Erts. Letterkundige almanak. Jaargang 1

[p. 113]

Gabrielle van Loenen
De vampyr
Fragment

Niet alleen de zielen der dooden waren rond. Er zijn ook zielen van levenden, die al te los met het lichaam verbonden, op drift geraken en op avontuurlijken tocht de rust verstoren der zielen, die nog verankerd liggen aan aardsche kust.

Ik denk nu aan mijne moeder.

Ik had moeilijk kunnen aangeven, waarin bij oppervlakkige beschouwing haar wezen zich van anderen onderscheidde. Het beste ware zij te vergelijken bij een met kamfer bedwelmde en daarna opgeprikte vlinder. Zulk een vlinder verliest onmiddellijk zijn waas van vluchtige lieflijkheid, terwijl de huiveringwekkende eigenschappen van het insect, pracht van bonte vleugelen ten spijt, op zich de aandacht vestigen. Zoo wekte ook mijn moeder den indruk van een zekere verstarring, alsof zij, gedompeld in een eigen sfeer, van haar omgeving gescheiden bleef en zelfs van hare eigen daden werd verre gehouden. Met haastige, afgestooten bewegingen verrichtte zij hare bezigheden, maar bleef daarbij zelf zoo wezenloos, dat men het verband vergat, dat tusschen deze als verdoofde vrouw en hare handelingen bestond. Het leek soms wel alsof hare daden zich zonder haar toedoen uit eigen kracht ontwikkelden en dan uitwoekerden tot grillige en sierlijke groeiselen, zooals alleen de verfijnde geest eener bekoorlijke vrouw ze zou kunnen leiden. Iersche kantarabesken sleepten van haar vinnig pikkende haak-

[p. 114]

pen neer, werden weggesloten en vergeten. Dikwijls haalde moeder laden uit, waarin oude lapjes zij, fluweelen bloemen en niet meer gave sieraden, tusschen muf geworden reukkussentjes lagen geborgen. Ongeduldig, met krampachtig gezicht, paste zij kleur bij kleur, doch zonder te gelooven dat haar dwalende fantaisie zich in een handenarbeid zou bestendigen. Donkere Novembermiddagen kon men moeder vinden zitten, geheel alleen, aan de glad gepolitoerde groote middentafel, waarover zij haren trouwring dansen liet. Het gonzend uitzwieren en hooger rinkinken van de rondcirkelende, ijle lichtbel en zijn kantelend neerklikken op het metaalharde hout, was gedurende lange schemeruren het eenig geluid. Maar ondanks de wolk van beuzelingen, die de bange ziel mijner moeder voor zich opjoeg, bleef hare gedaante onmiskenbaar: twee hatelijk stekende oogen in een bleek, verwrongen masker, boven de vervagende duisternis van een vermoeid en teeder lichaam.

Moeder hield niet van zon en de jaloezieën werden overdag neergelaten, zij hield niet van vruchten, dus bleven blozende appels en gezonde peren van onze tafel gebannen. Maar zij koesterde een voorliefde voor sommige plantjes. Het waren kleine varens en het siergroen, dat wel tusschen rozenbouquetten gestoken wordt en feeënhaar heet. Moeder fluisterde als zij in de buurt van haar plantjes kwam en begoot de potjes met eenen kleinen, porceleinen gieter.

Eens kwam ik de kamer binnen, terwijl zij gebukt stond voor de vensterbank. Een varentje had een nieuwe scheut gezet. Moeders ooglid knipte pijnlijk

[p. 115]

over de angstig gespalkte pupil. ‘Evelientje’, zei ze met een vragende stem ‘Evelientje, kind, zou God bestaan?’

Ik had de gewaarwording alsof de wind mij een reep zin toevoerde van een gesprek, dat ergens ver doorzwatelde, zonder dat ik het kon hooren. Even maar; want onmiddellijk trok als van een beademd glas de gloed uit moeders gezicht weg, dat weer verstarde en opnieuw voelde ik haar ziel als een ijzige muur tegen alle geluid. Ik had echter meer door den klank van moeders stem en door de uitdrukking van haar gezicht, dat onverhoeds overvallen leek, dan door den zin harer woorden bemerkt dat er nog iets anders bestond dan het gedrukte, vage leven, zooals ik dat thuis had leeren kennen. In een grauwe, massieve muur was een geheim luik opengetuimeld en weer gesloten, een aanwijzing dat er nog iets achter die muur bestond en vanaf dat oogenblik bemerkte ik dat het schemerde in ons huis.