Duitschland in rouw bij het afsterven van zyn doorlugtige hoogheid, Willem de V

[p. 1]

Duitschland in rouw
by het Afsterven van zyn Doorlugtige hoogheid,
Willem de V.

Prins van Oranje en Nassau, weleer erfstadhouder, enz.

Eindelyk moest, de Dood wiens slagen,

Vorst, nog Kroon, nog Staat ontziet,

Hem ook treffen, Hem, wiens dagen,

Veel herdenking achterliet,

Hem, die uit een Stam gebooren,

De oudste mee van Nederland,

Hem, die in de Tempel-Chooren,

Wierd gebeden van Gods hand.

Vyfde WILLEM wierd gebooren.

In 't noodlottigst Oorlogsjaar, ⁺

Zeldzaam toen beleeft te voren,

Door het dringendste gevaar,

Hem wierd in den Doop gegeeven,

De Erfnaam van zyn oude Stam,

Daar zyn Vader hier beneeven,

Zelf dien Eerplicht op zig nam. ⁺

Anna voedde het Vorstlyk Spruitje,

Zelfs aan haaren Boezem op,

+ (8 Maart 1748.)

+ (11 April.)

[p. 2]

 

Dat als 't vrolyk bloeiend Kruidje,

 

Haare zorg verhief ten top,

 

Zo lang voedde 's Moeders Borsten,

 

Hem, tot 't oorlog haar Gemaal,

 

Naar het Leger voeren dorschte,

 

Als den Opper-Generaal.

Drie Jaar mogt het maar gebeuren,

Dat hy 's Vaders opzicht hield,

Daar den dood zyn huis deed treuren,

't Vaderhart met moed besield,

Riep: (in veege oogenblikken,

Zorg voor deezen Jonge Zoon;

Laat zyn Jeugd u lang verkwikken,

Ik gaa naar het toekomstig loon.⁽¹⁾

Vier Jaar oud, wierd hy omhangen

Met de Ridder-Orde daar,

's Moeders hart en groot verlangen,

Kennelyk in wierd openbaar,

Door belofte hem te leeren,

Wet en Orde in dien stand,

Dat ze haar Jonge Zoon zag eeren,

Ridder van de Kouzeband. ⁺

Naauwliks kon men vreugd gevoelen,

Van de Vorst zyn Jongelingschap,

En de uitzicht 't hart verkoelen,

Naauwlyks klom hy tot dien trap,

Om 't belang zyn 's Lands te eeren,

Of zyn Moeder, welk een slag,

Moest tot 't stof der Aarde keeren,

Waarlyk een bedroefde dag.⁽²⁾

(1) WILLEM de IV. stierf den 22 October 1752.

+ (5 Juny 1752.)

(2) Zyn Moeder Overleed den 12 January 1759. toen WILLEM de V. 11 Jaar oud was.

[p. 3]

7.

 

's Moeders tedere liefdezorgen,

 

Wierden met een onschuldtraan,

 

Ieder Avond, ieder Morgen,

 

Door twee Telgen eer gedaan,

 

Zy die toen ruim zeven Jaaren,

 

In den kring van Kerk en Land,

 

Deugd en Oordeel saam deed paaren,

 

Als een waardig Gouvernant.

Elf Jaar Oud, wierd door de Staaten,

Hem geweesen de Eerestoel,

Daar men eertyds zyn Voorsaaten,

Plaatsten met het edelst doel,

't Volgend Jaar sag men voltrekken,

't Huwlyk van zyn Zuster, wien

Nassau Weilburg kon verwekken,

Om haar als Vorstin te zien. ⁺

Eindelyk wierd den Dag geboren,

Dat de Vorst tot 's Lands bestuur,

Algemeen wierd uitverkooren,

Op 't voor hem belangryk uur,

Van voor God getrouw te Sweeren,

Den Eed aan 't Vaderland gewyd,

En met Mannenmoed te keeren,

't Geen 's Lands Ondergang bereid.⁽³⁾

Meerderjaarig sien we hem klimmen,

Tot zyns Vaders Eeretrap,

En met jeugdig luister glimmen,

By het Erfstadhouderschap,

Dat weleer door vroegere Helden,

Wierd met dubbele roem bekleed,

+ (1760.)

