Droom en Daad. Jaargang 2

[p. 329]

Een woord aan de novieten
door Johanna W.A. Naber
Fragmenten uit een toespraak gehouden in de Utrechtsche Vrouwelijke Studentenvereeniging op uitnoodiging der Novitiaats-commissie.

INDERDAAD, het is niet weinig, wat de Vrouwenbeweging, de veel gesmade, de soms zoo slecht begrepene, de lang zoo fel bestredene heeft gebracht aan u, Novieten, die gaat maaien waar gij niet hebt gezaaid, die ingaat tot eene erfenis, welke u wordt in den schoot geworpen, die u toevalt zonder eenige moeite of inspanning uwerzijds. Want reeds uwe vrijheid van opleiding, reeds uwe ongehinderde toelating tot gymnasiaal en middelbaar voorbereidend hooger onderwijs hebben wij ouderen, in dienst der Vrouwenbeweging, voor u moeten veroveren in harden, onafgebroken strijd.

Die verovering van vrijheid van opleiding tot arbeid, zich aanpassend bij ieders bijzondere roeping, die u thans, zoo goed als uwen broeders, wordt toegekend als een rechtmatig bezit, is een der jongste uitkomsten van dien geweldigen, oerouden cultuurstrijd, dien men pleegt aan te duiden als ‘De Vrouwenbeweging.’......

......Die Vrouwenbeweging is nooit geweest de strijd der vrouw om de heerschappij over, noch zelfs om de gelijkheid met den man, maar is van den beginne geweest: de erkenning der vrouw als mensch...... Zij is daarom geweest een strijd voor de zedelijke, economische en staatkundige ontvoogding der vrouw......

......Maar al zijn de zedelijke en staatkundige gelijkstelling van man en vrouw thans voor de wet verkregen, de economische is het nog allerminst...... en de strijd om het al of niet toelaatbare van wettelijke beperking van den vrouwenarbeid, van de vrouwenopleiding, is een strijd, waarin gij, jongeren, uw deel zult hebben te dragen tot behoud van wat eene oudere generatie voor u heeft gewonnen en dat voorzeker weder voor u zal verloren gaan, zoo gij niet waakzaam zijt......

Men klaagt heden ten dage en niet zonder reden over uwe uithuizigheid, over uwe zelfzucht, over uwen tot bandeloosheid overslaanden vrijheidszin, over uw ongeoorloofd verlangen om ‘u uit te leven’, gelijk de term luidt. Maar het is ook zoo begrijpelijk, dat gij, oogstend zonder eenige moeite of inspanning wat een vorig geslacht met moeite en inspanning heeft gezaaid, al te gedachteloos, al te kwistig omspringt met de rijke schatten,

[p. 330]

welke u zijn toegeworpen. Te dezen opzichte zijt gij immers ‘nieuwe rijken’ O.W. ers. De tijd zal u wel matiging leeren. Mocht gij daarom, trots veler verlangen om uwe vrijheid weder aan banden te leggen, u kunnen handhaven in de vrijheid, waarmede gij vrij gemaakt zijt, in den toegang tot ambt en beroep, die in zoo rijke verscheidenheid voor u open staat. Want ook in een meisjesleven is de wezenlijke beroepsarbeid, het leven in economische onafhankelijkheid door eigen arbeid de beste voorbereiding voor al wat verder volgen moge in gehuwden of in ongehuwden staat. Weet te erkennen, dat thans, dank aan de Vrouwenbeweging, voor de vrouw, ook voor de ongehuwde vrouw, economisch onafhankelijk door haar beroep, rijk door hare cultuurwaarden en door haar geestelijk bezit, eene heerlijke levensvervulling open staat...... Aan u de zorg voor het behoud van dit met moeite verworven bezit. Mocht gij, Novieten, in dezen niet te kort schieten, als uwe tijd om in te gaan tot den gemeenschapsarbeid zal zijn gekomen.

Maar reeds nu, reeds dadelijk, hebt gij te dezen opzichte veel te doen. Het is aan u, den tegenzin in vrouwenstudie van nog zoo velen uwer hoogleeraren, hun ongeloof aan den ernst daarvan te overwinnen door uw werk niet alleen goed maar zeer goed te doen. Gij zult daarmede slechts afbetalen een eereschuld. Want bedenkt wel, het gaat daarbij niet enkel om u zelven maar ook om wie wederom na u komen. Immers het gaat hier om de bestrijding van een diep geworteld vooroordeel, dat als ééne vrouw niet voldoet, dadelijk al generaliseerend doet zeggen, dat de vrouw niet voldoet, niet kan voldoen.

Weest daarom zelven de eersten om aan uwen arbeid geene mindere eischen te stellen dan de allerhoogste...... In de waarde van uwen arbeid niet enkel voor u zelven maar voor de maatschappij in haar geheel, ligt de beteekenis van den opleidingstijd, dien gij, Novieten, thans tegemoet gaat. Moogt gij daarbij uwe schuld tegenover de vrouwenbeweging, die u den weg baande, indachtig zijn en zoo tot een zegen worden gesteld.