Evangelien vanden spinrocke

Die euangelien Vanden spinrocke metter glosen bescreuen ter eeren vanden vrouwen

[p. 1]

[Proloog]

¶ Hier beginnen deuangelien vanden spinroc metter glosen ter eeren vanden vrouwen bescreuen

Ueel lieden sijnder huden sdaechs die haer tael ende reden allegeren ende autorizeren bider euangelien van den spinrock die luttel weten watse in heuet noch niet geweest en hebben vanden insetters ende vinders Ende dat meer is si allegerense meer in spot in geckernie dan si doen met begeerten die si hebben in de groote substancie die si begripen in verminderingen ende verachteringe vanden vrouwen dwelc grote scande is want si niet en bekennen die grote edelheit der vrouwen ende de grote duecht die van hem coemt Want om deswille dat die eerste vrouwe in hoger plaetsen was gemaect ende gescapen daerom sijn alle vrouwen edel van naturen net huesch ende volleuens licht vindender ende soe subtijl dat si bi na weten watter gescieden sal biden gemerken die si nemen vanden lieden voegelen beesten ende ander dingen alsoet biden veruolge des boecs bliken sal. Om dan dat ongelijc ende die spotternie te niete te doen ende in contrarie van dien die vrouwen te verheffen ende haer euangelien te exalteren Soe heb ick die van ioncx haer oetmoedich clerck ende dienaer gheweest ben ter begherten van eenigen minen lieuen vriendinnen geset in gescrift dit tractaet dat in hem begrijpt den text vander euangelien vanden spinroc met een deel van der glosen ende postillen daer op verclaert bi eenigen vroeden vrouwen der welker namen hier na bi ghescriften volgen sellen

¶ Die namen vanden vrouwen die den text vander euangelien gemaect hebben.

¶ Om te openbaren die woerden ende autoriteiten van den vrouwen van hier voertijts. ende dat si met allen oec

[p. 2]

niet en veruaren die vrouwen ter tijt van nv. ende behouden ymmers daer af verssche memorie ende gedenkenisse So is te weten hoe daer geweest zijn ses matronen wijs ende vroet om die voerseide euangeien te lesen ende te vertellen daer af deerste gehieten was vrou ysengrijn van eycke Die tweeste vrouwe Franskure van crock Die derde vrou Abonde vanden ruen Dye vierde vrou Sibille vanden marasch. Dye vijfste Gomberde wel geraecte Ende dye seste vrou Berte vanden horen Dese ses vrouwen waren so vroet ende wijs in harer tijt al hadder gheweest om den blauwen duuel te besweren oft te binden op een cussen soe waren sijer abel ghenoech toe ende expart

¶ Wie dat was die eerste vrouwe die dese euangelien stelde ende hoe die meester van desen boecke bedwongen wert dit te bescriuen

¶ Na datic vinde in sommige registeren. so waren dese euangelien vonden in doude werelt. ten tijde als regneerde die moghende coninc serastes die eerste werf die const van nigromancien vant welcke const hi eens deels leerde der coninghinnen sijnder huysvrouwen ghehieten Harmofodrita welck daer of maect een schoen beghin van desen euangelien so dat si nader hant vermenichfuldicht sijn biden begripenden geesten vander vrouwen die sindert geweest sijn na die gemercken die si genomen hebben so inder iucht so inder aerden van wijchlingen Ende so en heeft oijt sindert niemant ghweest. dye ghepijnt hadde die te bescriuen Ja daer af ic gheweten heb hoe wel nochtan si niet en sijn van misterie Om dan te weten hoe ick mi aldus verstout heb ende vermeten die

[p. 3]

[fol. Aiij]

te bescriuen Soe is te weten hoe op eenen auont nae den eten als ic my woude gaen vertreden. ende den tijt verdriuen in die lange auonstonden tusscen kermisse ende lichtmisse soe quam ick ten huyse van eender werder ouder ioncfrouwen in mijn ghebuerte daer ic gewoenlike plach te gaen clappen want dair veel vanden gebueren te vergaderen plagen ende comen. spinnen ende couten van genuechten daer ic mi bi vermaecte Maer te desen mael so waren daer vergaedert dese ses vrouwen die seer besich waren met diuerscen redenen Ende van groter haest die si dick hadden haer reden te seggen brachten si malcander so dat si alte hoepe clapten. Ic die eens deels bescaemt viel dat ic hem soe ouer den hals quam trat weder achterwaert orlof nemende om weder van daer te gaen mer ter stont wert ick weder geroepen van hem ende mitten slippen gehouden so dat ic mits dien ende oec tharer beden onder hem neder sadt biddende hem dat si mi vergauen dat ic so stoutelick onder hem neder sloech. ¶ Een van hem diet woert voerde voer hem allen seide mi dat ic hem met allen willecom was badt dan iement ter werelt ende hielden dat mi god daer ghesent moest hebben om hem te helpen op dat stuck daer si mede besich waren gemerct dat ic onderwilen vanden vrouwen gescreuen had tharer eeren mi biddende dat ick dat noch weder doen woude van daer si onledich mede waren si of haer naecoemelingen soudens mi lonen Dats dat ick doch bescriuen woude die euangelien vanden spinrock tot haer eewige ghedenckenisse ende bereitscapen van allen de genen die nae comen souden Ic die in manieren bescamet viel van dat si mi prijsden meinde mi tontsculdigen.

