Eerste Druk. Jaargang 1987

J. Slauerhoff
Verwonderd saam te zijn (herdruk)

(Nijgh & Van Ditmar, Amsterdam 1987)

Inhoud

Op 24 november 1935 schreef Slauerhoff aan uitgever A.A.M. Stols dat hij een aantal van zijn nog ongebundelde verhalen wilde laten uitgeven onder de titel Verwonderd saam te zijn; misplaatste uitgeverstrots verhinderde echter dat die bundel ook inderdaad verscheen. Mede daardoor duurde het tot 1941, toen zijn Verzameld werk verscheen, voordat de meeste van deze verhalen gepubliceerd werden. In 1962 werden vijf ervan opgenomen in de bundel Het lente-eiland. Nu pas zijn de dertien verhalen waarover de auteur zijn uitgever ruim vijftig jaar geleden schreef, verschenen in de samenstelling die Slauerhoff zelf op het oog had. Over die merkwaardige voorgeschiedenis schrijft tekstbezorger K. Lekkerkerker in een uitgebreide verantwoording, waarmee de bundel wordt afgesloten.

De verhalen zelf gaan, zoals dat van Slauerhoff verwacht mag worden, vrijwel allemaal over femmes fatales en de (verderfelijke) lusten van het vlees, over zwervers, vagebonden en avonturiers, over gekte, oude schepen en verre kusten. Zoals ‘De Erebos’, het verhaal over een oud zeilschip dat op reis gaat naar Galveston, Dakar en Marseille. Eenmaal op de oceaan onttrekt het zich meer en meer aan de invloed van de bemanning om ten slotte, na een reeks fatale ongevallen, een laatste rustplaats te vinden in een bed van zeewier. Of ‘De dood van Dutrou Bornier’, waarin een Fransman de ongekroonde koning van het exotische maar ook wilde eiland Rapanui wordt, maar voor zijn wrede optreden tegen Europese zendelingen op

[p. 142]

even wrede wijze moet boeten.

De bundel bevat ook een eenakter vol liefdessmart, ‘Escale’, en een tweetal mythen: ‘De tweede keuze van Paris’ en ‘De amfoor’. Het enige verhaal dat in noordelijker streken speelt - het Friese platteland waar de schrijver geboren is is niet moeilijk te herkennen - is ‘Waar de levensvreugde vandaan komt’. Het is een verhaal vol van het zwartste geloof en van gedwarsboomde liefde.

Kritiek

Rudi van der Paardt: ‘Niet allles wat de laatste maanden is verschenen is even belangrijk, maar er zijn toch enkele interessante aanwinsten voor de Slauerhoff-studie te noteren. Een heel bijzondere en mooie uitgave is de bundel Verwonderd saam te zijn. [...] Als geheel is de bundel zeker minder dan Schuim en as, een van de hoogtepunten in het proza van het interbellum, maar er staan toch enkele voortreffelijke verhalen in als ‘De geschiedenis van het paarlensnoer’ of het in de antieke oudheid gesitueerde ‘De amfoor’. (Literatuur, jrg. 4, nr. 5, september-oktober 1987)