Floris ende Blancefloer

[p. π3]

‘Eine so liebliche Erscheinung, wie wir deren wenige haben, so freundlich erzählt, so mild gehalten, wie man nur immer einen solchen halb mährchenhaften Gegenstand behandelt sehen möchte.’
gervinus.

[p. π5]

AAN

MATTHIAS DE VRIES

bij gelegenheid der herdenking van zijn vijfentwintigjarig professoraat aan de hoogeschool te leiden

opgedragen.

[p. π7]

[Opdracht]

Aan u, mijn beste vriend, zij het me vergund deze uitgave van Floris ende Blancefloer op te dragen.

Gij hebt daar alle aanspraak op vanwege uwe critische opmerkingen in de Handelingen van 67, waardoor gij elk, die belang stelt in dat uitnemend voortbrengsel onzer Mnl. letterkunde ten zeerste aan u hebt verplicht; mij is het een ware behoefte het te doen, erkentelijk als ik ben en blijf voor hetgeen - en het was veel - gij mij hebt verstrekt uit uwe onuitgegeven aanteekeningen, waarvan ik, zooals gij zult bespeuren, een overvloedig gebruik heb gemaakt.

Aan u is het voornamelijk te danken, dat deze uitgave kon worden wat ik mij vlei dat zij geworden is, beter namelijk dan die van hoffmann von fallersleben. Beter: en daarmede wensch ik - trouwens gij zelf hebt uwe leerlingen te goed geleerd den man te waardeeren, - wensch ik niets te kort te doen aan de geheel eenige verdiensten van onzen hoffmann, die gewis heeft geleverd wat op het toenmalig standpunt der Nederlandsche philologie mogelijk was, en in zijn tijd

[p. π8]

volkomen voldaan aan de, om zijne eigene woorden te gebruiken, ‘Anfoderungen an die Herausgeber ähnlicher Werke’, die in het tweede vierendeel onzer eeuw konden worden gesteld. Wie dan ook zijne reeds in 1836 uitgekomen editie vergelijkt met het handschrift aan den eenen en mijne uitgave aan den anderen kant, zal toegeven, dat hij zoowel voor den tekst als voor de verklaring van den Floris zeer veel heeft gegeven van blijvende waardij. Het derde deeltje zijner Horae Belgicae alleen zou hem een onbetwistbare en onverjaarbare titel voor eervolle onderscheiding zijn in de geschiedenis van de beoefening van beide onze vaderlandsche taal en letterkunde.

Ik plaats, waar van Floris sprake is, uw naam gaarne nevens den zijnen, ook al hébt gij uwe tekstcritiek niet verder dan tot vers 1255 kunnen geven: ex ungue leonem. En, al doet het mij leed, dat gij dat werk hebt gestaakt, de reden moet ik billijken. Immers, uwe onverpoosde arbeid aan ons woordenboek, waaraan gij uw leven wijdt; waarvoor gij u tal van opofferingen hebt getroost; waardoor gij o.a.,

[p. π9]

om maar niet meer te noemen, uw ideaal van een Middelnederlandsch woordenboek niet hebt kunnen verwerkelijken, - die heeft u daarin verhinderd? Hoe paradoxaal het nu moge klinken, ik wensch hartelijk, dat uw arbeid aan 't Woordenboek der Nederlandsche taal u voortdurend zal blijven verhinderen, de andere werkzaamheden, die gij u hebt voorgenomen, af te doen.

Blijf gij vooralsnog ‘ons grondwoord - rijke taal’, zooals spieghel haar noemde, ‘doorwroeten’; den Bataven ‘hunne spraak en heel haar overvloed’, gelijk bilderdijk 't uitdrukt, leeren kennen; der natie zelve haar eigen beeld - want halbertsma zeide immers naar waarheid, dat de taal is de ziel der natie? - te aanschouwen geven: blijf gij werken aan ons woordenboek. Op grond van dagelijksch gebruik en vergelijking met littré en grimm durf ik u vrijmoedig te verzekeren, dat elke aflevering van uwe hand een meesterstuk is, waardoor gij u zelven de schoonste eerzuil sticht, of liever, want dit is uwe hoogste eerzucht, uwer natie een besten dienst bewijst.

[p. π10]

Behoud nog lange jaren, trots alle onverschilligheid, miskenning, ja vaak tegenwerking, uwen werklust en werkmoed, praesta te virum; behoud ook uwe werkkracht, en daarom - denk bijwijlen aan het woord van boendale:

En spaert in gheenre stonde
Goet jeghen uwe ghesonde.
Ghine hebt der live mar een:
Verliesdi dat, ghine hebt gheen;
Maer goet mach comen ende gaen,
Also alst dicwile heeft ghedaen;

dat is een goed woord.

Vriendschappelijk

t.t.

h.e. moltzer.