Gard Sivik. Jaargang 1

[p. 12]

de schaduw werd een mantel van vuur
fragment

de schaduw werd een mantel van vuur op de oever van de nacht en toch heb ik nicolas de staël nooit gekend ik betreur het ook niet toen ik nog een kleine jongen was kon ik nog betreuren dat ik mijn ronde kogelsteen verloren had voor ik het geheim van zijn versleten blauwe en rose waterglanzen te weten was gekomen maar nu is alles me even vlak geworden en heb ik mijn dromen gebundeld rond wat herinneringen maar die door me stromen als de wind door de bomen en daarna verder gaan zich oplossen in de lucht in de nacht en de regen een ogenlandschap een klank of dat struikgewashaar waarin ik mijn verlangen verloren zocht maar de mooiste dingen (een enkel woord misschien onaangeroerd ergens) schrijf ik toch niet neer dat is van mij zou misha zeggen in de sigarettenrook 's avonds meen ik ze soms te zien dat ze daar zit aan het andere eind van de rook dat ze bij me zal zijn als de rook wegdrijft als ik hem wegblaas dan zou ze eens opkijken vanuit haar roofdierenharen o niets zeggen maar eens traag en moe glimlachen zoals ik ze dat in de weinige uren dat we samen waren zo dikwijls heb zien doen ik heb vroeger een hele reeks schilderijen voor haar gemaakt ze waren vreemd en als van een andere wereld en ik vond dan zo maar van die dingen uit ik schilderde eerst een licht dessous en daarop of daarrond zwaardere donkere vormen en dan goot ik er olie op ik legde het doek eerst vlak op de grond en duwde er een stuk krantenpapier tegen dan voorzichtig wrijven en het er met een bepaalde ruk aftrekken maar ik zou het moeten tonen de olie was weggetrokken in de krant en op het vreemde dessous had de olieverf kleine vedertjes gekregen soms scherp als een visgraat soms zo grillig dat

[p. 13]

ik er heel droevig om werd er was er een net een grot het moet fijn zijn in zo'n grot te wonen want er hing een zonnetje te warmen o niet leeg te branden hoor stilletjes zachtjes maar te warmen en het had een staart geen snorren maar een gekke staart als een omgekeerde wigwam in de wind toen ik klein was was de maan liefst een oud vrouwtje en de zon een man dus met snorren welke echte man had nu geen snor dus een zon met snorren die we niet zagen van zo ver de zon was ook soms zo warm dat was toch ook niets van een man vroeger dacht ik dat het heerlijkste voor een man kon zijn dat in de winter 's nachts zijn vrouw haar voeten bij de zijne stak en dat ze daar recht op had zo gewoon zo uit de natuur van de zaken er zei ook eens een meisje tegen me je bent een warm vuur en dan vroeg ik toch niet zo warm als deze sigaret hier ze brandde knappend (het papier) tegen mijn vingers toch wel zei ze lachend nog warmer maar de zon ik weet het nog hoe ik een kleine jongen was in de oorlog die elke dag een uur ver naar de school moest en er waren dagen dat de straat gloeiend was onder de zon en de pek die erop lag werd week en laf en als klei ik kon er stukjes uitwroeten en ze tot een bolletje of een slangetje knijpen ik droomde toen ook veel van zeedieren die groeiend uit het water stapten en vlug vliespoten kregen en lange knikkende halzen en donkere gapende holten in hun buik en dan was het haast altijd een zon uit mijn droom die ze oploste wegjoeg vergeten deed de zon is een vriend dezelfde zon die nu in de dag rondjes gooien speelt op de toetsen en lichtende gaten boort in het papier was vroeger een god voor de mensen met het vuur er zal een dag komen dat ik het vuur zal schilderen ik weet het telkens weer als ik in het vuur van een lucifer kijk dus niet het vuur dat in kalm gloeiende kolen zit of in de krimpende kop van een sigaret maar het vuur van een lucifer of van de zon of van het papier dat misha en ik verbrandden ergens in een groot restaurant op het leidse plein we bouwden een vuurtje zo maar nee er

