Elseviers Geïllustreerd Maandschrift. Jaargang 22

[p. 333]

Bakawali. Een hindoesche legende,
naverteld door Clarita Bosch.

Er bestaan in de Hindoestan-taal vele wonderschoone verhalen. Er zijn er die vertellen van tooverbronnen in wier heilige wateren zieken genezing vinden. Op brandende, schrijnende wonden werkt het koele nat balsemend. Ouden van dagen en lammen worden naar de heilige plek gedragen en ziet! na hunne leden bevochtigd te hebben met het bronnenwater, is het of nieuwe jeugd en krachtig leven hun arm lichaam bezielen. En bovenal wordt er gezegd van de wonderkracht die de tooverbron bezit om de sexe te veranderen van hen die zich in hare wateren baadden.

Ook wordt er verteld van bloemen die geuren uitstroomen, zoo teeder en van zulk een grooten geheimen kracht, dat blinden weer ziende konden worden, geuren die gekoesterde wenschen in vervulling brengen zoo het geloof in de heilige macht dier tooverbronnen oprecht en groot genoeg was.

Vele, vele van zulke legenden en sagen van wondre schoonheid en poëzie bestaan er nog in het oude Hindoestan, verhalen handelende over Apsara's en Rakshasa's doch geen daarvan evenaart dat van Bakawali de schoone Apsara, eens door een Muzelman geschreven, een proza-gedicht van aardsche en bovenaardsche liefde....

In de dagen toen de groote Radjah Zaïnalmuluk over de koninkrijken van Hindoestan regeerde, werd het hart van Bakawali, de Apsara, door liefde voor een aardschen jongeling verteederd. De jonkman was van vorstelijke geboorte, hij was de zoon van den grooten Radja. Schoon was hij, zoo schoon als eene vrouw, even schoon zelfs als de god Kama en zijn geheele wezen scheen voor liefde geboren....

Bakawali, van bovenaardsche bekoring behoorde tot de Onsterflijken. Het was evenwel den jongen koningszoon niet bekend dat de schoone maagd tot het godengeslacht behoorde en dat haar wezen niet van deze aarde was.

Wel zag hij dat hare oogen wondergroot en donker waren met al de geheimen van een Indischen zwart-blauwen maannacht erin. Wel zag hij dat ze een zacht licht uitstraalde als ze zich bewoog en snoof hij zoete bloemengeur op bij hare nadering; en als hij in die donkere oogen vol mysterie zag, als hij voelde dat zacht-schijnende licht uit haar wezen, als hij inademde die wondre bloemenaroma dan knielde hij neêr in heilige aanbidding, sprakeloos, terwijl een siddering van liefde en verlangen zijne lichaam doortrilde.

Ook Bakawali beminde en hoog laaide de liefdevlam op in haar hart en deed haar heure goddelijke afkomst vergeten en zelfs de herinnering aan de hemelsche regionen waarin ze tot nu toe geleefd had was uit hare gedachten verbannen.

* _* *

In de heilige boeken der Hindoes is veel geschreven over de eeuwige stad Armanagar, welker inwoners onsterflijk waren. Daar heerschte Indra de blauwgebaarde in slapeloos geluk en genietingen, omringd door zijn hof van nooit sluimerende hemelsche danseressen. En tot deze behoorde Bakawali, deze hemelsche sferen was hare verblijfplaats die ze verliet voor de aardsche liefde tot een jongeling.

Op zekeren nacht echter te midden van vreugde en genot stond Indra plotseling van zijn troon op en vroeg:

‘Hoe komt het dat we Bakawali, dochter van Firoz, niet meer zien?’

En een der schoone vrouwen antwoordde:

‘O groote Indra, Bakawali onze zuster is gevangen in de netten van aardsche liefde. Ze is betooverd door de jeugd en de schoonheid van haren sterflijken minnaar, ze leeft slechts voor hem, al hare gedachten en gevoelens gaan naar hem, ze vergeet alles om hem, zelfs haar goddelijke afkomst en haar

[p. 334]

heilige geboorte.... En dit, o God van Sura's en Dewa's, is de reden dat we onzen lieven rozeknop niet meer in ons midden zien!’

