Dietsche Warande en Belfort. Jaargang 143

[p. 741]

Kleine encyclopedie

Dirk van Bastelaere Werd door ons gecontacteerd. Vertelde wild verhaal over het dorp waar hij zonet was gaan wonen. Illustere vechtersbendes en zo. Geen reactie ontvangen.

J.M.H. Berckmans Leest u brieven die niet voor u bestemd zijn? Waarom niet? Wat is de mooiste brief die u ooit ontving? Welke brief heb u vernietigd? Jean-Marie kon daarop geen antwoord geven, ‘'t Komt er niet meer van. Ik heb andere dingen aan mijn hoofd.’

Jeroen Brouwers We stuurden onze schoonste vragen op, we vroegen het nog eens beleefd in een foyer. Maar helaas.

Paul Claes Zegt vriendelijk dat hij geen enkele verhouding heeft met de post. Jawel Paul, maar we willen iets breeds, democratisch in de zin van alle belangrijke schrijvers van het moment, en vergeef ons de subjectiviteit. Iets volledigs, systematisch dus, alle belangrijke Vlaamse en Nederlandse schrijvers die gebruik maken van het Belgisch postwezen, geïnventariseerd.

Jawel, Claes kent natuurlijk dat soort nummers, maar doet liever niet mee. Met de beste wil van de wereld. Omdat hij zich ver houdt van literaire kringen, en hij dan ook niet wil melken. En toch het beste toegewenst.

Hugo Claus ‘Het mag bijvoorbeeld ook een brief in de vorm van een gedicht zijn,’ zeg ik tegen Eddy van Vliet.

‘Moet je zeker aan Claus suggereren,’ antwoordt hij, ‘misschien doet hij dan wel mee.’

Later vorm ik zijn geheime nummer in Antwerpen.

‘Dag mevrouw,’ zeg ik. ‘Mijn naam is Kamiel Vanhole, we hebben elkaar al 's ontmoet op de set van Leuven Centraal. Koen Peeters en ik waren toen op zoek naar een bakker die petits fours zou willen leveren. Waar ik nu voor bel, is het volgende, uw man heeft een tijdje terug een brief van ons ontvangen...’

‘Excuseer mijnheer, ik ben maar personeel. Mijnheer Claus zit in Frankrijk, volgende week is hij terug. Ik kom hier kuisen.’

Nog later ontmoeten we Rudi Wester die net op het punt staat om samen met Claus en nog een aantal auteurs naar Argentinië te vertrekken. Koen geeft haar op een bierviltje een laatste missive mee. Geen antwoord.

Herman de Coninck Stond op het eerste lijstje, maar helaas niet meer op het tweede. Had zeker ook gemeend dat de post onze sympathie, zelfs onze liefde verdient. Had het juiste antwoord geweten.

[p. 742]

Charles Ducal ‘Nee, aandringen is zinloos. Ik heb goed nagedacht. Ik heb het laten lezen aan vrienden, en die zeggen: Niet doen, Frans. En Frans doet dat dan niet.’

‘Je hebt slechte vrienden, Frans. Vrienden die zeggen wat jij denkt.’ ‘Ik kan niet op bestelling werken. Mijn gedachten gaan honderd richtingen uit, en het is allemaal dwaas. Eén bijdrage kan toch niet het verschil maken.’

‘Een encyclopedie moet volledig zijn, Frans. Jij hoort gewoon tussen Dewulf, D'haen en Ghyssaert.’

‘En toch zal het zonder moeten.’

Jef Geeraerts TUUT TUT CLICK (stem op lichtbruisende achtergrond als zat Jef zelf in het apparaat). Dit is het toestel van Jef Geeraerts. Spreek uw boodschap in of zend een fax. Na de bieptoon. Daag. TUUT PIEP SCHRSCHR SCHRSCHRUSHIWAWA.

Hubert van Herreweghen ‘Normaal zeg ik daar nee op, maar je keek me zo aan, en je zei tot twee keer toe: je doet dat toch. Zoals die boer die onze vijf jonge katjes alleen maar wou verdrinken als ze nog niet konden zien.’

‘Al die schrijvers,’ zegt Van Herreweghen. Hij liep in Brussel op de plaatsen waar vroeger wel vijftig, honderd schrijvers hebben gelopen. Teirlinck, Roelants, Vermeylen, Van Nijlen en Claes. ‘Ik ben 78, weet je en vandaag zijn alle auteurs weg uit Brussel. Vlamingen kunnen geen steden maken. Hoogstens kleine steden zoals Ronse of Sint-Truiden, en die maken ze alleen maar lief en gezellig. Vlamingen hebben geen taal in Brussel: ze praten dialect of schabouwelijk Frans. In de dure restaurants fluisteren de Vlamingen, en de Franstaligen schetteren de ruimte vol.’

In een brief een week later, op zijn persoonlijk briefpapier: ‘Na het telefoongesprek waarin ik opnieuw te gevoelig bleek voor een vriendelijke stem, haast ik me je te verzoeken op je lijst mijn naam te schrappen. Ik ben geen briefschrijver en ingaan op je verzoek zou me in verwarring brengen.’ Aan de telefoon had hij nog gezegd dat hij uitgelezen en uitgeschreven is, maar dat zei hij al lachend.

Lieve Joris Hebben we een glimp van gezien tijdens een tv-journaal: Congo. Geen reactie ontvangen.

