Momenteel zit ik in de richting van het tijdschrift ‘Ontmoeting’ wat mij, en dit zal je wel begrijpen, niet zo best aanstaat. (Maar wanneer er niets anders is, pak je alles aan.).
Wanneer de ingesloten zending gedichten (en de poëzie die nog bij een redactielid ‘zwerft’) niet acceptabel is voor ‘Gard Sivik’ dan hoop ik dit t.z-t. wel te horen.
Graag lever ik je dan andere copy.
Hartelijke groeten,
Tot schrijvens of tot waarneming op het netvlies

Geachte Meneer Sleutelaar,
Naar aanleiding van een gesprekje met Uw mede-redakteur C.B. Vaandrager op het terrasje van de Cocktail-Corner stuur ik hierbij een tiental gedichten ter eventuele opname in Gard-Sivik, onder pseudoniem. Voor het zover is, zou ik in elk geval graag enkele opbeurende dan wel neertillende woorden over dit werk van u vernemen. (Deze gedichten vormen een begin van een bundeltje dat ik ‘De Koude Vrede’ zal noemen. Andere genres poezie w.o. het zgn. humoristische zijn tot op dit moment evenzeer met minder resp. meer succes door mij beoefend. ‘Succes’ dan in de zin van ‘uitgegeven’.)
Zonder moeite zult u in deze lyriek invloeden van drie l's opmerken nl. Lorca, Lodeizen en Lucebert, in deze volgorde. Trekt u zich dit niet aan, ik doe het ook niet. Postzegels voor retourzending sluit ik niet in, omdat ik per fiets goedkoper de zaak zelf kan terughalen.
Met vriendelijke achting,