Elseviers Geïllustreerd Maandschrift. Jaargang 46

[p. 122]

Kick
door Gerda Rijnders-Versloot

DE zaak van de dames Berkel en Blok, bekend als Maison ‘Modern’, verliep. Elke week werd het tekort grooter.

Toen stelde Kick voor uitverkoop te houden, doch de huisheer sprak grimmig ernstig twee woorden: ‘Er uit!’

Met een huurschuldig verleden een nieuw pand huren?

Uitgesloten!

Kick wroette in haar weerbarstige krullen en staarde naar een voorraad hoeden, die totaal onverkoopbaar dreigde te worden.

Het herfstseizoen liep reeds ten einde.

‘Hoe komen we er af?’ vroeg ze herhaaldelijk, en dan antwoordde Els Blok prompt: ‘Ja, hòe komen we er af?’

Als laatste oplossing stelde Kick voor: ‘We huren een marktkraam!’

Els sputterde tegen - van Maison ‘Modern’, de groote luxueuse zaak met de gloeiende lichtbollen, waaruit een overvloed van glanzend licht straalde, naar een miezerig marktstalletje - doch er was geen uitweg, en zoo gebeurde het.

Een kille nevel hing laag over de wazig opdoemende kramen. Kick en Els huurden een groote overdekte kraam en begonnen met zorg uit te stallen.

Om een onbegrijpelijke reden moesten de kramen herhaaldelijk opschuiven en dan drensde de buurman-in-kammen-vanaf-twee-stuivers aan één stuk ‘Opskuife, toe nou, la-ne-me nou opskuife.’

Dan hielden ze de verkleumde handen diep verborgen in hun mantelzakken en duwden ze met hun lijven tegen de kraam, die glibberend gleed over het natte glimmendgladde asphalt. De hoeden, die lokkend uitgestald lagen, buitelden door elkaar en de brutaal-dikgedrukte prijskaartjes verdwenen tusschen vilt en fluweel.

Burgerjuffrouwen met bultig uitpuilende tasschen, volgepropt met allerhand etenswaren, drentelden treuzelig voorbij.

‘Aardig hé, die bonte kramen en al die bedrijvige vrouwtjes,’ zei Kick om de goede stemming erin te houden; 't plan was van haar uitgegaan, doch ze zei het met zoo weinig overtuiging, dat Els meteen begreep, dat haar instemming gerust achterwege kon blijven.

Toen dook plots een klein kittig vrouwtje uit den mist; ze bekeek fel aandachtig de geduldige hoeden en een bruine, met een glinsterend gitje van voren, lachte haar zoo verleidelijk tegen, dat ze haar omvangrijke tasch boven op de andere, voor haar minder begeerenswaardige hoeden plantte.

Omdat het de eerste klant was, en ze hardnekkig hoopte handgeld te ontvangen, lachte Kick liefjes: ‘Oh, 't is niet erg, laat-u-maar.’

[p. 123]

Het kleine wijfje bekeek zich in het prullige spiegeltje, dat Kick haar voorhield en glunderde opgetogen: ‘Hij staat me, 'k zag het ineene, zoo'n lief doppie.’ Haar vingers gleden liefdevol langs het glanzende gitje en toen ze met het hoedje, gewikkeld in een krant, verheugd wegdribbelde, kreeg Kick heel even het gevoel alsof ze iemand gelukkig had gemaakt. Daardoor kreeg ze meer moed en overdacht vermetele dingen.

‘Zal ik is schreeuwen?’ vroeg ze aarzelend, doch er kwam gelukkig weer een kijkster.

Ze graaide in de hoedjes, hield ze critisch een eindje van zich af en murmelde ‘Die.... of die.... of die....’

Ze droeg een ja-ja-hoedje met een groezelig groen veertje, doch 't was duidelijk, dat ze nu een moderner hoofdbedekking verlangde.

Ze kamde haar karige haartjes tot een bol kuifje, paste en paste, en rekte zich naar het spiegeltje, doch van het lange zoeken werd ze zóó besluiteloos, dat ze opeens weer terugverlangde naar haar oude welvertrouwde hoedje.

