Elseviers Geïllustreerd Maandschrift. Jaargang 37

[p. 206]

Het late aanzoek,
door P. Roosenburg

ZE hadden samen gedejeuneerd in een dorpje midden in het Forêt de Compiègne, dronken hun koffie in den tuin en zagen uit naar de beboschte heuvels en over het beplante akkerland, waarboven de heete lucht trilde. Achter hen was geklepper van borden en nu en dan zwaar bassend gelach van een mannestem.

Jean trok nerveus aan zijn sigaret, Marie zei niets, de stilte tusschen hen werd onhoudbaar. Eindelijk zei Jean zacht:

- Ik heb je vandaag mee uitgenomen, Marie, om je iets te vragen. Wil je.... wil je met me trouwen?

Marie ging recht in haar fauteuil zitten, zette haar kopje hard neer en zei:

- Trouwen Jean?

Jean knikte:

- Trouwen Marie. Jij bent vrij, ik ben vrij. Onze kinderen hebben ons niet meer noodig. Ik vraag je mijn vrouw te zijn. Jij bent veertig, ik vijfenveertig. We zijn nog niet te oud.

De wijde grijze oogen van de vrouw vestigden zich vast op den man. Hij was groot, breed van schouders. Het bijna witte haar was dicht boven zijn jong gebleven gezicht. Er was vuur in zijn donkere oogen, de neus was lang en recht, de kin vierkant en de mond breed en energiek.

Een man, dacht zij, een man, die geslaagd is in het leven. Hij heeft zijn zaak groot gemaakt, een fortuin verdiend, hij heeft zich meer dan anderen onderscheiden in den oorlog. Vroeger heb ik een oogenblik gedacht, dat hij me tot vrouw begeerde, maar hij heeft Adèle, de mooie, donkere, hartstochtelijke Adèle getrouwd. Waarom komt hij nu, of komt hij terug?

- Waarom vraag je me dit nu Jean? zei ze na een oogenblik stilte.

- Omdat, antwoordde hij haperend. 't is moeilijk te zeggen. Voordat ik Adèle leerde kennen, heb ik er ernstig over gedacht met jou te trouwen. Je intelligentie, je goed geëquilibreerde natuur, het vrouwelijke in je trokken me aan. Ik was toen nog maar tweeëntwintig, maar ik kon me je heel goed voorstellen als de moeder van mijn kinderen en de leidster van mijn interieur. Ik begreep ook, dat mijn hoofd een veilige, eigen plaats zou hebben op jouw schouder. Maar toen kwam Adèle. Onmiddellijk stond ik in vuur en vlam. Ik heb haar getrouwd en heb veel geluk gekend, vurig, brandend geluk. Die brand is met de jaren gedoofd, vlamde wel weer op, maar verloor meer en meer zijn gloed. Adèle en ik hebben steeds tegenover elkaar gestaan als de man en de vrouw. Tusschen ons is de kameraadschap, het innige samenleven in opvattingen en belangen uitgebleven.

[p. 207]

Zij was mooi, gevierd en ik was trotsch op haar en op onze beide mooie dochters. Ik werkte als een bezetene om het geld te verdienen, waaraan haar weelde behoefte had. We leefden op een grooten voet. Ik had geluk in zaken, we waren mondain, gingen veel uit, ontvingen. Ik was eerzuchtig, zij nog meer dan ik. In dat opzicht waren we het wonderwel eens. Maar over mijn werk spraken we nooit. En toch is er niets belangrijkers in het leven van een man. Toen kwam de oorlog. Ik voelde me in dien tijd niet gelukkig. Niettegenstaande al mijn succes uiterlijk en ook innerlijk was er veel onbevredigds in me. Daarom misschien heb ik zooveel gewaagd. Ik was een bekend specialist in coups-de-main. Wanneer ik met verlof thuis kwam, vond ik mijn vrouw druk bezet met haar hospitaal. De teederheid, die ik in dien tijd meer dan ooit zocht, groeide niet tusschen ons. Er kwam een tijd, dat ik er tegenop zag naar huis te gaan. Er waren de kinderen, natuurlijk. Maar die hadden de Engelsche miss, hun lessen, hun school. Adèle had hun leven zoo geregeld, dat zij zoo weinig mogelijk last van ze had. Voor hun vader hadden ze ook geen tijd. Adèle heeft het Légion d'Honneur gekregen en dat heeft ze eerlijk verdiend. Ze heeft met moed en energie een evacuatiehospitaal vlak achter de linies geleid het laatste jaar van den oorlog. Het is herhaaldelijk gebombardeerd en ze heeft zich als altijd kranig gehouden. Ik had in dien tijd meer verlof dan de anderen, dat was de belooning voor mijn waaghalzerij. En toen heb ik het gevoel gekregen, dat mijn leven voor een groot deel mislukt was. Ik heb veel over mezelf nagedacht en ben tot de conclusie gekomen, dat ik met jou had moeten trouwen en niet met Adèle. Na de demobilisatie hebben we ons oude leven weer opgevat. Maar het was niet meer hetzelfde. Ik trok me terug uit alle mondaine verkeer. Mijn fabriek in Denain moest weer opgebouwd worden, de nieuwe, die we bij Lyon hadden gebouwd, eischte veel zorg. Zoo was ik bijna voortdurend van huis. Dat beviel Adèle niet. Zij had in het mondaine verkeer met haar dapperen man willen pralen. Maar ik zei, dat ik geen tijd had en dat was gedeeltelijk ook waar. Adèle begon m'n werk te haten en ze zocht het meer en meer in de mondainiteit. De meisjes werden groot en zijn beide jong getrouwd. Ik dacht steeds meer aan jou. Dikwijls was ik woedend, wanneer ik moe thuis gekomen, mijn rok moest aantrekken omdat ik vijfentwintig menschen aan tafel had, waarvan ik de namen ternauwernood kende. Het waren alle beroemdheden, Adèle was een gevierde Parisienne geworden. Toen is het autoöngeluk gebeurd. Ik was in Denain geweest en bij thuiskomst vond ik haar dood op haar bed. Ik heb gerouwd zooals het behoort, maar ik heb mijn leven anders ingericht. Ik heb veel van mijn werk aan flinke, jonge krachten overgedragen. Nu zit ik bijna nooit meer in den trein. En vooral.... ik heb jouw gezelschap gezocht en gevonden. En nu kom ik je vragen, wat ik m'n heele leven heb ontbeerd....