Toen Indra dit antwoord hoorde vertoornde hij zich, een donkre rimpel groef zich tusschen zijne machtige wenkbrauwen en hij beval dat Bakawali oogenblikkelijk voor hem gebracht zou worden opdat ze rekenschap zou kunnen geven van haar gedrag

En de Dewa's wekten haar en plaatsten haar in heuren ochtendrozenrooden wolkenwagen. Ze brachten haar voor Indra's troon en aan de treden stond daar nu de schoone zondares, hare lippen vochtig nog van aardsche kussen. En ze knielde met gevouwen handen voor hem, doch de god van het firmament blikte op haar neêr met vertoornd gelaat en zijne oogen flikkerden met hetzelfde bliksemende vuur als wanneer hij ten strijde reed op zijnen drieslurfigen olifant.

Toen sprak hij tot de Dewa's die naast hem stonden:

‘Ik beveel dat Bakawali gelouterd worde door het vuur. Is hare zondige liefde tot den aardschen jongeling zoo diep in haar hart geworteld dat ze de misdaad herhaalt, brengt haar dan oogenblikkelijk weder voor mij....’

Zooals bevolen was bonden ze dus de schoonste der Apsara's bij hare polsen en enkels en wierpen haar in een oven van gloeiende vlammen, waarin haar lichaam in weinige oogenblikken tot een hoop witte as verteerde. Onmiddellijk daarop sprenkelden de Dewa's heilig water op de plek waar even te voren het schoone lichaam van hare zuster uitgestrekt lag en ziet! uit de gloeiende roode vuurzee stijgt daar Bakawali, nog schooner dan ze ooit geweest was...

God Indra zag haar aan en beval haar daarop voor hem te dansen zooals het vroeger hare gewoonte was. En ze danste, een ranke bloem gelijk, bewogen door het zacht aanwaaiend koeltje, licht als een vlinder, dartel als een dwarrelend blaadje, met steeds boeiender gratie, tot eindelijk allen die haar zagen uitriepen:

‘O Bloemenkind, o Rozeknop! gij Wonder van den Toovertuin! Bloesem van Schoonheid!’

Groot was Bakawali's liefde, groot en sterk en geen vuurzee was in staat die te dooden. Hare liefde was als een bloem die vlammen trotseert, onvernietigbaar, trots haar witten kelk heffend op ranken, edelen stengel hoog boven de roode vuurtongen uit, onaantastbaar, een beeld van reine, onwankelbare liefdetrouw...

En zoo kwam het dat elken nacht Bakawali voor den God Indra gevoerd werd en hare vreeselijke louteringstraf had te ondergaan. Doch elken nacht opnieuw zweefde ze van uit de hemelsche rijken naar de aarde. En elken nacht opnieuw baadde ze zich daar in de bron met rozenwater om zich dan zachtekens naast den beminden jongeling neer te vlijen, onhoorbaar, éven hem aanroerend maar als een vallend blaadje en zonder hem te wekken droomde ze naast hem hare zoetste liefdedroomen.

Op een nacht echter ontwaakte Taj-ulmuluk en zijne armen naar haar uitstrekkende, bemerkte hij dat zij er niet was. Slechts de geur van heur haren op 't kussen verried hem dat zij er geweest was. Toen ze terugkeerde, schooner dan ooit, sprak de jongeling geen woord doch den volgenden nacht gaf hij zich met een scherp mes een snede aan den top van zijn vinger en wreef daarop de wond met zout in, de pijn zou hem voor insluimeren behoeden. Toen nu de wolkenwagen geruischloos nederdaalde om Bakawali te halen, stond hij op en volgde haar ongemerkt. Terwijl hij zich onder den wagen vastkrampte werd hij meêgevoerd tot voor den troon van Indra, doch de groote heerscher van het heelal zag hem niet want zijne zinnen waren beneveld door schoonheid en de geur van soma-wijn.

