Droom en Daad. Jaargang 1

[p. 11]

Rozehoentjes paaschklokje
door Nan Copyn

VOOR INGA.

‘ervaring had me geleerd dat menschen die denken durven en doen - eenzaam zijn’.
j. reddingius.

DE winter wist niet wat t-ie doen zou. Hij had zich verslapen en hij was vuil uit zijn witte humeur. 't Was te laat - 't Licht deed pijn aan zijn oogen; 't was of die wilde lentekat zelf hem pijlen in de pupillen dreef. En hij vond het zoo vies groen als hij over de wereld staarde! En hij had nu juist nog eens echt wreed willen zijn als de Kerstlichtjes uit waren en de nieuwsjaarsengel voorbij. Drommels beroerd - maar verslapen had hij zich!

Hij niesde eens wijd in 't rond. Dat luchtte op, en één morgen lag er een vliesje ijs op de slooten, maar de zon ademde het vriendelijk uiteen.

Winter was vies uit zijn witte humeur. 't Was te laat - voor goed te laat om nog eens flink wreedaardig, te ijs en te zwaard, zijn lieve lusten bot te vieren.

Uit louter boosaardigheid, greep hij den wind bij zijn fladderende haren, zette hem een grooten stormhoed op, en joeg hem bulderend over bergen en dalen.

De arme boomen, in rustigen dut, schreeuwden en gierden van schrik en ontsteltenis, en de wolken, aan flarden gereten, snikten in stroomen van tranen, hun angst en verdriet uit.

Dat duurde zoo dagen en nachten en beneden op den weg sopten de klompjes van de kinderen diep in de modder weg, zoodat ook zij huilend op school kwamen; en langs de naakte loten van de knotwilgen, biggelden voortdurend groote droppen, tot diep in den rottigen ouden stam.

Alles huilde, - winter grinnikte even, - maar het hielp niets meer, het hielp niet, want 't was tòch te laat. -

Er was een ontwaken in den natten zachten grond. 't Was wel een loom, langzaam ontwaken, maar het woelde er toch diep in de zwarte vette aarde van beloften en komende vreugden. En boven op de wereld spreidde de grasdeken zich uit in een groenende weelde, als was ze gansch in de war met den gang der seizoenen.

...Toen de Kerstlichtjes voor goed gedoofd waren was het meisje gaan wandelen en had op Nieuwjaarsdag madeliefjes geplukt, die ze drijven liet in een

[p. 12]

japansch kommetje want ze hadden nog geen steeltjes, maar 't waren blanke open zonnetjes die veertien daag bleven stralen.

Kabir de kraai zat hoog in een olmenboom verveeld in zijn veeren te plukken, want hij wachtte maar steeds op den luien winter, die deugdelijk was aan zijn keel, aan den klank van zijn stem, en zijn lied zou doen schetteren, als uit een metalen hoorn.

De winter was uit zijn humeur en Kabir was niet bij stem, dat waren twee zekere dingen, maar zekerder nog glansden de meizoentjes tusschen 't groene gras en woelde diep in den grond 't ontluikende leven van dieren en bloemen. Toen de wind moe, en de wolken uitgehuild waren, kwam de zon in de eerste februaridagen met jubelenden overmoed boven de wereld dansen.

Bobijntje, de schildpad, zat diep in zijn turfmolmberg, en merkte er niets van, en de schallebijters en torren sliepen nog lekker onder hun schild in hun holletje, zelfs de week-paarse aardwormen die al gauw zich kronkelend naar boven werkten, waren nog gansch beduusd en hielden zich stijf.

Maar de bloembollen werden wakker en schudden hun slaperigheid af, trots 't benauwende donker van 't zwarte aardgraf.

De sneeuwklokjes, altijd voor dag en dauw, waren natuurlijk al bijna buiten; hun deerden de kuren en streken van winter niet; ze schudden verlegen hun kopjes eerst, en lachten maar eens tegen hem, bleekjes en fijn; en hij spaarde hen, scheen op zijn ruwe manier zelfs schik te hebben in 't klokkend geklep van hun kelkjes.

