Ten geleide
Forum der Letteren zal artikelen bevatten over algemene verschijnselen en theoretische vraagstukken op de gebieden van taalwetenschap, literatuurwetenschap en geschiedkunde.
Het ‘algemene’ karakter van het tijdschrift is in overeenstemming met een der eigenschappen van de huidige wetenschap. Deze wordt niet slechts gekenmerkt door een nog steeds toenemend specialisme. Er is ook een groeiende belangstelling voor vragen van wijdere strekking. Hoe langer hoe meer wint het inzicht veld, dat de constatering van feiten op een detail-gebied van onderzoek berust op vooronderstellingen, die ter wille van die feiten doordacht moeten worden en hun plaats moeten krijgen in een algemene theorie. Aan de Nederlandse universiteiten zijn leerstoelen ingesteld in de algemene taal- en de algemene literatuurwetenschap. Er zijn linguïstische en literaire studiekringen, die zich uitsluitend met methodologische problemen bezighouden. Historici polemiseren over de grondslagen van hun vak. En op congressen en symposia worden onderwerpen ingeleid, die op universalia betrekking hebben en die verscheidene specialismen doorbreken.
Forum der Letteren wil leven van de belangstelling voor het algemene en deze op zijn beurt nog levenskrachtiger maken door de aard van zijn artikelen, van zijn recensies en van zijn rubriek ‘Commentaar’, en zeker ook door de combinatie van drie uitgestrekte en naar het schijnt in vele smalle sectoren verkavelde wetenschapsgebieden. Hoe groot de verschillen daartussen ook mogen zijn, als men een willekeurige sector van het ene met een willekeurige sector van het andere vergelijkt: op het vlak van het algemene blijkt hun verwantschap. In het begrip ‘stijl’ ontmoeten elkaar literatuurwetenschap en taalkunde. Bij hun pogingen de zijnsorde van hun object te begrijpen, hebben taalkunde en cultuurgeschiedenis beide het begrip ‘organisme’ door het begrip ‘structuur’ vervangen. Het literaire kunstwerk is evenals het historische feit ‘poly-interpretabel’ genoemd. Het probleem der periodisering - hoe trekken wij grenzen in een continuum? wanneer zijn verschillen essentieel, wanneer zijn ze dit niet? - blijft in wezen hetzelfde, of men nu een taal, dan wel een letterkunde of een cultuur in haar ontwikkeling beschouwt.
Dit zijn slechts enkele voorbeelden van de bedoelde verwantschap. Deze maakt de combinatie van de drie wetenschappen mogelijk. Maar ze zal niet het karakter van elke bijdrage bepalen. Ook zal niet elke