[1995/6]
Beste lezers,
1. Deze aflevering van DWB heeft te maken met een literairhistorische context maar ook met de actuele tijdgeest. Samensteller Hugo Brems heeft het daar in een aparte inleiding over.
We vroegen een aantal dichters een gedicht te schrijven als hommage aan Paul van Ostaijen, van wie we binnenkort - op 22 februari 1996 - herdenken dat hij honderd jaar geleden geboren werd.
Andere auteurs schreven een statement over de vraag of er zoiets in de lucht hangt als een nieuw engagement, naar aanleiding van het feit dat het Vlaamse, humanitair expressionistische tijdschrift Ruimte - dat Van Ostaijen onder zijn medewerkers telde - vijfenzeventig jaar geleden werd opgericht. De volgende vraag is dan: over wat voor nieuw engagement gaat het? Een verdediging van een of andere politieke ideologie, of juist het onderuithalen van gelijk welke ideologie? Het promoten van een ‘zuivere’ leer of het houden van een pleidooi voor onzuiverheid, spraakverwarring, veelstemmigheid?
De literairhistorische context wordt niet verwaarloosd: illustraties uit Ruimte, essays over tijdschriften uit dezelfde periode, zoals Ter Waarheid en 't Fonteintje.
2. Nu we toch wat rondscharrelen in de literatuurgeschiedenis: ik wil iets signaleren voor het jaar 1995 voorbij is. Een halve eeuw geleden overleed August van Cauwelaert, die DWB leidde tussen 1924 en 1945, tussen Jules Persyn en Albert Westerlinck. Met de naam Van Cauwelaert blijven we in de sfeer van het utopisch engagement tijdens de eerste wereldoorlog: in 1914 nam hij dienst als vrijwilliger; twee jaar later werd hij zwaar gewond. Die ervaringen resulteerden in zijn bundel Liederen van droom en daad (1918). Het had de titel van deze DWB-aflevering kunnen zijn.