[p. 4]

mer ter stont wert ic van hem mit talen so ouerwasscen ende omleit dat ic al bescaemt den last van desen anuerden moest Int welc ofter iet in versumet is dat wiltmen hemlieden doch aen tyden welcke so groten haest hadden doe sijt mi op deden dat ic geen moeyte en hadde te verstaen ende so geringe te bescriuen den last by my aengenomen sijnde dancten si mi allegader ende namen den dach ende vre des ander daechs tsauens. nae den eten daer weder te sine ende belasten mi grotelix dat ic papier inct. ende pennen veel met mi brengen soude want si grote dingen beslichten wouden.

¶ Die ordinancie van desen boecke ghestelt in terminen bi vrou ysengrine

¶ Des anderdaechs ter beteikender vren soe quam ic daer. daer alrede die vi. vrouwen vergadert waren ende mi wachten so aen haer ghelaet scheen Nae dat si mijn plaetse gemaect hadden om tot minen gemake te sitten horende ende scriuende haer leeringhen Soe seider een van hem douste geheeten vrou ysengrine orlof nemende aen haer gheselscap om te spreken Mijn herde lieue ghebueren ende ghesellen hier gheroepen sijnde ghi siet ende tis oeck openbaer dat die mannen nv hem vorderen te scriuen ende te dichten dingen die smettelic sijn ende nopende onser sexen eere Hoe wel si ende wi nochtans gemaect sijn van eenen meester ende van malcander gedescendeert Ende als ic immer seggen moet soe sijn wi gecomen van veel hoger stat dan si ende gemaect van reynder materien ende claerder dan si. Aldus waer mijn auys onder correctien van v allen dat wi bider hulpen van desen onse clerc maecten een tractaet vanden capittelen die wi hou\den

[p. 5]

willen van tgene des bi onse grote moederen ende oudemoederen beuonden is geweest Te dien einde dattet niet vergeten en bliue ende dattet comen mocht ten handen vanden genen die na ons comen sullen welc tractaet houden sal die capittelen vanden euangelien vanden spinroc mitter glose. die zommige wise ende vroede matronen daer toe geuoecht hebben ende noch doen sellen ende om in die materie te treden ghi weet datter sijn vi. wercdagen in die weke ende wi zijn onser vi. die dit begrepen hebben ende die van ons ouders veel dingen gesien ende gehoret hebben vanden ouden ende oec vanden niewen testamente ende veel goeder ende warachtiger leren so ware ten slote mijns auijs dat wi en maendage vergaderden ten huse van maroy ployaerde daermen gewoen is de spininge te houden tsauons ontrent vi. vren ende daer sal op dattet v goet dunct een van ons beginnen hair lesse ende uerhalen daer haer capittelen. inder tegenwoerdicheit van alle den anderen die daer vergadert sullen wesen. om die te houden ende te stellen in eewiger memorien. Die ander spraken al ghelijck dat vrou ysengrine wel geseit hadde ende baden haer dat si doch dye eerste lesen soude ende si souden dair alle wesen ende om haer capittelen te bat te ghewarigen soe souden si bidden sommigen van noch anderen haren mede gebueren oudt ende ionck. dat si dan daer oec comen wouden Vrou ysengrine nam den last herde geerne ende kerende haer te mywaert badt my vriendelick dat ic doch haer secretarius wesen woude ende insghelijcs vanden anderen oec si soudens mi loonen van sommigen van hem vanden ioncsten tot mijnen kuere Des ic haer dancte ende seer wel daer af te vreden was.

[p. 6]

¶ Die ordinancie vander eerster dachuaerde van ysengrine ende hoedanich si was.

¶ Des maendaechs omtrent den vij. ende viij. vren na den auontmael so vergaderden die voerscreuen ses vrouwen alle die gebueren die ghewoenlijc waren te comen ende meer ander die daer op ghenoodt waren om taenhoren dat misterium. ende werck datmen daer doen sonde.

¶ Vrou ysengrine quam daer verselscapt met vele van harer kennissen die alle mit hem brachten haer spinrocken vlas spillen standaerden haspelen. ende wes si daer toe meer behoeuen mochte Ende metten corsten gheseyt

[p. 7]

het sceen een merct te wesen daermen niet dan woerden ende redenen vercoft van cleinen effecten ende waerden. Den stoel van vrou ijsegrine was geset ter eenre siden wat hoger dan der andere stoel. ende den minen daer neffens ende voer mi een rondeel daer op een lampe om mi mede te lichten ende alle dander hadden daensichte te vrou ysegrijn waert. die welcke begonste te segghen in deser manieren Maer al eer ic beginne haer capittelen te scriuen so wil ic vertellen haren staet ende haren afcoemst Vrou ysegrine was oudt lxv. iaren oft daer omtrent. ende hadde een scoon wijf gheweest in haren tijt. maer si was seer verrompen si hadde dye oghen hol ende dien mont groot ende wijdt si hadde ghehadt vijf mans. behaluen die si hadde ghehadt ondertusschen Sy behalp haer in haer oude daghen met ionghe kinderen op te houden maer in haer ioncheit hielt si groote kinderen op Sy was konstich in veel dinghen. Haer man was ionck ghenoech daer om dat si sijnder seer ialoers was ende haers dies menichweruen beclaechde haren ghebueren