Elseviers Geïllustreerd Maandschrift. Jaargang 44

[p. 346]

Typen
door Maria Favai-Kievits

I

De Kleermaker.

WE hebben bij een wever in Amalfi, handgeweven wollen stof gekocht voor een nieuw heerencostuum. Deze stof is alleen in de twee natuurlijke tinten te krijgen: wit of bruin en kost veertien liren per meter. We hadden den wever drie jaar geleden gekend en hadden toen de witte stof, die onverslijtbaar is, bij hem gekocht. Nu was het December, wij kochten de bruine stof voor een winterpak. Maar nu moesten we ook een kleermaker hebben om het pak te maken. Deze was moeielijk te vinden omdat de slager b.v. in zijn winkelramen gekleurde overhemden en parfumeriefleschjes uitstalt en het vrouwtje, in wier winkeltje ik sigaretten koop, ook in eieren, gipsen heiligen beeldjes en geslachte kippen handelt. Wij vroegen den wever dus een adres van een kleermaker.

- Ik zal er een bij u in 't hotel sturen, beloofde hij.

's Middags werd er zeer luidruchtig op de kamerdeur gebonsd, waardoor Nada onze hond toornig werd. Hoe harder zij blafte, des te harder bonsde men op de deur.

Wat mij dadelijk opviel was, dat de onbekende die binnentrad, zijn paraplu niet bij den knop maar aan het uiteinde vast hield. Een revers van zijn jas was versierd met een rij spelden, naalden en een gekleurde heiligenmedaille. Aan zijn rechter middelvinger droeg hij een vingerhoed zonder bodem. Al deze kenteekeningen van zijn ambacht overtuigden ons echter weinig. De man was te mannelijk voor een kleerenmaker.

- Wie heeft u ons adres gegeven? vroegen we achterdochtig.

- De wever.

- U bent werkelijk kleermaker?

- Artiest-kleermaker.

- Kijkt u eens, ik wilde mijn pak precies zoo gemaakt hebben als dit hier. Ik houd niet van passen en overpassen, neemt u dus dit pak mee en copieer het precies.

- Mijnheer schijnt te schertsen! Ik zou een pak maken zonder de maat te nemen? Nooit van m'n leven. Ik ben een kunstenaar, ik heb uw pak niet noodig, ik overzie de bedoeling van het heele werk met één blik.

....M'nheer draagt zijn pantalon à l'américaine, dit wil zeggen: tot de knieën breed en dan smal uitloopend, m'nheer houdt niet van de mode wijl hij gemakkelijke, dienstdoende zakken draagt, die bovendien met een knoop gesloten worden om hebgrage medemenschen de kans te ontnemen te....

[p. 347]

- Neem in godsnaam de maat.

- Papier en potlood.... mijn centimeter en aan het werk.

- Ik wil de jas niet gevoerd hebben en de binnenzakken moeten van heel sterke stof zijn, liefst in dezelfde kleur.

- Kent m'nheer de geschiedenis van het varken?

M'nheer kende haar niet.

- Welnu dat m'nheer dan luistere. Hiertegenover, ziet u dat kerkje daar? .... Nee, een klein beetje hooger, .... links, niet dat roode huis maar het witte huis met het roode dak.... ziet m'nheer het? .... Nu in dat huis woont een rijk man. Deze rijke man nu bezat een varken, waarvan de helft aan hem en de andere helft aan een landbouwer behoorde. Toen het varken mooi vet was, zei de rijke man: ‘Nu moeten we het dooden, de eene helft is voor mij, de andere helft is voor jou.’

- Goed, zei de landbouwer, dood het dan.

De rijke man nam een mes en begon de buik van het varken open te rijten. Heeft m'nheer het begrepen?

- Nee, bekende m'nheer.

- Waarmee ik maar zeggen wil dat m'nheer in zijn bruine jas ook paarse zakken kan hebben als hij dat wil. Heeft m'nheer het nu begrepen?

M'nheer's gezichtsuitdrukking was onnoozel. Maar mevrouw riep omdat ze vrouw was en onlogisch:

- Natuurlijk, het varken was het eigendom van den rijken man, hij kon er dus mee doen wat hij wilde, net als jij met je zakken.

- Ik ben ook heelemaal niet symbolisch aangelegd, zei m'nheer.

- Wat zegt u? vroeg de kleerenmaker.

- Hoeveel het maken van het pak zal kosten.

