Droom en Daad. Jaargang 2

[p. 141]

Boekbespreking
Het oude schrift door Anna Hubert van Beusekom¹⁾
door C.M. van Hille-Gaerthé

EEN jong land-freuletje, Esther de Cantelaer, verbreekt haar verloving, omdat de man toch meer geboeid wordt door de coquette grillen van een berekenende flirt dan door de eerlijke liefde van zijn meisje.

‘De kerel is je gewoon niet wáárd,’ zegt Niek, Esthers broer. En hoewel er tegen dat woord van den jongen student weinig in te brengen is, valt het Esther toch moeilijk haar verdriet om Ru, die ze met haar eigen onbedorven oogen gezien heeft - beter en riddelijker dan hij wàs - geheel te overwinnen.

Maar de omstandigheden helpen en meer dan die, haar eigen gezonde wilskracht.

Bij het opruimen van haar kamer vindt ze een dik schrift in leer gebonden, acht jaar geleden op kostschool gekocht, bestemd, maar niet gebruikt voor de aanteekeningen van de kunst-geschiedenisles. In dat ‘oude schrift’ schrijft ze haar geschiedenis: de verbroken verloving, het moeilijke, rijke levensjaar, dat dan volgt.

De omstandigheden zijn haar zeker gunstig; ze heeft een goed tehuis, ze heeft een mooie stem, die de belofte voor een toekomst op muzikaal gebied, besloten houdt, ze heeft geen financieele zorgen en de tegenkanting van haar wat conservatieve familie, wat haar studie betreft, blijkt niet onoverkomelijk.

Maar het is ten slotte haar sterk, warm hart, haar oude familietrots, haar eenvoud en zuiverheid van gevoel, die haar doen slagen in het leven. Ze is een van die jonge meisjes, die zùllen slagen, ook als ze géén uitgesproken talent had en minder gemakkelijke omstandigheden. Want ze weet het oogenblik-zelf te aanvaarden, het goede, dat op haar weg komt te genieten en uit liefde en belangstelling voor de menschen in haar omgeving weet ze voor hen - en daardoor voor zichzelf - een gewoon oogenblik tot een vreugde te verheffen.

Zóó begint ze een triestigen dag, waarop ze naar de stad gaat, om muziekles te nemen bij Mevrouw van Laer:

1) Amsterdam, P.N. van Kampen & Zoon. Met bandteekening en sierletter van Marie van Hemert.

[p. 142]

‘Deze motregendag... om kwart over acht al bracht Andries me heelemaal met Bles naar de trein-halte, want de weg was te modderig om te fietsen. Ik wilde bloemen koopen voor mevrouw van Laer en reisde uit zuinigheid derde klasse, hoewel vader 't liever niet heeft... Met vijf prachtige, roode anjers in de eene en mijn muziektasch in de andere hand, belandde ik om kwart voor tien op les.’

Van haar leven geniet ze, van elken dag in de landelijke natuur: ‘Buiten bloeien de katjes en sneeuwklokjes in stille uitbundigheid, een takje winterjasmijn staat in een kristallen vaasje op mijn bureautje en langs mijn raam kwam een broos, voorbarig citroenvlindertje aangewapperd... Er lag een paarsig waas over de boomen en de aarde dampte. De boeren zijn begonnen te ploegen en te mesten en vroolijk rinkelen de bellen aan de paardetuigen der voorbij-trekkende karren. Een echt Brabantsch geluid!

Presto en ik genoten......’

En hoe houdt ze van de Brabantsche bevolking, van hun oude gewoonten en hun teekenend dialect, dat hier en daar zoo aardig en naïef opklinkt tusschen het Hollandsch, waarin zulke mooie woorden zijn, waarin b.v. een kerkhof ‘het rustkaomerke’ heet.

Toen het bleek, dat Ru het meisje, dat haar van hem had weggedrongen, trouwde, had Esther een moeilijken morgen.

‘Ik was het hek al uit op mijn fiets,’ schrijft ze, ‘in vliegende vaart, de wind in den rug......’

Ik zag niets. Ik trapte, tràpte... minuten lang.

- Hei, hei, breek oe nek nie, riep een boer, die een kruiwagen voortduwde en er ijlings mee van 't fietspad week.

......Ik begon weer normaal te denken en zei tot mezelf: ‘Stel je niet aan als een zottin, Esther de Cantelaer. Je hebt dit maanden lang zien aankomen. Wees blij dat 't onherroepelijke nu eindelijk voltrokken is. Dat beteekent: rust. Je hebt met 't verleden afgerekend en je hebt weer een perspectief in je leven door je zang. 't Is anders, dan je je had voorgesteld, maar 't is toch de moeite waard daarvoor te bestaan.’ En het leven wòrdt weer de moeite waard, waardevoller zelfs dan het vroeger geweest is. En wat ze eens versmaad heeft, de liefde van den broer van haar vriendin, leert ze langzaam aan waardeeren als de groote gave in háár leven.

Na den moeilijken tijd in Holland komen dan de heerlijke weken

[p. 143]

in Savoye, die zijn als een zorgelooze droom in dat schoone land. Ik weet niet of het de bedoeling van de schrijfster was dit boek te bestemmen voor ‘jonge meisjes’. Het werd me voor dit blad ter beoordeeling toegezonden en het lijkt me in de bibliotheek van meisjes van zeventien en ouder zeer op zijn plaats.