Elseviers Geïllustreerd Maandschrift. Jaargang 16

[p. 398]

magnolia tak. (foto marie bijl, assen).

Magnolia's, door D^r. A.J.M. Garjeanne.

Heel eigenaardig van een aantal sierheesters en boomen, die in de lente bloeien, is 't verschijnen der bloemen vóór de bladeren. Ook onder onze wilde planten zijn er vele; wilgen katjes, katjes van els en hazelaar zijn genoeg bekend en ieder weet tegenwoordig, hoe mooi ze 't tusschen bouquetten doen. In denzelfden tijd, dat onze wilde boomen en heesters bloeien, verschijnen ook de roode en witte trosjes van Ribes, wel niet vóór, maar ook zeker niet na de bladeren, de gele, frissche klokbloempjes van Forsythia, 't ‘Chineesche klokje’, kortgesteeld aan heldergroene takjes hangend; de vreemde, op spinnen gelijkende bloemen van Hamamelis, de bloemen van eschdoorns, van peren, kersen, sleedoorns en nog zooveel anderen, alle voor zich het loof ontwikkeld heeft.

Velen hiervan zijn afkomstig uit subtropische of zelfs tropische landen, doch ze worden reeds zóó lang gekweekt en we zijn zóó aan hen gewend geworden, dat ons niets exotisch in hunne verschijning meer opvalt. Geheel anders is dat met de magnolia's, waarvan ten minste één soort (gewoonlijk Magnolia Yulan) een eerste plaats verdient in de rij van voorjaarsbloemhout.

Bij 't zien der witroze reuzenbloemen op gewrongen takken voelt men onmiddellijk, dat deze plant niet ontstaan kan zijn in ons koel West-Europa. 't Vaak voorkomen van magnolia-bloemen en bladeren op Japansche teekeningen wijst ons op haar vaderland, waar ze uitmuntend past in de omgeving van donkergroene Cryptomeria's en rose kersenbloemen.

Toch heeft de magnolia zich uitstekend geschikt in haar nieuwe woonplaats. Ze verdraagt onzen winter, brengt rijpe vruchten

[p. 399]

voort en prijkt telkens weer met overvloedige bloemen.

Uit de groote knoppen ontwikkelen zich later de vrij groote, groene bladeren, doch in niet-bloeienden toestand verliest de heester het imposant vreemde van haar lentetooi. Tijdens haar bloei bezoeken talrijke insekten, vliegen, kevers, vliesvleugelingen de van verre zichtbare en geurende bloemen en bezorgen zoo de bestuiving. Voor bijen schijnt echter de geur der magnolia's schadelijk, soms zelfs doodelijk te zijn.

oude magnolia-boom te middachten.

De vruchten zijn op lange, gebogen, aarachtige vruchtdragers vereenigd, bij ieder vruchtje springt de wand open en 't groote zaad hangt er aan een fijn draadvormig deel uit.

Niet alleen de genoemde Japansche soort wordt bij ons gekweekt, ook Magnolia obovata, eveneens uit Japan, met aan den voet purperen binnenkroonbladen, is een vrij gewone sierheester. Verder zijn een aantal soorten uit Noord-Amerika geïmporteerd, die zich van hun Aziatische verwanten onderscheiden door 't verschijnen der bladeren vóór de bloemen benevens eenige minder in 't oog vallende kenmerken. Deze soorten worden veel grooter dan de Aziatische, hun bloemen zijn meest zéér welriekend. Dit is weer een der bij ons zoo zelden voorkomende eigenaardigheden: groote boomen met groote bloemen! Al onze werkelijk inlandsche boomen hebben onoogelijke bloemen en kunnen zich in dat opzicht niet meten met die uit warmer landen.

Een zeer bekende verwant der echte magnolia's is de tulpenboom Liriodendron tulipifera. Bij ons blijft hij gewoonlijk klein, doch hij kàn uitgroeien tot een grooten boom, waarvan 't hout, evenals trouwens dat van de echte magnolia's, technisch van veel waarde is. Zijn bladeren zijn niet, zooals die der magnola's, elliptisch, doch in vier breede lobben gesplitst.

Noemen we ten slotte nog 't geslacht Illicium. Een Chineesche soort, I. anisatum, levert in hare vruchten de bekende steranijs, een verwante, Japansche soort, I. religiosum, wordt in tempels gekweekt, doch heeft vergiftige vruchten en zaden.

Doch al deze botanische bijzonderheden vergeet men weer bij 't zien van bloeiende magnolia's, alleen de indruk van 't schoone blijft, groot en machtig.