- M'nheer, we zijn hier niet in Amerika of Rome. U bent een schilderkunstenaar, ik ben een kleerenmaker-kunstenaar. Wij zijn betrouwbare menschen en als ik m'nheer mijn rekening zal aanbieden.... Heeft m'nheer mij begrepen?

- Ik heb heelemaal niets begrepen, hoeveel kost het maken van het pak?

- Kent m'nheer....

- Nee, nee, nee, ik ken niets heelemaal niets.... alleen als de rekening te hoog is, betaal ik niet.

- M'nheer is een betrouwbaar mensch en ik ben een betrouwbaar mensch.... m'nheer zal....

- Moeten berusten, zei mevrouw in een andere taal.

- En wanneer is mijn pak klaar?

- M'nheer, de mensch wikt en God beschikt. Ik ben neurastenicus ziet u en ik kan u nu wel zeggen overmorgen. Maar als een bui mij te pakken heeft, kán ik niet werken. Als m'nheer ook neurastenicus is, kan m'nheer mij begrijpen.

[p. 348]

Toen de kleerenmaker weg was, zei mevrouw:

- Eén geluk is het, dat de stof zoo'n schijntje gekost heeft.

* _* *

Veertien dagen later.

- Salvé, zegt de kleerenmaker opnieuw binnenkomend.

- Passen denkt mevrouw juist op dit ongelegen oogenblik.

- Ik heb het u wel voorspeld: de mensch wikt en....

- Is het pak klaar? vraagt m'nheer.

- En God beschikt m'neer. De neurastenie had me te pakken.

- Arm pak, denkt mevrouw.

- Er zijn attenuanten in het leven, neurastenie is een attenuant. Als ik een rechter ware, ik zou den oorsprong van iedere misdaad nagaan - het pak is een misdaad, mevrouw is er zeker van - ....ik ben van oorsprong een kunstenaar, de oorsprong van den stof van m'nheer's costuum dat ik moest maken was zuiveren wol, ik maakte dus een kunstwerk. Ziehier!

Hij lichtte den doek waaronder het pak op zijn arm verborgen was op....

- Geknipt, genaaid, gestreken.... 't is alles in orde.

- Ziet m'nheer den rug van de jas? ... ik hadde dezen rug uit één stuk kunnen knippen maar dit zou in strijd met de geometrie zijn geweest. - Waarom begreep mevrouw niet.-

- Oog moet je hebben, kunstenaarsoog. Zal ik mij verwijderen terwijl m'nheer zich ontkleedt of zal ik m'nheer kleeden? .... Pantalon perfect.... geen groote spiegel? .... hindert niet.... ik keur en ik zeg u m'nheer.... uw pantalon is perfect.... mevrouw uw oordeel.... En het vest? .... niet gesneden.... geschilderd.... een keurig vest.... en nu de jas.... wacht een rijgdraadje.... de schouders ietwat gevuld.... hij klapt op de schouders als op de deur - nu de kraag wat opgetrokken.... de voorpanden wat afgetrokken.... zoo precies.... de kraag sluit.... ik vraag mevrouw, sluit die kraag of sluit die kraag niet? .... de mouwen.... lengte zeer juist, niet te lang en niet te kort.... m'nheer draaie zich om.... wat zegt mevrouw?

- Uitnemend, en om hem een pleiziertje te doen zei ze: - U bent een kunstenaar.

- Dat is de tragedie van mijn leven mevrouw. Ik kan àlles, of liever ik kòn alles.... ik ben oud, afgedaan.... je trouwde, je hadt een vrouw, kreeg kinderen, zeer veel kinderen, zorgen, en dan zing je niet meer. Zorgen maken je stem heesch, mevrouw. Ik heb met Caruso gezongen, duetten, hij tenor, ik bariton. Hij kreeg een klap van de fortuin, nou is hij dood, ik kreeg een klap van het lot, ik leef. Nu is m'n theorie: de mensch wikt en God beschikt.

Na een stilzwijgen vroeg m'nheer:

- Hoeveel ben ik u verschuldigd?

[p. 349]

- M'nheer geve me wat mijnheer goeddunkt.

- Nee nee, u stelt uw prijs vast.

- Ik heb de knoopen, de voering, het Engelsche linnen geleverd, als m'nheer denke dat honderd liren goed is, dan geve m'nheer mij honderd liren. En als m'nheer mij een cigaret aanbiede, dan zeg ik: dank u.

- Mag ik mevrouw ook een hand geven.

En ze kreeg een trouwhartigen handdruk van een harde, vereelte hand.