Droom en Daad. Jaargang 3

[p. 148]

De Heemhoeve
door L. Wille-Vogel

TUSSCHEN Epe en Emst ligt op de mooie heuvelige heide, omgeven door eiken- en dennenboschjes, het gezellige buitenhuis van het Nederlandsch Jeugdleiders Instituut, de Heemhoeve. Hoeveel prettige herinneringen aan gemeenschappelijke werkuren, animeerende gedachtenwisseling over ieders werkkring op maatschappelijk gebied, heerlijke avondwandelingen op de heide en levendige gesprekken onder de maaltijden in de rustieke eetkamer, rijzen bij mij op, als ik terugdenk aan de week, die wij daar verleden jaar in de mooie Meimaand mochten doorbrengen.

Voor acht cursisten, bijeengekomen uit verschillende streken van ons land, ja zelfs uit Ned.-Indië, en tot dusverre onbekenden voor elkaar, schiep de gemeenschappelijke belangstelling voor het Jeugdwerk, maar bovenal de flinke, opwekkende leiding van Mej. Joh. Lugt, een sfeer van saamhoorigheid en eenheid, die het verblijf op de Heemhoeve zoo aangenaam en vruchtbaar deed zijn.

Verscheidenen onder ons hadden in den achter ons liggenden winter een schriftelijken cursus bij het Ned. Jeugdleiders Instituut gevolgd. Aan de hand van de gestelde vragen en de gegeven lectuur, - voortdurend getoetst aan de eigen ervaring -, had men zich grondig verdiept in de problemen der rijpere jeugd en doel en streven der jeugdvereeniging. De opgaven hadden een groote concentratie gevraagd en dat wat menigeen tot dusverre meer gevoeld had en gedacht, was men nu onder woorden gaan brengen en door het antwoord van het N.J.I. was veel tot meerdere klaarheid gekomen.

Maar de practijk, de handenarbeid en het spel - zoo binnen- als buitenshuis -, die had men ons niet schriftelijk kunnen bieden en daarvoor waren wij naar de Heemhoeve getrokken. Reeds bij het overstappen in Amersfoort schenen verscheidenen van ons gedacht te hebben: wie van deze reizigers hebben hetzelfde doel als wij? In Apeldoorn werd onze nieuwsgierigheid nog meer geprikkeld tot eindelijk in Emst een achttal reizigers uitstapte, saamgekomen uit Loppersum (Groningen), Haarlem, Rotterdam, Baarn, Hilversum, Bloemendaal en last not least uit Soekaboemi (Java) met expresse boot overgekomen.

Gemeenschappelijk gingen wij op pad en na een ruim half uur gaans tusschen bouw- en weiland en over de donkere heide zagen we een alleraardigst land-

[p. 149]

huis voor ons opdagen. Wij keken elkaar aan alsof we zeggen wilden: ‘dat zal wel losloopen!’ En inderdaad ‘het liep los’, over beter gezegd: met een vaartje liepen wij erop los.

Al spoedig na aankomst zette Mej. Lugt alle kasten voor ons open met de woorden: ‘hier is 't nu net andersom als gewoonlijk, u kijkt maar overal in

voorzijde van de heemhoeve

en op alsof alles het uwe was en u zoekt maar bij modellen en lectuur wat u het meeste aantrekt!’

Niemand liet zich tweemaal nooden en weldra zat ieder met iets van zijn gading: pitriet of raffia, karton-, houtsnij- en figuurzaagmodellen, klein kinderwerk in den vorm van knipsels en vouwsels - wat kwam er niet al te voorschijn! Met eenigen tegenzin lieten we al dit nieuwe in den steek toen klokke zes een groote Javaansche koeienbel ons riep voor den maaltijd.

Alweer een verrassing: in een buitengewoon genoegelijke landelijke eetkamer stond het avondeten gereed - eenvoudig maar goed. Hoe spoedig was ieder op zijn gemak, hoe gauw was de kennis gemaakt, hoe voelde men reeds van

[p. 150]

den aanvang af, dat allen één groot gemeenschappelijk aanknoopingspunt hadden: het Jeugdwerk!

Dien avond na aankomst werd gewijd aan besprekingen van Mej. Lugt met de cursisten. Eerst werden de kleine corveé-diensten ons uitgelegd, als daar zijn: bed-opmaken enz., ontbijt klaar zetten, afwasschen, planten en bloemen

de heemhoeve op een afstand

verzorgen, de ochtendlesmaterialen uitgeven enz. Toen volgde de dagindeeling: 8 uur ontbijt, voorafgegaan door eenige eenvoudige Zweedsche lichaamsbewegingen; 9-11 handenarbeid; 11-12 spel in de open lucht; 12.30 warm maal; 1.30-2.30 verplichte rust, 't zij binnen- of buitenshuis; 2.45-4.15 uitwisseling van persoonlijke ervaringen en theedrinken; 4.30-6 uur wandelen of fietsen, al of niet met brood mee; 's avonds - afhankelijk van weer en wind - gemeenschappelijke handenarbeid, gezelschapsspelen, muziek, avondwandeling.

