Droom en Daad. Jaargang 1

[p. 177]

‘Apie’
door Mies van Oss

APIE’ was de wanhoop der juffrouwen. In 't kinderherstellingsoord, waar hij nu al bijna 'n jaar was, had-ie 'n thuis gevonden en zichzelf ongeloofelijke vrijheden toegekend.

Apie heette eigenlijk Jacob, of Japie, was acht jaar, maar leek, dank zij de ‘engelsche ziekte’ wel vijf en daar hij bij zijn stumperig, krom-verdraaid lichaampje, bovendien steeds gekke grimassen maakte en de allermalste dingen deed en zei, hadden de kinderen Japie al gauw in Apie veranderd, een naam, waar hij trouw naar luisterde en aan niemand vreemd in de ooren klonk.

's Morgens in de goeie vroegte was Apie al aan den gang, smeet-ie z'n kussen door de zaal of maakte al de anderen wakker, tot de juffrouw, in haar dommel gestoord, verschrikt opvloog, Apie 'n flinken draai om z'n ooren verkocht, zoodat-ie opeens, heelemaal wegschoot onder de dekens, en zij nijdig - mopperend 'r bed weer opzocht.

Dan kreeg Apie aan 't ontbijt al geen stroop op z'n boterham, en als-ie den dag zoo ingezet had, was-ie nog lang niet klaar ook.

De juffrouw, die Apie onder haar bescherming had, klaagde steen en been en verzekerde op 't laatst: ‘Als 'k niet wist, dat hij nu, aan 't eind van deze maand wegging, zou ik gaan, dàt is geen leven, 'k heb geen rustig oogenblik meer gehad sinds die jongen hier is’.

En op 't strand hield ze hem angstvallig van de andere jongens weg, anders kon ze rekenen op 'n flinke vechtpartij.

Maar als-ie dan naast 'r liep, gedwee aan 'n handje of 't juist 'n heel zoet kereltje was, kwam-ie los, vertelde hééle verhalen van thuis, over de broertjes en zusjes en moeder, die direct met 'r pantoffel sloeg... Dan liep de juffrouw stil te luisteren en kwam er 'n gevoel van medelijden voor Apie bij haar op, begreep ze wel z'n losbandigheid hier, die 't uitvloeisel was van de plotselinge vrijheid en 't bewustzijn, dat ‘de toffel verre was’.

Dan streelde ze 'm wel eens even over z'n kortgeknipten jongenskop, maardat wilde hij niet, dat schoot-ie onder 'r arm door weg, zenuwachtig-lacherig of-ie 't gek vond, wat de juffrouw deed, en trapte baldadig 'n mooie kuil in. Dan was bij de juffrouw 't èven opgekomen weeke gevoel voor Apie weer weg, pakte hem bij z'n kraag en schudde 'm flink door elkaar.

Maar hoe ze ook vroeg naar 't hoe en waarom van Apie's plotselinge verniel-

[p. 178]

zucht, 't kind, koppig, gaf geen antwoord, keek halstarrig naar beneden en bleef de rest van den middag onnatuurlijk gehoorzaam achter de juffrouw aan loopen.

Eens op 'n middag, na 't melkdrinken, stonden de rijen alluminiumbekers leeg op de lange tafels.

Apie kon niet mee wandelen. Z'n schoenen waren kapot en hij had maar één paar. ‘Als je nou zoet ben, Jacob’ had de directrice gezegd, ‘mag je in de serre spelen met die heele mooie spoortrein op rails, die kan wel drie maal de serre rondrijden, fijn hè?’

Apie had niks geantwoord, alleen maar mal-lacherig z'n eigen juffrouw aan de mouw staan trekken en was even daarna plotseling verdwenen.

Toen de juffrouw den trein in de serre had neergezet en de doos met de rails ernaast, riep ze 'm nog, maar Apie liet zich niet zien.

‘Hij zal wel terugkomen, mal kind toch’, dacht ze en ging naar de andere kinderen toe, die al ongeduldig wachtten.

