Filmliga

Joris Ivens:
Filmtechniek

EENIGE NOTITIES OVER DE OPVOLGING VAN DE BEELDEN IN DE FILM

Afgescheiden van het verloop van de handeling in een film, (voor het grootste deel een kwestie van het scenario, althans van het door den regisseur uitgewerkte scenario) is het voornamelijk de gang van de beeldopvolging, die de film tot een eenheid maakt en zijn tempo en rythme bepaalt.

Wanneer we alleen de zuiver technische kant daarvan nagaan hebben we te maken met:

a)	de tijdsduur van de elkaar opvolgende beelden.
b)	de richting en snelheid van de beweging in het eene beeld, ten opzichte van de richting en snelheid daarvan in het volgende beeld.
c)	de wit-zwart verdeeling van het beeld ten opzichte van die verdeeling in het volgende beeld.

Door de dwang van het scenario is er in de filmkunst weinig geexperimenteerd met bovenstaande dingen. De absolute film (cinéma pur) opent voor zulke experimenten een groot terrein, maar weinigen wagen zich daarop. Alleen bij de absolute film is een zeer gebonden en bijna mathematische gang van beeldopvolging mogelijk. (Deze wijze van het maken van een film en het componeeren van muziek zullen wel overeenkomst blijken te vertoonen).

Ook bij niet-absolute films komen gebonden beeldopvolgingen voor.

In ‘De Moeder’, het straatgevecht b.v. (het scenario bepaalt daar geen afgebakende behandeling). Dit straatgevecht is streng mathematisch opgebouwd: ééne beweging naar rechts (rennende paarden, tijdsduur 1 seconde); één beweging naar links (sabelhouw, tijdsduur 1 seconde); één beweging recht op de opnamelens

[p. 41]

[7]

toe (een mensch die naar voren valt, tijdsduur ½ sec.) enz.¹⁾

De visueele en psychologische wetten van de gang van de beeldopvolging zullen wel spoedig (door een Duitscher?) uitgeplozen worden.

Met de kennis van deze wetten zal het maken van een film toch geen rekensom blijken te zijn. Wat dan wel? -

Vraag het aan de goede regisseurs, zij zullen met hun films antwoord geven.

1) Vergelijk ook bij Abel Gance in de Napoleonfilm, la bataille de boules de neige; een gedeelte daaruit stelde Gance als volgt samen:

Leitmotiv	52 images,	1.- mètre
1 scène	78 images,	1.50 mètre
1 scène	78 images,	1.50 mètre
1 scène	78 images,	1.50 mètre
Leitmotiv	52 images,	1.- mètre
1 scène	78 images,	1.50 mètre
1 scène	78 images,	1.50 mètre
1 scène	78 images,	1.50 mètre
Leitmotiv	52 images,	1.- mètre
1 scène	78 images,	1.50 mètre
1 scène	78 images,	1.50 mètre
1 scène	78 images,	1.50 mètre
Leitmotiv	52 images,	1.- mètre

N.B. Het aantal meters stelt de lengte van de betreffende filmstrook voor, die het aangegeven aantal beelden bevat. Bij het vertoonen van een film worden ± 16 à 20 beelden per seconde op het doek geworpen.