Maar de dikke hyacinth met zijn groote verweerde knol en de kleine bruinomsponnen crocusnooten, de tulpenbol als een ui zoo glad en zoo groot, en de gele en witte narcissen, werden langzaam aan wakker, en zich bewust van hun levenswerk: te kiemen van binnen uit 't hart naar het Licht.

‘Wel kleine crook,’ zei de hyacinth ‘wat woel je onrustig heen en te weer in je bed, waartoe die beweging?’

‘Ik voel dat de aarde warm wordt boven mij,’ zei de goudgele crook, ‘ik ruik het jonge gras en ik wil er uit.’

‘Heb geduld, kleine baas,’ zei goedig de cinth, ‘voortvarendheid is je dood, wat wou je doen zoo vroeg?’

‘Ik wou de eerste zijn die mijn hart ontsloot voor de zonnestraal van de lente, ik ben de graal voor het eerste zonnelicht.

‘Hoor daar dat vuile behaarde ding’ zei de tulpenbol minachtend. ‘Alsof in mijn gave schil niet de groote belofte slaapt van een felvlammende gouddooraderde schaal voor het gansche zonnegezicht, dat alleen mij gewijd is.’

[p. 13]

‘Ik voel een verlangen in me,’ zei 't crocusje verschrikt en bedeesd, ‘een willen... onbestemd...’

‘Dat is niet genoeg,’ zei de fiere trompetnarcis, ‘verlangen is nog geen willen, en willen is nog geen kunnen, kracht moet er zijn om te vechten tegen wind en weer, te vechten met scherpe gepunte zwaarden. Zie je al licht?’

‘Neen,’ zei de crocus, ‘geen straaltje breekt door in deez' duistere kerker.’

‘Wees toch tevreden, blijf waar je bent, verlangen brengt je den dood. Alles komt van zelf terecht, de groei komt vanzèlf,’ zei de hyacinth.

‘Maar ik voel dat het tijd is,’ boudeerde de kleine crocus.

‘Loop den tijd niet vooruit, want 't is de oude boosaardige broer van bullebak winter, vijanden die je niet sparen,’ zei de hyacinth.

...Naast de crocus stond een roomwitte narcissenbol, die sprak niet en scheen nog te slapen, maar iets in haar hart bewoog naar het leven, vaag en gansch onbestemd...

‘Heb je al gegeten,’ kwam begeerig een schallebijter die zijn kleurig schild door een nauw gaatje boorde, ‘zou er al iets te eten zijn?’

‘Vraag het den schildpad,’ zei lui de hyacinth, ‘die komt van de menschen en weet...

‘Mijn hart klopt zoo traag,’ zei de schildpad, ‘ik ben zoo loom, en ik heb geen moed om naar boven te kruipen, Rozehoentje zal mij wel wekken als 't zomer wordt. En jullie wekt de zon, zeg je? Weet wat je doet, ik kan terug in mijn turfberg, maar wie van jullie buiten is, moet er blijven en sterven in den kildonkeren nacht!’

‘Maar de zon dan?’ zei plots het kleine blanke narcisje.

‘De zon gaat onder en de nachten zijn lang en koud,’ zei Bobijn ernstig.

‘Neen’, zei de narcis, ‘dat kan niet - als je 't licht bereikt hebt, en de zon overwonnen, is het lente - voor immer.’

‘Dat denk je maar,’ zei de tulp ‘de zon sterft. Maar ik heb mijn eigen licht, een vlammende kroon die den nacht doorstraalt.’

‘Ja, als een Paaschvuur!’ zei schamper de oude schildpad, die vele tulpen zag bloeien en welken.

‘Wat is Paaschvuur, schildpad?’ vroeg de narcis.

‘Paschen is 't, als de klokken de lente inluiden, als al 't oude verbrandt in 't groote vuur, en de zon het nieuwe licht brengt van een glorieus begin...’

‘Dàn wil ik bloeien in dat glorieuse begin de zon ter eere’ zei 't narcissenbolletje.

[p. 14]

‘Denk om den nacht,’ maande Bobijn, ‘je kunt niet terug in je warme bedje, ik wel.’

