Droom en Daad. Jaargang 1

[p. 161]

Het korenveld¹⁾
een beschouwing door E. van Senden-Kehrer

ALS ik nu over het korenveld spreken ga, dan zie ik voor mij een groot groen, rijpend korenveld en dat korenveld is de ziel. Het is het oogenblik van rijpen. Het korenveld staat stil omhoog geheven, de aren ook. En duizend, duizend halmen vormen samen het eene korenveld, met ook het onkruid, korenbloem en wikke en al wat verder nog daartusschen zit. De kleine onvolgroeide halmen kunnen het korenveld niet zien. Zij zien in schemer enkele halmen om zich heen en bonzen met de aren tegen aar of tegen hooger uitgegroeiden halm als wind beweging brengt. - Soms is een heel veld onvolgroeid, van kleine aartjes, het onkruid hoog er boven uit: het beeld der zwakke ziel, die niet bestand is tegen de overmacht van sterker leven en zich laat overwoekeren door vreemde macht. De groei staat stil, het leven gaat eruit, blijft hoogstens heel gering. - Die enkele lage tusschen de hooge halmen, die zoo in het halve donker staan, die hebben het moeilijk. Het zijn veelal de omstandigheden, die groei belemmeren of de omgeving is met harmonisch, waardoor ze blijven in de verdrukking. Maar met volharding en dapper streven komt dàt terecht; bij den oogst zal blijken dat er gewerkt is, de aar zwelt toch. Van deze echter is het leven beëngd en somber in het kleine kringetje van halmgeritsel en vochte lucht. Toch gaat de wil wel erboven uit, daarheen, waar zijn de hooger volgroeide halmen in groot getal. De volle aren, de lang besnaarde, staan nog geheven omhoog tot rijpen. Zij zijn de blijden, die kunnen zingen in het groote koor, als straks de vingeren van wind bespelen de fijne snaren en het lied begint van het wuivend koren. Zij zijn de goeden van gezindheid en samen blij. Zij zien elkander, een heele menigte gelijk besnaarden, te samen één in het wakend wachten of wind begint en toon geeft. Eén ook in het buigen bij zware vlagen: het zwiepend lied; of zacht in het deinen van aar en aren: het fluisterend riet. Zij zien een veld vol gelijke aren en samen sterk, zijn zij hèt korenveld. Als deze aren maar de vele zijn, maar de overhand hebben, dan is het goed met het korenveld, goed met de ziel. Want als in de ziel de goede gezindheden de sterkste zijn, dan kan als de wind in het koren, Gods Geest daardoorheen

1) Fragment uit een lezing over Eenvoud, gehouden te Barchem voor een Woodbrookers Meisjeskring.

[p. 162]

zingen zijn lied en de ziel groeien daarbij en dat is de bedoeling, dat de ziel groeit en rijpt en komt tot hare bestemming.

Maar er zijn nog meer halmen in het korenveld. En nu denk ik niet in de eerste plaats aan de geknakte en de gekneusde en aan het zwarte moederkoren dat zoo giftig is, maar nu denk ik aan die enkele hooge, die zoo ver boven de andere halmen uitsteken, die daar zoo alléén staan. Want als de andere bewogen de aren tegen elkander slaan en met de lange voelsprieten elkander raken, dan steken zij daar ver boven uit en hoogstens voelen zij het even aan als soms een enkele hun stengel raakt; maar zij kunnen er niet aan mee doen. Zij hooren wel het harpgezang beneden zich opstijgen omhoog, maar zelf zingen zij niet, want er is geen die hun snaren raakt. - Deze hooge, zij zijn Eenvoud en Zachtheid en Liefde in de ziel en zij hebben ook andere namen. - En deze eenzame in het korenveld, zij zijn toch ook zoo onzegbaar rijk. Want boven alle uit hebben zij het overzicht over het geheele korenveld, - over de geheele ziel. - Waar de andere zien de enkele, de vele, zien zij het groote geheel. Zij nemen het geheele korenveld in zich op en daarom zijn zij in zekeren zin het geheele korenveld, want wat wij zien dat zijn wij. - En zij zien ook over het korenveld heen nog andere korenvelden, schoonere misschien dan het eigen veld. En boven die andere velden uit steken ook weer enkele hooge halmen en die zijn met hen van dezelfde hoogte en die zien elkander over en weer; zij zijn elkander in zekeren zin, ze begrijpen elkander, hierin vooral, dat zij zijn de samenvatting van het geheel waartoe zij behooren, elk in een afzonderlijk individu. - Gegroeid op denzelfden bodem met de andere aren en van het zelfde geslacht, begrijpen en weten zij ook de ervaring der andere en dit is dien velen tot troost en steun, gelijk het een geheel volk tot troost en steun en tot bemoediging kan zijn wanneer daar enkelen zijn, die het vóór gaan, tegen wie het kan opzien; want geweten wordt dat het daarheen moet, naar de hoogte van die enkelen, daar ligt de bestemming. En nu kan ik ook datzelfde korenveld nemen als beeld, niet van een enkele ziel, maar van een geheel volk van zielen en van een geheele menschheid. En dan zijn de enkele hooge halmen, die eenvoud, zachtheid en liefde waren in de ziel en gehoorzaamheid en geestdrift en heldhaftigheid - de heel grooten onder de menschen. Ik noem Boeddha, Mozes, Christus. En de menschheid weet van hun bestaan als de vele aren weten van de enkele hooge. En het geeft haar rust te weten dat hóóger het doel ligt en dat er zijn, die zoover kwamen. En die zoover kwamen zij weten ook van de geknakten en de gekneusden en van de giftigen en de kleine onvolgroeide zwakkelingen, van

[p. 163]

hun leed - en zij dràgen - en houden het alles te saam tot den oogst......... En dàn - begint een nieuw leven, een nieuw doel, een nieuwe bestemming. - En nu is dit het eenvoudige, dat als het korenveld geheel tot rijpheid is gekomen, dat dan de hoogste halmen het diepste buigen gaan, zoo diep, dat ze de andere halmen weer nader komen en het verschil niet zoo heel goed meer is te zien.

Dan begint de vreugde voor allen; want ook in het allergeringste halmpje dringt iets door van de vreugde van het gerijpte koren, nu ook dat geringe tot de grootst mogelijke rijpheid is gekomen. En heerlijk licht nu door het gouden koren heen het weten, dat iets nieuws gaat beginnen.

Ik heb bij een korenveld gestaan.
Ik heb de handen uitgestrekt
Naar het goud van het golvende graan.
O! dat ik die vreugde grijpen kon
Van het golvende graan in de gouden zon!
Ik heb de handen uitgestrekt
Naar de vreugd van het gouden graan.

Jacqueline E. van der Waals.