Haar oogen zochten het, doch Kick, alles op alles zettend - ze moesten verkoopen - had het achteloos achter een doos gegooid. Haar gebaren verrieden, dat ze handelend zou gaan optreden. Ze pakte een grijs vilten hoedje met een kinderlijk cloche-randje en drukte het zonder commentaar over het verwarde kapsel.

‘Af!’ prees ze, en ze deed het zoo nadrukkelijk, dat het grauwachtige gezichtje onder de golvingen van het bobbelende cloche-randje meesmuilend lachte.

‘Zouw-u denke dattie me kleurt?’ vroeg ze zekerheidshalve nog aan Els.

‘Om zoo te zegge een jong meissie,’ roemde Els uitbundig, en toen werd de koop gesloten.

‘Inpakken?’ vroeg Kick, doch het hoedje scheen vastgegroeid en plots meegaand zei 't vrouwtje: ‘Laat-u-maar, ik hou 't op.’

Het oude hoedje bleef vergeten liggen en toen een poos later een rimpelige hand juist naar dat ja-ja-hoedje greep, verkocht Kick het zonder blikken of blozen voor zeven stuivers.

‘Als ze mekaar tegenkomen,’ ontstelde Els, doch Kick lachte koel onverschillig. ‘Dat zijn hun zaken!’

Zoo stonden ze den ganschen dag tot ze, vermoeid van het huiveren, toegaven aan de kou, die verkillend door hun lichamen sloop en hun maakte tot verstijfde ijsklompen, die zich met moeite bewogen. Hun haren piekten recht vooruit en ze voelden zich zoo armelijk, dat ze niet eens meer in het spiegeltje keken.

's Avonds verkochten ze maar raak in een verlangen eindelijk eens van alles af te zijn, en toen - na tienen - de lichten rondom werden gedoofd, verkochten ze de verfomfaaide restantjes, die gedeukt door elkaar lagen, voor zes en zeven stuivers per stuk.

[p. 124]

De volgende morgen maakte Kick een overzicht, waaruit bleek, dat er, na aftrek van de minnelijk geregelde schulden, nog zes guldens over waren.

Even praatte ze toen enthousiast over het prettige gevoel ‘vrij man’ te zijn, geen aanmaningen meer, geen dreigbrieven, opnieuw beginnen met een schoone lei, doch dan drong de vraag zich naar voren: ‘Wat nu?’

‘Iets actueels,’ mompelde Els.

Kick masseerde haar ruwe huid, die rood verschraald schrijnde.

‘Iets aparts,’ zei Els.

‘Iets origineels,’ hielp Kick haar, doch verder kwamen ze niet.

Ze werden colportrices, acquisitrices en leurden met corsetten bij dames-in-de-betere-kringen, doch drie maanden later stond op een naambordje, in zwart op donker oranje: ‘Sierkunstatelier van de Dames Berkel en Blok.’

Kick werkte in het atelier. Een bleek-blauw rooksliertje kringelde boven haar hoofd en ze liet met vaste hand een stift met roodgloeiende pen glijden over een houten paneeltje. Ze brandde grillige bloemen, die diep donkerden op het blanke hout. Els kleurde met vlammend oranje, purper en goud.

Het atelier was laag, een middelmatig mensch kon er niet staan, doch Kick kon juist, als haar voeten normaal liepen, met opgeheven hoofd door het atelier gaan. Er was nog een donker hok met een altijd borrelenden gootsteen en dat doopte Kick ‘de sterfkamer’. Daar organiseerden muizen geheimzinnige feesten tusschen houtvoorraad en verpakkingsmateriaal.

In een steen van den buitenmuur stond gegrift: ‘Deze steen is geleght door Jakoba Goseling, out 5 iaar’, en op het eerste gezicht meende Kick: ‘Het kind zal hier niet veel jolijt bedreven hebben.’

Omdat ze nog maar één jurk had, waarmee ze ‘overal’ kon verschijnen, droeg ze onder het werken een flodderig peignoirtje. De bonte bloemen vloekten brutaal tegen haar koperen krullen, die vroeger kastanjebruin waren, doch koper kleurde beter bij haar grijze oogen, die volgens Els zoo ‘opzichtig’ konden glanzen.

Hun stemmen klaterden door de kale kamer.