Apie, van achter de kast, had alles gezien; hoe de juffrouw 't speelgoed netjes had uitgezet op den grond en hoe ze 'm nog geroepen had.

Maar Apie was niet gekomen, had, vanaf zijn schuilplaats, de juffrouw gadegeslagen met blikken vol bewondering en, nadat ze weg was, was hij schuchter voor den dag gekomen en, de baan veilig wetende, in dolle vreugde al maar vurige kushandjes geworpen naar de deur, waar achter de juffrouw verdwenen was. Toen, als 'n jong veulen, was-ie al de lange tafels omgehold, en zonder 'n oogenblik te aarzelen van één voor één, rrrrts, 't heele rijtje bekers afgeslagen. Zonder zich verder om z'n daad te bekommeren, ging hij in de serre met den trein spelen, reisde in z'n fantasie van Indië naar Afrika en haalde Sinterklaas uit Spanje.

Den heelen middag zat hij zich daar in z'n eentje te vermaken, toen plotseling de deur openging en de directrice hem riep.

Zich van niets kwaads bewust voelend, maar dood-verlegen met hoog-rooie kleur, zich schurkend en schurend in z'n kleeren, kwàm hij.

‘Jacob, waarom heb je al die bekers van de tafels af gegooid, foei, ik vind jou 'n heel ondeugenden onaardigen jongen, had je niet genoeg aan den trein om mee te spelen en moest je daarom weer kattekwaad doen? Maar ik wil weten, waarom je dit nu gedaan hebt, begrepen?’ en ze pakte Apie bij z'n schouder, zoodat-ie uit gewoonte inèen kromp en zijn handen al afwerend voor slaag, opstak.

Maar antwoord kwam er niet. Eerst had hij de Directrice niet goed begrepen,

[p. 179]

was allang vergeten wat-ie had gedaan, maar plotseling had-ie 't zich herinnerd, z'n uitgelaten bui en... zweeg.

‘Nou, zeg 't is vlug asjeblieft, waarom heb je dat gedaan?’ De directrice werd ongeduldig.

Héél even, schuw, keek hij naar haar op, en toen zag ze in 'n paar héél angstige kinderoogen, die smeekten, niet verder te vragen. En als vanzelf liet ze Apie los, ging zonder meer de serre uit, maar bij de deur keek ze nog even naar 'm om; hij stond nog steeds ineengedoken, z'n blik strak naar den vloer. ‘Zal je den trein vlug en netjes opbergen, Jacob’, zei ze vriendelijk ‘want de bel voor 't eten is al gegaan’.

's Avonds op de slaapzaal had Apie 't druk met z'n buurman Dick.

‘Toe nou, één blaadje ommers maar, 'k mot 'n brief schrijfe’.

En met begeerige oogen had-ie gezien, hoe de andere jongen maar halfwillend 'n blaadje uit z'n zakboekje had gescheurd en 't nu gaf met 'n potloodje.

‘Dàt mot 'k terug hebbe hoor!’ zei Dick en Apie beloofde: ‘Ja!’

Toen de directrice en de juffrouw 's avonds laat nog rondgingen en bij 't bedje van Apie stilstonden, 't licht van de lantaren over z'n gezichtje viel, dat nu vreemd leek, zonder 't bewegelijke trekken van oogen en mond, haalde plotseling de juffrouw 'n propje papier uit z'n hand.

En bij 't schijnsel van de lantaren lazen ze 't beiden; de directrice over den schouder van de juffrouw mee, en begrepen ze 't diepe vreemde kinderzieltje, dat daar sprak uit de onbeholpen zinnetjes in hanepooten neergekrabbeld: ‘Liefe jufrou, ik doet soms zo raar en zo onteugent omdat ik zo erreg veel van je hou dan ben ik zo blij en dan weet ik niet wat ik doet...’

In 'n plotselinge opwelling drukte de juffrouw 'n kus op 't slapende snoetje van Apie.

‘Goed dat-ie niet wakker is,’ glimlachte de directrice, ‘anders zou dit minstens de ruiten hebben gekost!’