Tom Lanoye Zou zijn best doen, kon ons niets weigeren. Haakt later dan toch af: zat te pezen, zijn uitgever wilde hem op het Andere Boek zien staan met een nieuwe roman, had geen centimeter tijd. Bekent bij ons in 't krijt te staan.

[p. 743]

Patricia de Martelaere Is net een witte saus aan het maken. Of ik misschien tussen negen en tien zou willen terugbellen? Later zegt ze: ‘Oh nee, eigenlijk niet.’ Ze heeft niets met het onderwerp, ze krijgt uitsluitend formele post en besteedt er dan ook weinig aandacht aan. Wel heeft Derrida een boek geschreven dat La carte postale heet, maar zelfs dat trekt haar niet aan.

Charlotte Mutsaers Werd door ons aangeklampt op het Muntplein. Werd efficiënt in bescherming genomen door haar uitgeefster. Geen reactie ontvangen.

Leonard Nolens Is formeel. ‘Nee,’ zegt hij, ‘mijn hoofd staat er niet naar. Bedankt voor de uitnodiging en het telefoontje, maar ik kan het schrijven van die dingen niet forceren.’

Joris Note Weet niet meteen antwoord op vragen als: Waarom overvalt u elke dag uw postbode met liefde? Schrijft u wel 's lezersbrieven? Schrijft u altijd de waarheid in uw brieven? Beschouwt u brieven-schrijven als een vorm van geestelijke hygiëne? Schrijft u liever brieven aan vrouwen dan aan mannen? Steelt u briefpapier uit hotels? Of neemt u het gewoon mee?

Monika van Paemel Werd door ons opgebeld na een Joegoslavië-reis. Hield de vraag in beraad maar werd opgeëist door gewichtiger zaken. Geen reactie ontvangen.

Josse de Pauw Werd door ons op café aangesproken. Hij vertelde over zijn grootvader die postbode was van de oude stempel en die de brieven voorlas indien nodig. Als het slecht nieuws was, kleedde hij het in. Waarna hij getracteerd werd op jenever. Een mooi verhaal dat op papier had moeten staan, maar helaas.

Gerard Reve die ongetwijfeld wel vaker brieven zal krijgen i.v.m. themanummers (alsof de wereld elke dag veroverd moet worden, nerveus en ambitieus, en wij niet anders), die in de Posthoornstraat woont, die de brievenschrijver bij uitstek is, die hiervoor toch gevoelig moet zijn omdat DWB ooit een tijdschrift was welja van katholieke huize, dat we de echte Ouderwetse Encyclopedische Volledigheid willen, dat alle artilleristen klaar staan, maar nu nog een Groot Kanon. Of de Grote Legume.

Maar zijn secretaris laat weten aan mijn secretaresse (Barbara, die dag toevallig in een blauwwit gestreept T-shirt) dat ‘Gerard Reve de brief ontvangen heeft maar tijd noch zin heeft om aan het project mee te werken’.

[p. 744]

Willy Roggeman ‘Ik kan daar niet op ingaan, ik kan daar niets voor maken.’

Ward Ruyslinck Heeft gezondheidsproblemen. ‘Als u niets ziet, dan zit ik in moeilijkheden.’

Erik Spinoy ‘Je moet me verontschuldigen: ik ben er niet meer in geslaagd een gewrocht af te leveren voor jullie nummer. Dat is jammer maar helaas. Ik zal dat in de komende maanden wel eens goedmaken bij DWB. Beloofd. Vriendelijks.’

Koen Stassijns Werd door ons aangesproken in Aalst. Vertelde verhaal over te corrumperen postbodes. Geen reactie ontvangen.

Miriam Van hee Eerst een mannenstem die zegt ‘C'est pour toi,’ en dan MVh die empathisch fluistert: ‘Ik vréés dat ik je moet teleurstellen. Ik heb geen letter meer op papier gezet sinds die prijs. En het is altijd al heel moeilijk geweest.’

Ik vraag: ‘Zal ik vijf minuten heel erg aandringen?’

‘Néé,’ zegt MVh. ‘Misschien beloof ik dan weer iets. Ik vind je erg vriendelijk. Het spijt me, tot ziens.’

Anton van Wilderode Ik hoor de meest hese stem van het rusthuis die zoiets als hallo zegt, waarop ik alles welwillend uitleg, en hoogstemmig verwijs naar Dietsche Warande & Belfort.

Spreek een keer wat luider, zegt hij, en ik roep verder, en vraag of hij geïnteresseerd is.

Ben eigenlijk niet. Hij stopt. Ik ga door met mijn uitleg, over de postbode die ons verblijdt met zijn bezoek, en de mooiste brief ooit-ontvangen, briefpapier van hotels, en als hij blijft zwijgen, blijf ik verder zingen. Brieven als spiegels van onszelf, boeiend proza en rechtse en linkse lezersbrieven in kranten.

Tot hij herhaalt: Eigenlijk niet. Waarop ik zeg dat ik niet verder zal aandringen. Waarop de Grote Dichter zegt: Goed.

Tot ik zijn experimentele gedicht en boodschap herken:

Haal hallo

Spreek een keer wat luider

Ben eigenlijk niet.

Eigenlijk niet. Goed.

Koen Peeters & Kamiel Vanhole

Bovenstaande tekst is op basis van losse telefoonnotities, hier publiek gemaakt, zonder enige toestemming en dus geheel voor rekening van de twee auteurs.