Forum. Jaargang 4

[p. 931]

De Keerzijde

Over echtelijke liefde

Ernest Claes is een gelukkig man. Niet alleen is hij een der meest gelezen auteurs van alle Nederlanden, en daarbuiten vertaald en gevierd. Zijn goed humeur is onder de gedaante van den Witte verfilmd. Ik weet niet hoe het gesteld is met zijn succes bij de vrouwen. Maar zeker is het dat hij succes heeft bij zijn eigen vrouw. Niet iedereen kan hem dat nazeggen.

Ernest Claes en Stephanie Claes-Vetter vormen een voorbeeldig litterair huwelijk. Het is een klassieke gemeenplaats wenschen te uiten voor betere intellectueele betrekkingen tusschen Noord en Zuid. In de practijk komt daar meestal heel weinig van in huis. Ernest en Stephanie hebben echter dit probleem in de echtelijke liefde opgelost. De intellectueele betrekkingen tusschen hen beiden zijn goed. Een man bekent zooiets niet gauw. Als een vrouw echter uit het hart spreekt dan mag men haar gelooven.

Mevrouw Stephanie Claes-Vetter had de gewoonte aangenomen in interview en geschrift haar liefde in den negatieven zin te uiten, zonder dat ooit iemand zich daarin vergissen kon: zij sprak over Ernest met hoofdschudden en zuchten, maar men moest geen buitengewoon scherpzinnig verstaander zijn om te begrijpen, dat zij op tijd en stond wel weer streelend de hand liet spelen door zijn sierlijken baard. Nu hebben zich twee feiten voorgedaan, die Stephanie hebben genoopt op positieve wijze haar echtelijke liefde te betuigen en de belangen van het gezin te verdedigen: de Standaard heeft haar opgedragen een reportage te schrijven over ‘Uilenspiegel leeft nog’ en daar bestaat ergens een andere vrouw, Jeanne de Bruyn, die over de buiten-opnamen van den nieuwen Vlaamschen film haar meening heeft gezegd. Het is een zeldzaam verschijnsel in de Vlaamsche litteratuur, dat twee vrouwen strijden rond een auteur. Jeanne en Stephanie zitten elkaar in de haren terwille van Ernest. Ik zei dat Ernest Claes een gelukkig man is.

Het meest touchante nochtans blijkt mij te zijn het thans onverholen getuigen van Mevrouw Claes-Vetter voor haar echtgenoot. Zij toont zich niet alleen ingenomen met haar ‘heer ende meester’, hoofd van het gezin. Een vrouw die liefheeft vergenoegt zich zelden met het verdedigen van haar echtgenoot: er bestaan geen andere mannen voor haar, tenzij slechte, en die valt ze aan.

En zoo heeft zij in een eerste artikel van haar reportage, waarin zij discreet genoeg was geen enkele maal den naam Ernest of Claes te noemen, geschreven over den ‘tweeden Vlaamschen film’, Vlaamsch naar den geest, ‘die toevalligerwijze gemaakt werd door een schrijver, die eveneens de stof leverde voor den glorieuzen Brussel-veroverenden “Filasse”’ en over den Witte, ‘den held, die eenig

[p. 932]

was en beroemd’. Helaas, waarom mag de Witte niet, eenig en beroemd, glorieus Brussel veroveren, zonder dat de minder gelukkige auteurs de klappen krijgen?

Omdat Jeanne de Bruyn en andere sommiteiten op cinemagebied hebben te verstaan gegegeven dat Uilenspiegel geen meesterwerk zal zijn. Mevr. Stephanie Claes-Vetter, haren Ernest wrekend, concludeert daaruit met schampere ironie voor de andere auteurs (van boeken, niet van films): ‘we weten nu al vooruit, dat het werk niet zal behoeven gevoegd te worden bij al die meesterwerken in de Europeesche letterkunde, waarmede onze Vlaamsche schrijvers ons de laatste jaren overstroomd hebben tot groot ongerief hunner uitgevers en vertalers, die met de onverkochte exemplaren zitten en over de slechte tijden lamenteeren.’

We zullen afwachten of de nieuwe film van Ernest Claes bij de meesterwerken der Vlaamsche literatuur moet worden gevoegd, alhoewel die verwarring der genres te bejammeren valt. Inmiddels dank ik Jeanne de Bruyn, - niet om Ernest te zijn afgevallen, maar omdat zij Stephanie liefde en kleur heeft doen bekennen, liefde voor den auteur wiens werken de uitgevers, vertalers en cineasten zoo met tevredenheid over de ‘zaken’ vervullen, ironische minachting voor de onverkochte auteurs, als ik dat zoo noemen mag. Of een boek veel of weinig wordt gekocht moge geen litteraire norm zijn, in casu is het een norm van echtelijke liefde. Als Ernest Claes een gezellig, en gemoedelijk kameraad is weten wij nu waarom: hij is een gelukkig echtgenoot.

M.R.