Droom en Daad. Jaargang 3

[p. 318]

Verraad
door Lien van Raalte

HEL blauw zijn zee en lucht, onbarmhartig schel bestraalt de zon de gele badstoelen, de tentjes en kraampjes die hun schreeuwerig kleurige vlaggen laten wapperen in dolle pret. Als ik uit de smalle visschersstraat kom, ben ik verblind door het licht en met half toegeknepen oogen blijf ik even staan om aan het opdringerig helle strand te wennen. Dan ga ik naar beneden en als ik tusschen kuilen en forten, bergen en schepen zigzag, voel ik me weldra meegesleept door de kinderpret en blijf af en toe geinteresseerd kijken nlaar een hooge berg die langzaam maar zeker door de golfjes omspoeld en ondermijnd wordt. En bij ieder brok zand dat afscheurt en valt, juichen de kindren: twee bruingebrande jongens van een twaalf jaar. Vol spanning wachten ze op het oogenblik dat hun rots een eilandje zal zijn, waarvan ze met bloote voeten plassend door het lauwe water, zullen moeten verdwijnen.

Een van de jongens die mijn belangstelling heel natuurlijk vindt, schreeuwt een welgemeend, weinig parlementair: ‘Kom d'r ook op’, en net ben ik van plan den berg met een aanloopje te bestijgen, als ik achter me hoor snikken. En als ik me verschrikt omdraai, zie ik een jongetje van een jaar of 5, netjes gekleed, in iedere hand een groote, ijzeren schop, en met een gezichtje, zoo wanhopig, dat ik angstig vraag:

‘Wat is er vent, heb je je pijn gedaan?’

‘Nee,’ hikt het kind, en met moeite, om de twee woorden een snik, brengt hij eruit:

‘Ik heb.... mijn huis verloren.’

Alsof de inspanning van dat zinnetje hem te veel geweest is, huilt hij nu zijn verdriet uit, in lang gerekten noten met voorslagen van een halven toon hooger. Even benijd ik hem omdat hij zich nog zóo, zonder eenige schaamte kan laten gaan, omdat hij nog niets hoeft te verbergen. Dan trek ik hem naar me toe:

‘Hoe heet je, vent?’ ‘Guus’, zegt hij en even later, tegen me aanleunend en met uiterste wilskracht, achter elkaar: ‘Jan komt niet terug, ik logeer bij tante Greet.’

[p. 319]

‘Hoe vaag deze aanduidingen ook zijn, ik begrijp de situatie nu vrijwel en doorvoel de wanhoop van het snikkende kind.

‘Dan zullen we je thuis samen weer terug vinden, vent,’ zeg ik vastberaden, al heb ik geen idee, hoe.

‘Hoe heet tante Greet verder?’ Zwijgend neusafvegen met den rug van zijn hand, zoodat hij me wegduwt met de nu horizontale schop.

‘Weet ik niet,’ huilt hij en dan, al zijn kruit verschietende:

‘Ik kom uit een vreemd land, en tante Greet woont in de straat met de tram en met vier paaltjes als je erin komt.’

Verbaasd kijk ik het vlasblonde kind aan dat niet het geringste Indische accent heeft.

‘Waar kom je dan vandaan?’

‘Uit de Zoggerstraat in Amsterdam, ik ben hier pas een dag.’

Dan grijpt hij vastberaden mijn hand, kijkt door zijn tranen heen vertrouwend naar me op, verzekerd, dat ik nu alles weet, en dat ik hem kan helpen. En we wandelen als vrienden langs het woelige strand; het kind zwijgt bot op alles wat ik hem nog vraag of zeg, net als een echt mensch, te vol van zijn groot verdriet, om nog iets anders te bevatten. Alleen voel ik af en toe zijn handje, dat me krampachtig vastknijpt.

‘Hoe kan ik hem helpen,’ denk ik, philosopheerend over de onvoorzichtigheid van tante Greet, die het kind met zoo'n weinig sekuren Jan, zeker een broertje, laat uitgaan. En ik besluit, hem aan het politieposthuis af te geven, waartoe tante Greet, als ze nadenkt, zich wel zal richten.

Het kind huilt niet meer, kijkt strak voor zich en loopt zoet met me mee, even knikkend, als ik hem zeg dat we tante Greet nu gauw zullen vinden: hij is vast overtuigd van mijn alwetendheid.

Tusschen moeders met kinderwagentjes, fietsende jonge meisjes, auto's en ijskarretjes, zeil ik door met het jongetje dat zich van moeheid laat trekken, totdat ik midden op de strandboulevard een agent zie staan. Die kan me helpen. Ik ga naar hem toe, wil hem het geval uitleggen, maar als ik twee woorden heb gezegd, rukt Guus zich los, en voor ik recht weet wat er gebeurt, holt hij weg, omkijkend met zoo'n angst in z'n kinderoogen, dat ik opeens voel, hoe tactloos ik gehandeld heb. In mijn verlangen hem te helpen heb ik Guus, die vast denkt met mij tante Greet terug te zien, gezet tegenover dien grooten zwarten man met een helm op, zoo éen als moeder altijd wil roepen als hij erg stout is. Zóo maar, zonder eenigen overgang dien ik toch gemakkelijk had kunnen vinden, als ik een beetje meer had

[p. 320]

nagedacht over wat Guusje, vol vertrouwen naast me loopend, van me verwachtte. 't Is allemaal zóo eenvoudig, zóo logisch in Guusjes verstand, maar ook daar kan geen schakel overgeslagen worden om tot de oplossing van het probleem te komen.

Beduusd blijf ik een oogenblik staan, tot de agent die er niets schrikwekkend uitziet, me wakker schudt:

‘Bang voor mijn plunje,’ zegt hij laconiek.

‘Ze maken ons altijd als boeman uit bij dat grut; maar ik zal hem wel krijgen.’

Hij fluit even, en binnen een paar minuten komt éen van z'n collega's met het schreeuwende, tegenspartelende kind terug.

‘Ik zal hem in het tentje voor de gevonden kinderen zetten; 't gebeurt hier zooveel, gaat u maar baden.’

Ik kan niet weggaan zonder Guus nog wat lekkers te geven. Maar als ik hem een kwattareep voorhoud, kijkt het kind me aan, met zoo'n teleurgesteld verwijtend gezichtje dat ik hem nogeens naar me toehaal.

‘Kom, vent, nu gaan we samen naar de andere jongetjes toe die ook op hun tante wachten.’ Even kijkt hij me ongeloovig aan, dan wendt hij z'n hoofdje af en laat zich willoos meenemen.

Ik weet het: zijn vertrouwen dat hij me zonder eenige reserve had gegeven, omdat hij voelde dat ik z'n verdriet begreep en hem helpen kon, dat heb ik verbeurd.

En als ik even later de golven over me heen laat spoelen, denk ik aan Guus die zijn tante over een uur zal terugvinden, maar die vandaag in deze zonnige strandpret iets verloren heeft, dat meer waard is dan alle tantes op de wereld: een stukje van den grooten berg van vertrouwen dien hij in zijn hartje had en dien de levensgolven zullen ondermijnen en afbrokkelen totdat er maar een heel klein eilandje overblijft.

En vurig hoop ik, dat hij daarp zal blijven staan.