In de godenzaal stond de vorstenzoon. Verborgen in de schaduw van een der

[p. 335]

zuilen die het trotsche hemeldak torsten aanschouwde hij half bedwelmd de onbeschrijfbre pracht van het godenverblijf. Zijne oogen sloten zich voor de schittering die Indra's troon uitstraalde. Daar zat de groote Indra hoog verheven op zijnen zetel van goud die gedragen werd door een voetstuk van brokken robijn, safier en smaragd; het licht, gezeefd door deze reuzensteenen wierp een zacht-bonten tooverglans door de ruimte met hare duizend porfiren zuilen.

Hij, die onopgemerkt bleef aanschouwde de verblindende schoonheid der hemelsche vrouwen doch niet ééne was zoo schoon als Bakawali, zijn lieflijke roos.

Eene siddering van ongekende weelde doorvoer zijne leden toen zijn oor muziek opving van onzegbare zoetheid, een teeder smachten, daartusschen harpakkoorden van aangrijpende kracht begeleid door betooverende fluittonen die lokken naar heerlijke, zalige, in den droom alleen geziene oorden.

Plots schrikt hij op. Wat zien zijne oogen? Bakawali, zijn witte bloem, wat doen ze haar? Zijn dat háár polzen, háár enkels die saâmgesnoerd worden? En daar, dáár die gloeiende vuurzee? Als versteend staat hij daar, dan springt hij op en met een kreet wil hij zich met haar in de vlammenmassa werpen, maar op hetzelfde oogenblik wordt het tooverwoord geuit, het heilige nat gesprenkeld en voor de oogen van den koningszoon verrijst daar Bakawali, schitterender dan hij haar ooit aanschouwd heeft, ze verrijst daar als de schoonste vorm der godin Lakshmi in haar duizend verschijningen....

En Bakawali danste en ging weer heen terwijl de jonkman haar ongemerkt volgde.

Toen hij haar echter den volgenden morgen vertelde dat hij haar gevolgd had en nu haar groot geheim wist, schrikte zij hevig en weende bitter. Trillend van angst snikte ze:

‘Wee, wee, wat hebt ge gedaan! Ongeluk hebt ge over uzelven gebracht! Nooit kunt ge beseffen wat ik terwille van mijn liefde geleden heb, de verachting van mijn geslacht, de vervloeking van mijn God! Toch onderging ik al die beleedigingen en de vreeselijkste straf liever dan mijn liefde op te geven, gaarne stierf ik duizend dooden voor u, dat hebt ge met eigen oogen aanschouwd Taj-ulmuluk!.., Maar geen sterfling kan ongevraagd de heilige oorden der goden betreden en daarna ongestraft op aarde terugkeeren. Helaas! het kwaad is geschied en ik kan u helpen noch raden om het gevaar te ontkomen, tenzij dat ik u ongemerkt weer naar Armanagar terug breng en ik den god Indra door mijne kunst zóó voor me weet te winnen dat hij zachter gestemd, mij alles vergeeft...’

Gelaten onderging Bakawali dus weder de vreeselijke straf en nog een keer danste zij voor god Indra, doch ditmaal zoo betooverend als nooit te voren.

Met onafwendbare blikken, ademloos volgde de groote heerscher en zijn kring van hemelsche vrouwen de dans van Bakawali; de zachtglijdende lijnen van haar ranke lichaam was hun eene openbaring... elk harer bewegingen was een gedicht..., en verrukt aanzagen ze de wondre vlugheid van hare rozenvoetjes en het teer wuivend gespeel der witte kapellenhandjes terwijl het vuur dat uit de donkre diepten harer oogen vonkte, hun in verlammende extase brachten.

De betoovering maakte hun sprakeloos, het luide ‘o Bloemenlichaam!’ bestierf hun op de lippen die nu nog slechts in staat waren zacht te fluisteren of in verrukking te zuchten. De vingers der harpspelers gleden af van de snaren zoodat nog eerst een vaag getokkel hoorbaar was en eindelijk elke muziekklank wegstierf....

De groote, mystieke stilte werd verbroken door Indra's diepe stem die nu week en zacht klonk:

‘Bakawali, vraag wat ge wilt, het zal u toegestaan worden, ik zweer het bij de Trimurti!’