[p. 14]

stond niets op het papier we hadden er niet op geschreven dat we van mekaar hielden dat komt toch nooit uit alhoewel het fijn moet zijn we hadden er zelfs geen schets op getekend of een berekening of een plan zoals dat gebeurt het was maar een gewoon papier dat daar plots lag en ik stak er een lucifer aan omdat misha dat mooi vond en het brandde heel traag het was zeker slecht papier en toen de vlam graag groot begon te worden moest ik het neerleggen in de schotel en het werd zwart en het kronkelde en kreeg alle grijze kleuren die we kennen en niet kennen un peintre qui n'a jamais peint un gris n'est pas peintre schreef cézanne en het kronkelde nog toen er al lang geen vlammetje meer te zien was helemaal dood en weggestorven zoals een man moet kronkelen zwart en leeg op de elektrische stoel of een piloot als hij en zijn vliegtuig leeggebrand zijn en heel de tijd dat weet misha wel was er op een verre achtergrond een vaag en vlug en heerlijk gevoel geweest dat de vlam nu eens uit de schotel moest vallen en het tafelkleed aansteken en dan de muur en het hele gebouw en de mensen al de vreemde mensen zich hard afvragend hoe en waarom en of ze niets vergeten hadden naar buiten doen hollen maar het was een vreemd een ongewoon gevoel want het deed ons niet eens denken wat we zouden doen als het gebeurde we geloofden er niet in helemaal niet en toch was het daar echt aanwezig zoals het leven in een doek je weet heel zeker dat het er is toch denk je nooit dat de vlammende kleuren of dat soort zeespook zouden beginnen bewegen en warm of koud worden en je schaden je pijn doen het was iets als dat donkere geruis dat ik altijd hoor in de honky tonk train blues van lux lewis het is er wel maar komt het uit de piano ik denk het niet het komt van veel verder en er is ook geen gevaar dat het dichter zou komen dan een vaag geruis en gebrom dat het luid en dreunend zou worden en al de andere klanken verdoven wegmaken het is als het geruis dat soms in de radio is zo tijdens het zoeken naar een zender misschien

[p. 15]

komt het dus wel van de sterren of van de wolken die voortschuiven of het water dat ergens van een berghelling stroomt en toch ook nergens begint en nergens eindigt zoals de kleuren in het laatste doek dat ik voor misha schilderde enkele uren voor ik naar haar toe reisde zodat het nog nat was toen ik het mee moest nemen en nochtans had ik het zo speciaal op absorbante geschilderd het begint ook nergens en ik had de indruk dat het altijd maar uit het formaat ging lopen dat ik het tegen de witte muur verder moest schilderen of van het geld voor de reis een groot doek kopen en dat er achter plaatsen om de kleuren verder te laten lopen en als je het kleine doek dan van het grote zou wegnemen zou het een groot brandend water zijn met een wit venster erin het was ten andere heel vreemd heel de tijd dat ik het doek schilderde het was net of het doek me telkens deed doe me dit en nu dat en ik had maar kleuren te nemen en te volgen zonder na te denken begrijp me niet verkeerd het doek vroeg me niets ik moest niet zoals een kat mijn nagels maken in het doek ik moest zelfs niet strelen ik keek alleen maar in de ogen van het doek en ik wist alles het was zoals het moet zijn als je alleen bent met het meisje dat je al lang heel erg lief hebt ze denkt nu zal hij dat doen nu zal hij zijn hand daar leggen en dat je het doet het moet wel een mooi doekje zijn met die warme verlegen kleuren die verstoppertje spelen in het water maar het zit nu ergens uit het licht en de schaduw van de mensenogen in een linnenkast op een zolder in amsterdam ik had misha ook nooit moeten zien nooit moeten kennen zoals ik nicolas de staël nooit gekend heb het water was met donkere brandende glanzen ik was ook zo vol brandend verdriet om de dood van rud maar ik ik ben nog niet leeggebrand hoor mama je hoeft niet bang te zijn ik weet nog hoe de nacht na mijn val mijn schouder brandde zodat ik niet kon slapen en de ene sigaret na de andere rookte kettingroker was ik en mijn longen werden altijd maar zwarter en ik werd zo moe en met mijn hoofd vol rook en mist maar de pijn bleef en ik

[p. 16]

moest een brief schrijven welke brief weer aan misha rechtstaand met mijn arm ver uitgestrekt en een grijns om de mond zal ik daar wel gestaan hebben en vandaag nu zovele maanden later doet mijn schouder plots weer pijn onverwachts en zonder reden is het een verre wenk van misha nee dat kan niet maar ik ben nog niet leeggebrand hoor mama

walter korun

paul snoek