En zoo zette dan na een goede nachtrust de eerste dag in en in minder dan

[p. 151]

geen tijd maakte zich een koortsachtige ijver van ons gezelschap meester. Aanvankelijk wist menigeen niet waar hij het eerst of het laatst naar grijpen zou: we waren maar bang dat we niet alles zouden klaar krijgen. En telkens grepen we naar het notitieboek om vooral vast te leggen alle practische wenken van onze leidster.

de pic-nic

Elf uur: weg riet en raffia, weg boeken en schriften, loop- en balspelen waren aan de beurt en brachten onze luie spieren in beweging. In 't rustuur na het mddagmaal zaten we onder de dennen of op de hei; ook onder de veranda konden wij gaan, mits wij de rust der andere huisgenooten niet verstoorden. Tusschen half 3 en 3 uur kwamen wij weer bijeen, meestal in de huiselijk ingerichte zitkamer en dadelijk nam elk weer het werk ter hand, thans voortbouwend op het geleerde van den ochtend. Ieder op zijn beurt moest zijn ervaringen op het gebied van Jeugdwerk in een kort verslag uiteen zetten, waarbij men heel wat leerrijk materiaal kon verzamelen en gelegenheid had daarover van gedachten te wisselen. Ik denk daarbij terug aan alles

[p. 152]

wat Mejuffrouw J. ons vertelde van het Kinderhuis, Stichting van de Hervormde Zending, te Soekaboemi; aan het prachtige werk van de St. Reinilda Stichting (van Pater v. Ginneken); aan de verhalen van het Dorpshuis te Loppersum waar zooveel mannen en vrouwen samenwerken in groote harmonie voor de Groningsche dorpsjeugd; aan het enthousiasme van Mej. B. voor den Kinderbond.

Hoeveel waardeering voor elkanders werk en persoonlijkheid vloeide uit deze gesprekken voort!

Nog zorgde Mej. Lugt voor zeer animeerende afwisseling door een enkele ervaren spreker of spreekster van buitenaf uit te noodigen. Mevrouw Voerman-Verkade vertelde ons veel van Montessori en Fröbel, en als hoofdzaak behandelde zij het onderwerp: ‘Gehoorzaamheid’ - en dat alles zoo eenvoudig en prettig dat zelfs de handenarbeid niet hoefde stopgezet te worden. Het bleef alles zoo huiselijk en gezellig, zoo zonder plichtplegingen en conventioneele ‘franje’, hier moest elk zich van den aanvang af op zijn gemak gevoelen.

Onvergetelijk was de prachtige namiddag met den heer Hoogenraad uit Deventer, die een tocht met ons maakte dicht om de Heemhoeve, om maar te leeren kijken naar den grond, de planten, de insecten.... Hoe enthousiast werd een van ons, een oud H.B.S. er, toen al het geleerde weer bij haar boven kwam, toen veel theorie, misschien pas nu voor 't eerst, tot heerlijke werkelijkheid werd. Het lag voor de hand dat zij in ons dagboek het verslag van dien middag zou geven. Daaraan voorafgegaan was evenwel een avond van nabetrachtingen: elk met de gemaakte aanteekeningeen vóór zich en op tafel de inhoud der botaniseertrommels; tot slot het oude ‘huiselijke’ herbarium (zooals zij het zelf noemde) van Mej. Lugt, met al die zorgvuldig gedroogde bloemen in haar meisjesjaren verzameld. En - ge twijfelt misschien hoe het mogelijk was? - onderwijl kon menigeen niet besluiten met leege handen te zitten en werkte nog een beetje.

Tot slot van den avond, van elken avond, kwam dan aan de hand van het rooster van huishoudelijke werkzaamheden, de rolverdeeling voor den volgenden dag. Dit gaf ons telkens weer de aangename gewaarwording één groot gezin te vormen, alles met en voor elkander te doen en ieder in hoofdzaak met het eene groote doel voor oogen: Het Jeugdwerk!

Naschrift.

Ook in den komenden zomer zullen er weer cursussen op de Heemhoeve gegeven worden. Hiervoor zijn de volgende data vastgesteld:

[p. 153]

11-18 Mei; 20-27 Mei; 29 Mei-2 Juni; 3-10 Juni; 17-29 Aug. De prijs van een cursus van één week bedraagt f 17.50 voor leden van vereenigingen, die bij het Ned. Jeugdleiders Instituut zijn aangesloten; f 25. - voor particulieren. Voor cursussen langer dan één week, respectievelijk f 2.50 en f 3.50 per dag meer. De Pinkstergroep zal voor ontspanning komen en de bezigheden zullen op den achtergrond worden geschoven, zoodat van een cursus tusschen 29 Mei en 2 Juni eigenlijk geen sprake kan zijn.

Het ligt in de bedoeling van het Ned. Jeugdleiders Instituut tusschen 3 en 13 Juni een groep jongemeisjes op te nemen. Ook zij zullen tezamen de dagelijksche corvée-diensten verrichten, ook zij zullen allerlei soorten handenarbeid leeren en spelen in de open lucht doen. Toch zal voor haar veel meer de nadruk worden gelegd op het huishoudelijke deel van den dagelijkschen arbeid. Wij vrouwen moeten de waarde blijven - of leeren? - beseffen van de gewone huiselijke werkjes, van de kleine daaglijksche dingen, die zooveel bijdragen tot het geluk van allen die onder één dak wonen. Een tafel dekken is géén minderwaardig werk - een vergeten zoutvat is wèl van belang: het is een rustverstoring aan den disch waar men samen aanzit na de dagtaak, waar vóór alles een sfeer moet zijn, een stemming moet heerschen, die de basis vormt van een harmonisch gezin. Verdroogde planten, verdorde bloemen - wij mogen ze niet dulden of wij moeten niet op ons nemen voor levende wezens te zorgen.

Ook met de jonge meisjes wordt gewandeld en gefietst, worden bloemen en planten gezocht. Zij zullen leeren hoe men voor een huiselijk feestje een aardige tafelversiering maakt, hoe men een kinderfeestje in elkaar zet, wat men op eenvoudige wijze, voor weinig geld met en voor de kinderen doen kan.

Verdere inlichtingen geeft het secretariaat van het Nederlandsch Jeugdleiders Instituut, Plantage Franschelaan 14, Amsterdam.