Elseviers Geïllustreerd Maandschrift. Jaargang 22

Nocturnes,
door Constant van Wessem.

I.

Onder den nacht, die valt, schuift het sluimerende landschap de stilte binnen. De blauwe avondvogel wiekt zijn zachte vlucht naar verren einder. Overal wordt in den donkeren hemelkoepel het flikkerend sterrenkristal levend; de tallooze hemellichten schieten hun flauwe afstraling elkander toe.

Het gansche leven verfijnt zich, de geluiden verzuiveren hun klank. Een stomme macht dwingt door zijn sprakeloos geweld alle levensuiting onhoorbaar te worden. Het sprekende wordt tot fluistering afgedempt, in alle beweging is de aarzeling zich te doen hooren.

II.

Tusschen hun drieën, Hans, Elsa en Willy breng ik dikwijls den avond door. Ik houd het meeste van Willy om zijn open sterrenoogen en zijn gelaat als een sprookjeskindje. Hij gaat niet naar bed vóór ik hem het sprookje, dat ik den vorigen avond afbrak, heb vervolgd. Dan droomt hij in zijn bedje het nieuwe vervolg, en als ik mij dan over zijn slapend gezichtje buig, gaan de schaduwen van zijn droomen als ijle, in nevel vervluchtigde wolken langs zijn door mijn kaarslicht beschenen oogleden.

III.

Ik heb eens den nacht toegesproken. Voeldet gij ook nooit de plotselinge vreugde in u, dat de nacht u verstaan zou, indien gij slechts tot hem spraakt als tot een ernstigen vriend? Gij hebt ook dikwijls den nacht toegesproken, al zijt gij zelf daarvan onbewust geweest. Want hebt gij nooit den nacht in stilte om raad gevraagd door u ter ruste te leggen en 's morgens op te staan met een helder bewustzijn hoe in de moeielijkheden van den vorigen dag te handelen? De nacht sprak tot u door uw ziel, terwijl gij u in zelfgesprek met deze waandet.

Ik heb eens den nacht toegesproken. Zacht, maar met vaste stem. Een geweldig besef van den wereldgeest hield mij gevangen. Mijn ziel was heftig geroerd door een uitzicht op het heelal, dat op dien avond in mij was open geworden. De talrijke stemmen, die vanuit talrijke geschreven woorden met mij hadden gesproken, deden mij ruim worden en onttrokken mij aan mijn kleine gedachten. In dit oogenblik van klaarheid stond ik voor het raam. Ik begreep den nacht en het heelal en de sterren. Ik sprak met hen als huns gelijke.

En toen ik naar bed ging, bleef in mijn slaap mijn geest lichtend en zacht gehuld in een vrome, stille tevredenheid.