(3) Den 8ste Maart 1763, oud zynde 15 Jaar, nam hy zitting in de Raad van Staaten, en lag den Eed van Geheimhouding af.

[p. 4]

 

't Geen ons reeds twee Eeuwen melden,

 

Wat God met dit Werktuig deed.⁽⁴⁾

Wy sien in het best der Jaaren.

Vyfde WILLEM vrolyk treen,

Om door de Echteband te paaren,

Band van vergenoegsaamheen,

Wy sien duisend Zegenwenschen,

Aan de Pruissische Vorstin,

Vreugd byna voor alle Menschen,

Neemt Berlyn en Holland in.⁽⁵⁾

Uit dit Huwlyk wierd geboren,

Binnen de afloop van twee jaar,

Eenen Prins, maar men moest horen,

Dat hy 't Licht niet wierd gewaar, ⁺

Echter zag men in 't kort ontspruiten,

Een Princes tot nieuwe vreugd, ⁺

't Bondgenootschap gaf besluiten,

Die het Zeemans hart verheugd.

Zeldzaam kan dien Jaardag blyven,

Waar op WILLEM eenen Zoon,

Die toen Erflyk sich kon schryven.

Kreeg aan Synen Huwlyks Kroon,

Juist ter tyd toen de angst deed knellen,

Op den Bartholomeus Dag,

Die so veel door 't Swaard deed vellen,

Als men ooit ter Bruiloft sag.

Nog wierd uit den Stam met luister

Eenen tweeden Zoon verwekt, ⁺

(4) 8 Maart 1766, plechtig aan het Hoofd dezer Republiek geplaatst, als Erfstadhouder, Capitein, Generaal, enz.

(5) In den Echt verbonden den 4 October 1767, te Berlyn, Oud 19 Jaar.

+ (24 Maart 1769.)

+ (11 Aug. 1770.)

+ (15 Febr. 1774.)

[p. 5]

 

's Lands gesteldheid werd reeds duister,

 

En met nevelen bedekt,

 

WILLEM dringt met kragt van reeden,

 

Op een Land- en Zeemagt aan, ⁺

 

Op dat Hollandsch Leeuw in vreede,

 

Ook langs de Oceaan mag gaan.

Wisselend is toch 't lot op aarde,

Dat door de Oppermajesteit,

Hoe soms alles voorspoed baarde,

Vorst en Volken zyn bereid,

Hem dien we algemeen vereerden,

Zien we in die Jaaren tyd,

Dat het Staatsgestel verkeerden,

Deele in ontevreedenheid. ⁺

Moet men zelf zyn Oord ontwyken, ⁺

Dat men dan Godvruchtig stil,

Doet voor 't oog van ieder blyken,

Onderwerping aan Gods wil.

Hy siet ginds hun Soons in 't stryden

Vallen als een Lentebloem.

Wil sich Gods bestelling wyden

Houd in smart een's Christens rouw.

Fulda moest hem 't laast verëeren,

Als Vorst; men ziet van daar

Hem een poos naar Brunswyk keeren

Daar wierd hy de smert gewaar

't Podegra deed sich versetten

Zeer gevoelig op 't Hart

Kon 't Sterflot niet beletten

Dat self Kroon en Scepter tart.⁽⁶⁾

Zo was 't eind van 's Vorsten leeven

Acht-en Vyftig Jaaren oud

+ (1779.)

+ (1785.)

+ (1795.)

(6) Te Brunswyk overleeden den 9 April 1806.

[p. 6]

 

Moest by den Natuur tol geeven

 

Daar Hy Stervend sich betrouwd

 

Aan zyn Opperheer en Koning

 

Die zyn gantsche Levenslot,

 

Gunstryk uit syn Hemelwoning

 

Heeft bestuurd aan Neerlands God.

In dit soo gerust vertrouwen,

Kan hy met der Vorsten stand,

Ook het eind der sorg aanschouwen

In een beter Vaderland.

's Heilands leer door hem beleden

Aangekweekt door zyn Gesin

Kan hem op dit aaklig heden

Strekken tot een bly gewin.

Kon hy dien Gelukstaat wachten,

By hun laatste Levens snik

Hoe dan ook de Levens krachten

Mind'ren in dit oogenblik

't Zielvermogen sal sich streelen

Met een Salige onsterflykheid

Daar me in wisling nooit kan deelen

Voor den vriend der Deugd bereid.