‘Er bovenop komen,’ zei Els; daarbij dacht ze aan glanzende toiletten, aan soepele stoffen, aan restaurants met droomerige muziek, waar getemperd licht uit kleine mystieke kelkjes zou vloeien.

Dan werkte Kick automatisch harder.

Waarom?

Dat wist ze niet, ze verwachtte niets meer.

Als mijnheer Jansen-van-de-vrome-spreuken gekromd door het atelier ging, hield Kick haar oogen zedig neergeslagen om hem niet met haar opzichtige blikken te verwarren; als mijnheer de Bruin kwam deed ze kwijnend, maar vooral ook erg argeloos en lief, hij bestelde dan meer dan oorspronkelijk zijn plan was. Kick leverde alles op bestelling.

[p. 125]

's Avonds ging Els naar huis en dan wandelde Kick langs de donkere grachten, die de stad omsingelden.

Ze overdacht haar leven, dat felgekleurd in flarden achter haar lag.

Er waren veel mannen geweest.

Er waren donkere driften geweest.

Er waren bitter-zoete bedwelmingen geweest, die elk gevoel doofden.

Toen kwam plots, na jarenlange weelde, de strijd om het bestaan en dompelde ze zich in de zware zorgen, die de zaak haar gaven.

‘Er boven op komen,’ dat zei Els, doch Kick had geen verlangens meer.

Ze wandelde langs de donkere grachten.

Daar ontmoette ze Bob, die laat op kantoor gewerkt had en nu met langzame bedaarde stappen naar huis liep.

In een flits herkenden ze elkaar, en bij het samengaan langs de grachten spraken ze elkaar van hun leven. Ze hadden dezelfde kennissen en wisten veel van elkaar. Hun schaduwen gingen vooruit en vloeiden ineen. En Kick vertelde, dat ze niets meer verwachtte, en Bob luisterde. Hun armen raakten elkaar.

Zoo liepen ze vele avonden.

In het atelier stonden bloemen van Bob, een bleek-blauw rooksliertje kringelde er omheen. Een pen gloeide vurig en brandde het hout. Kleurige paneeltjes stonden in rekken te droogen.

‘Je bent in de mode,’ zei Els.

‘'k Heb een uitstel tot vanavond,’ antwoordde Kick. Ze overdacht een toekomst met Bob en verwachtte niets.

's Avonds ging ze naar hem toe.

Taxi's toeterden, trams rinkelden ruw. Ze liep langs lokkende etalages, bleef hier en daar treuzelig staan.

Een bronzen venusbeeldje naast bonte kralen. Een barrette van glanzend fluweel naast een slanken sierlijken flacon met goudglinsterend parfum.

Een schreeuwende venter deed denken aan een marktkraam.

In een nauwe steeg donkerden de huizen met groote holle oogen, waarop ‘Te Huur’ stond.

Een automatique lokte.

Kick nam koffie en dronk met lange begeerige teugen. De warmte doortrilde haar lichaam en gaf haar een behaaglijk gevoel, doch in den spiegel zag ze haar gezicht koud en verkleumd. Ze legde wat rouge op haar lippen, overpoederde donzig haar gezicht en drentelde traag naar den uitgang, waar de menschen drongen.

Ze liet zich willoos gaan. Er haakte iets aan haar tasch en een stem zei: ‘Pardon’.

Kick keek op en blikte in twee lachende jongensoogen, waarin een wonder-

[p. 126]

lijk hel licht woonde. Twee bruinverbrande handen peuterden aan een losse schakel, die was blijven haken aan een jas.

De oogen lachten nog even en toen stond Kick weer buiten.

Ze haastte zich weg uit de lichtende straten, in haar hart rammelden de dorre doodsbeenderen van het verleden.

Ze liep harder, het werd een vluchten en hoog boven het rammelen in haar hart klonk aarzelend een nieuw geluid, en dat klopte in haar bloed en kleurde haar wangen.

Zoo kwam ze aan de donkere grachten, en daar wachtte haar Bob.

‘En?’ vroeg hij.

Kick zocht zijn oogen, flets-verwaterde oogen in grauwe kassen.

‘Nee, 't gaat niet, Bob!’

‘En de reden?’

‘'t Is omdat ik tòch nog iets verwacht!’ riep Kick, en dat klonk als een juichkreet over de donkere grachten.