[p. 336]

De boezem nog hijgend van den passiedans knielde Bakawali voor hem neder en sprak op deemoedigen toon:

‘Ik smeek u, o groote Indra, sta mij toe van hier te gaan en met hem dien ik bemin op aarde te leven.’ En hare blikken zochten den jongen Taj-ulmuluk. Ook Indra's oogen blikten op den vermetelen jonkman en bij het hooren van Bakawali's woorden, fronste de blauwgebaarde zijne wenkbrauwen en zeide:

‘Gij ook, menschenzoon wildet zeker hetzelfde verzoek doen; maar voorwaar dit zeg ik u, niet zonder zelfpijniging zult ge een Apsara van uit hare godenwoning wegvoeren. En wat u betreft trouwelooze Bakawali, mijn eed zal ik houden, gij moogt met hem gaan; toch zult ge beiden boeten voor uwe zondige liefde, voor den hoon ons godengeslacht aangedaan, mijne hand zal u weten te straffen en van af dat oogenblik Bakawali, zal de helft van uw schoon vrouwenlichaam tot marmer versteenen en zoo zult ge leven twaalf jaren lang.... Gaat nu beiden heen en verheugt u in uw geluk....’

Zoo werd Bakawali in eene kamer van eene aloude, vervallen pagode geplaatst, diep verborgen in de bosschen van Ceylon. Daar bracht ze de treurige jaren door, gezeten op een steenen troon, zij zelf steen van af haar ranke leest tot aan hare vlindervoetjes.

Eindelijk na lang zoeken vond Taj-ulmuluk haar en hij werd niet moede haar als eene heilige te aanbidden, dagelijks offerde hij aan haar als aan eene godin.

De oude, gescheurde muren van den tempel trilden als wilde olifanten voorbij draafden; tijgers met groenen, kwaadaardigen blik gluurden door spleten in den muur die het heiligdom omsloot, doch Taj-ulmuluk was niet bevreesd, devoot en gegeduldig wachtte hij al die jaren lang.

De gladde, vlugge hagadis stond voor een oogenblik stil, keek met hare gitzwarte, schrandere oogjes verbaasd om zich heen om dan pijlsnel onder een zwaren steen weg te schieten; slangen staakten plots hun kronkelgang om hun ijskouden, wreeden blik in 't rond te werpen wantrouwend de beangstigende stilte. Groote spinnen spanden hun zilvernetten boven het schoone hoofd van het levende beeld, bontgevederde vogels broedden rustig hunne eieren uit voor de oogen van Bakawali....

Maar zie, aan het einde van het elfde jaar toen Taj-ulmuluk eens ter jacht was gegaan, stortte de tempel in en de hulpelooze Apsara werd onder de reusachtige steenblokken bedolven, geen hand die haar redden kon....

Toen weende de jonge vorstenzoon.... Maar nog gaf hij de hoop niet op, en blééf wachten wel wetende dat de Onsterfelijken niet sterven kunnen.... En spoedig daarop rees er uit de ruïnen van den ouden tempel een wonderschoone boom op, slank en sierlijk en buigzaam als het lichaam eener vrouw.

Taj-ulmuluk zag dat het groeide en eindelijk begon de boom te bloeien! De lieflijke narcis, vrouwenoogen gelijk, vergat men als men de teedre bloesems aanschouwde die den boom tooiden. En de schoone bloemen werden tot vruchten zoo rozig en zacht fluweelig als de huid eener maagd...

Zoo ging ook het twaalfde, het laatste jaar om. Toen eindelijk de laatste maan verdween, viel van den boom een groote vrucht die uit zichzelve openbarste en zie! een vrouwenlichaam gevouwen als een kapel in zijn cocon, lag daar zacht-glinsterend in de blanke vruchtschaal.... Langzaam ontplooide zich het parelwitte lichaam en weldra stond daar als een wonderschoone droom eene vrouw voor de verrukte oogen van den jonkman Bakawali was het, lieflijker dan het uchtendrood, oogen dieper dan de zee. Bakawali, de onsterflijke Apsara, Bakawali herboren voor haren minnaar en bevrijd van de vloek van haar geslacht.