Erts. Letterkundige almanak. Jaargang 1

[p. 154]

Victor E. van Vriesland

Drie samenspraken over de aandoeningen der liefde (woorden en antwoorden)

Verzonken. - Verborgen. - Blijvend. - Zwijgend.
- Verbonden. - Roerloos. - Eigen, zoo eigen.
- Onvertaalbaar in stroomend leven.
- Geweten stilstand rustend in zich.

- Seinen die wij nimmer ontvangen kunnen.
- Nimmer vertolken in deze woorden.
- Verstoord en vervalscht en uiteengeslagen....
- Blauw verwaait vonkengespat in den nacht.

- Gedicht noch gedachte noch staamling van dronken
Vervoering. - Alle zijn oud en versleten.
- Zij worden onecht uit het kerngebied tredend.
- Iets wordt verwrongen. - Geen brug is nu meer.

- Berustend onttogen aan platte verwarring.
- Even verhoogd maar voorgoed geborgen.
- Gered en verzekerd voorbij de menschen.
- Voorbij het ik en de wanhoop gewend.

- Rond kern van het zelf deze kluis geklonken.
- Eer en zegening, zin en waardigheid
Van dit verloren-zijn. - Vlak daarneven,
Daaronder, daarachter, daarin is God.

[p. 155]

 

- Duisterder, stiller, dieper geloken dan nachten.

 

- Gesmoord en met doove kracht teruggeweken

 

Naar binnen. - Kuisch en beschaamd, wil het zich weten

 

Bekend in het donker en niet bekeken bij licht.

 

 

 

- Geheim, begraven verder beneden dan mijnen.

 

- Niet moeizaam naar boven te delven of uit te boren.

 

- En toch soms ineens en regelrecht aanwezig.

 

- Onverwacht. - Goedertieren. - Eenvoudig en hier.

 

 

 

- Maar wee de gescheidenheid en het dorre wachten

 

Op een onmogelijk teeken.... - De eindlijke fanalen,

 

Troostend, zuiver, vernieuwend. - Wee het moedeloos lange

 

Wijlen.... - En dan keeren, alleen en stom....

 

 

 

- Alleen en bitter, den eigen adem vervloekend.

 

- Zonder ander geloof dan een onvast herdenken.

 

- Zonder andere wil dan een grondloos vergeten.

 

- Zonder ander hart dan een eeuwige dorst.

 

 

 

- Zingende stem die ik nu wel niet meer zal hooren,

 

Klaag niet! Zijn wij niet in elkander herboren?

 

- Uit levende bron welt het aldaaglijks naar voren;

 

Als ik daaruit drink dan zijt ge me niet meer verloren.

- Onbeschrijfelijk gebonden. - Onnavolgbaar blijgeestig.

- Droefgeestig.

- Groot-oog. - Zuiver-oog. - Zee. - O ongerepte
Berustende ziel. - Scherp overlangs de geduchte bevliegingen

[p. 156]

 

Gered en ingekapseld tot hier. - Wijs wetende en zelf-gegeve

 

- Onttrokken aan de macht van woord en beeld.

 

- Verblijdenis: ieder voor zich en wij alleen voor elkander.

 

- Klaar, onvoorbereid en sprakeloos direct als muziek

 

Uw peillooze glimlach. - Maar het vleesch is zwak.

 

- Nieuwsgierig. - Geteisterd. - Heerschzuchtig. - Ontluisterd. - Plichtmatig.

 

- Smaad en terugval. - Nooit is genade te vinden

 

Op het verzekerde bergplateau: ik woon beneden

 

De hoogvlakte; ach, daar zijn alle verten kleiner.

 

- Maar toch: ons vanzelfsprekend weten aan elkander,

 

Meer nog aan wat ons vereenigt, weergaloos verzengd

 

En onvoorwaardelijk, vernietigend

 

Overgegeven. - Weggeschonken. - Verspild...

 

- Helaas, niettemin nog onmetelijk ver van oogelijk heelhuids

 

Ontmoeten. - Onmogelijk hopen. - Hier hokt een dwaas

 

Vruchteloos, traag bevangen talmen. Waarom? Waartoe?

 

- Dien avond... - O lauwe tranen van spijt. - Herinner jij het je nog?

 

- Manshoog tarwe ving fletsgroen nog wat zonlicht.

 

- Glycine en waaiervormige takken tegen het muurtje.

 

- Uit onaangeroerd en beschut en zedig gebied

 

Zongen kinderen meerstemmig over de velden.

 

- Eendere weerkeer van seizoen en wedervaren

 

In het eendere menschenhart. - Herinner jij het je nog?

 

- Hoe vredig, (nu weet ik het), begon 't overnieuw,

 

Kon leven zijn. - Ineens zichtbaar thans te overpeinzen.

 

- De herfst komt. - En de wind heeft het weggevaagd.

 

- Voorbij... - (Sluit de vensters op 't westen.) - Ik blijf u gedenken

[p. 157]

 

Eeuwiglijk. - Eeuwig. - Was alles eenvoudiger niet

 

Dan wij wisten? - Te laat. - Te laat!! - Te laat voor ons.

Gekreukt door 's werelds open wanbestel
Dat zich herhaalt in duizend aangezichten,
Zie mijn vergeten vervoeringen zwichten
Naar vlakke spijt van een te laat vaarwel.

- Gegroet, vennoot van lijden en van schande:

Wij zullen niet meer aan elkander stranden.

Verwoest zijn de verleden dagen. Laat
Uw stem niet meer, boven mijn dolen, juichen.
Voor mij ook vruchteloos de zoete en vuige
Herinnering aan uw verbleekt gelaat.

- Ik zeg adieu, leeg teeken uit een leven

Waarvan me een naam nog maar is nagebleven.

En toch, ik blijf aan uw vastheid gebonden,
Samenvergaderd tot éénzelfde bloed,
Gespitst op uw verwaarloosd en voorgoed
Opgelost beeld, van stilte zat, verzwonden.

- En toch, onze betrekking blijft van kracht,

Raadselig seinlicht in den laatsten nacht.

[p. 158]

Voorwaardelijk uitzicht

Maar ondervangen door een denkgewoonte
Anders dan uit een nog te kennen wezen
U te benadren waar de vlagen licht en
Vergetelheid strijken langs vlakke zeeën.
Ik zou vergeten dat ik zooveel jaren
Vlakbij het ver gezochte samenkomen
Roekeloos overhelde tot het donker
Verliezen van wat geen bezit kon borgen:
Groei en verandren, en het eender wachten
Naar wisseling, wanneer de dagen kortten
En eenzaamheid zich als een nevel spreidde
Op den verlaten tuin achter mijn raam.