‘Neen’ zei de hyacinth, ‘en 't licht komt van zelf naar je toe, heelemaal van zelf...’

‘Maar 't duurt lang,’ zuchtte de goudgele crocus.

‘Ik ga het Licht tegemoet’ zei de narcis stil voor zich heen, ‘ik ga het zonnelicht tegen...’

En het woelde zich los uit de donkere aarde en groeide... groeide met heel zijn heiligste willen...

De winter had zich verslapen, die was te laat op en toen dacht de lente dat ze lachend de wei in kon dartelen met de jonge lammetjes en met de gele eendenkuikentjes spelen in de groene sloot. Mis. Winter had zóó lang gebroeid op een wreedaardig plan, om zijn boos humeur te koelen vóór hij heen reizen moest naar zijn IJspaleis aan de Pool, dat toen Lente eens vlak in zijn buurt werd gedreven (ik geloof dat 't was, toen de IJsheiligen haar achtervolgden!) niesde hij haar pardoes vlak in 't gezicht. Dat was heel ruw, maar ook heel gevaarlijk, want Lente werd ziek, heel ernstig ziek, ze lag als dood; en toen hagelde winter de witte steenen uit al zijn zakken op haar neer, blies de slooten dicht en overstoof alles met zijn witte pluizen.

't Was of het Kerstmis was; en de zon duizelde een oogenblik van de helle schittering die haar tegen straalde, en waar haar jonge kracht niet tegen op kon. - Een groene Kerstmis, een witte Paschen, - zeiden de menschen.

En toen de Paaschklokken luidden het nieuwe begin, stond in den tuin, hoog op haar ijle stengel, de roomwitte narcis en bloeide het Licht tegemoet. Ze trilde op haar steel, en al haar ragdunne blaadjes bewogen in durende rilling, maar moedig het bloedroode hartje omhoog, keek ze naar den strakken hemel en ving de zon...

In de kantberijpte witte wilg, als een zwarte vlag, hing Kabir, geweldig en somber; hij kraste tegen de oranjene zon die verstierf; het was onheilspellend en scheurde de lucht.

‘Jij gek ding’ kraste hij naar de narcis, ‘wou je een Kerstroos worden? De winter komt eindelijk, blaast sneeuw en ijs en mijn keel zal zijn lof zingen. Het meisje kwam in den tuin... Aan bloemen dacht ze niet, haar zwarte fluweelen mutsje was witbespikkeld met vlokken, en de sneeuw was hoog tegen haar beenen gestoven. Ze zocht den turfberg van Bobijn, of ze 'm terug kon vinden in de witte vlakte. Zou hij warm zitten, onder in 't donkere holletje?

[p. 15]

Toen, met een kreetje van vreugde, zag ze 't bengelend kopje der witte narcis, met het wijnroode hart, die fier boog onder den last van 't kil-witte dons.

Voorzichtig plukte ze 't teere steeltje, en binnen in 't warme huis, werd het neergezet voor het hooge raam, in een rank-dun kelkje van tintelend glas. Het bloeide fijn en hoog op, toen de sneeuw smolt op haar roomige blaadjes, en als diamanten omhing haar teer blanke kroon.

‘O’ zei het meiske, ‘hoe zalig, dat eerste vreemdvroege witte bloempje dat ik bloeiende vond in de witte sneeuw.’

De laatste zonneglimpen gleden over het blanke bloemengezichtje. Het kind keek er naar, en 't was, dacht ze, of het vuurroode hartje zelf een zonnetje werd.

Zóó bloeide de kleine narcis den nacht tegemoet...

't Hoorde de Paaschkloppen luiden, 't had gestreefd en overwonnen, gebloeid en geleefd voor een glorieus begin..........................................

Een maand later was de winter vergeten en bloeide de tuin in zomerpracht. De crocus was ontloken, toen diep in de zwarte aarde de zon haar riep; daarna bloeide de tulp als een vlammende glorie, en van de bengelende hyacinthenklokjes dreven de geuren door 't warme zonlicht op wieken van wind in het rond.

't Was alles gebeurd zooals de wijze Bobijn en de dikke hyacinth eenmaal hadden gezegd.