[p. 208]

Marie antwoordde niet onmiddellijk. Ze dacht aan haar zeventiende jaar, toen ze lang niet ongevoelig was geweest voor de attenties van den knappen, gevierden Jean de Vernières. Maar het had zoo kort geduurd, zij was met Charles Desoignes getrouwd en haar leven was goed geweest, gelukkig en kalm. 't Had weinig innerlijke en uiterlijke glans gehad, maar ze had zich steeds veilig gevoeld. Later toen Desoignes gesneuveld was, had zij diep verdriet gehad en materieele zorg gekend voor de opvoeding van haar drie kinderen. Maar ook dat lag achter haar en nu....

- Antwoord niet dadelijk, Marie, onderbrak Jean haar overpeinzing, en er was angst in zijn stem. Ik laat je zooveel bedenktijd als je wilt. Maar één ding wil ik je verzekeren. We zullen ons leven zoo eenvoudig inrichten als jij het wilt. Ik begrijp, dat mijn groote huis, mijn uitgebreid personeel je afschrikken. Ik hecht er niet aan. 't Eenige, wat ik je vraag is zooveel mogelijk met en bij je te zijn en met je te kunnen praten over wat me het meest interesseert, mijn werk. En ik had gedacht, we zouden samen een klein, mooi interieur maken, waar we samen thuis in zijn en elkaar steeds met genoegen vinden. Geen mondain verkeer, maar enkele goede vrienden van jou en mij....

Marie dacht, hij vraagt me veel meer dan hij weet. Hij verlangt nog, ik niet. Ik had me voorgesteld te leven voor de kinderen en de kleintjes, die komen gaan. Wat zullen de jongens zeggen en Thérèse, die zoo'n vereering voor haar vader had? Jean kan veel doen voor de jongens, maar Thérèse, die opgaat in haar dokterswerk, zoo dat, als ze over drie maanden getrouwd is, ze toch wil practiseeren?

- Zie je, zei Jean, we zullen samen veel voor onze kinderen kunnen zijn. We zijn nog betrekkelijk jong en we kunnen het zoo inrichten, dat ze in ons vooral de kameraden zien. In het begin zal het wel moeilijk zijn, maar met tact en voorzichtigheid....

Hij doet, alsof het al in orde is, dacht Marie verder. Ik zal wel erg alleen zijn als Thérèse getrouwd is. Het bloed steeg naar haar hoofd. Ze stelde zich de intimiteit voor, die onvermijdelijk tusschen Jean en haar ontstaan zou en ze schrok. Hij is jong en krachtig en zal veeleischend zijn, dacht ze verder. Maar ze gaf zich rekenschap, dat ze geen afkeer voelde en een oogenblik merkte ze, dat ze Jean's hoofd wel in haar handen wilde nemen en hem op zijn voorhoofd zoenen om dan neen te zeggen. Haar rechter hand schoof zenuwachtig heen en weer over de leuning van haar fauteuil.

- Jean, zei ze, ik zal je antwoorden over drie maanden als Thérèse getrouwd is.

Jean staarde voor zich uit. Hij trachtte te begrijpen wat dit antwoord beteekende. Langzaam, langzaam werd het klaar in hem. Zonder Marie aan te zien, nam hij haar hand kuste die en hield haar vast. Toen wist Marie, dat ze ‘ja’ zou zeggen en feitelijk al gezegd had.