Dietsche Warande en Belfort. Jaargang 127

[p. 235]

Tijdschriftenrevue

Anderland
nr. 5

Monika Lo Cascio had een interview met Jos Vandeloo. Herwig Waterschoot schrijft - heel persoonlijk - over ‘Zin en onzin van de literatuur’. Uiteraard blijft maar één rechtvaardiging overeind: ‘Ik vind schrijven de meest boeiende bezigheid die er bestaat....’. Etienne Bastiaenen schrijft in ‘Utopia erotica’ over conventies en filosofieën van erotische literatuur en film, vooral m.b.t. ‘Emanuelle’ en ‘Histoire d'O’. Verder poëzie van Nic van Bruggen, Monika Lo Cascio en Dirk Verbruggen, verhalen van Ulrich Bouchard en Andreas Roels.

Bzzlletin
10de jrg., nr. 91, dec, 1981

Een heel nummer over Hella S. Haasse. Hella Alofs geeft een chronologische beschrijving van leven en werk. Johan Diepstraten had een interessant gesprek met de auteur. Margaretha Ferguson schrijft persoonlijk over ‘Hella, Indië, Indonesië en ik’. Chris van der Heyden bespreekt de historische romans en Angenies Brandenburg gaat na wat in het werk van Hella Haasse nu al of niet specifiek vrouwelijk is. Hanneke van Buuren schrijft over het thema creativiteit in ‘De verborgen bron’ en ‘De ingewijden’ en Anne Marie Musschoot onderzoekt de spiegelstructuur in ‘Huurders en onderhuurders’. Aloys van den Bork bezorgde een bibliografie. Buiten het thema vallen de publikatie van brieven van A. Roland Holst aan Arthur van Schendel en twee Engelse kronieken van James Brockway.

Deus ex machina
5de jrg., nr. 20, okt.-dec. 1981

Kris Geerts vervolgt zijn buitenissige, burleske verhaal ‘Janssens en druipneuzen’. Ook nogal fantastisch, en naar verluidt ook symbolisch, is het verhaal ‘De Doortocht’ - over een gebeurtenis in Vrouwenstad - van Marcel Hacke. Francis de Preter schrijft een zgn. ‘zwoelromantisch’ verhaal, over de belevenissen van een uittredend priester met een demi-mondain: ‘Brahms in Brussel’. Ik heb het gelezen: het is niet zwoel, en bovendien niet goed. Marc Bruynseraede probeert een antwoord te geven op de vraag ‘Maar wat is poëzie?’ Uitgaande van de notie ‘vrijheid’ raakt hij al gauw verstrikt in een inventaris van stijlmiddelen: ‘de werktuigen uit de gereedschapskoffer die TAAL heet’! Goede vertaalde gedichten van de Fin Lassi Nummi, en verzen van Hans de Greve en Frits Schetsken. Roger Geerts vertaalde gedichten van Gezelle en Van Ostaijen in het Latijn. In de kritisch-polemische rubriek ‘Het Innerlijk Behang’ bespreekt A. Peel (onze boeddhistische ‘bisschop’)

[p. 236]

‘De Goden uit het Oosten’ van Frans Boenders.

Dimensie
6de jrg., nr. 1, dec. 1981

Een aflevering over Pierre H. Dubois. L. Gillet schrijft over ‘De ethische grondstelling in het werk van Jan Greshoff en P.H. Dubois’. Martien J.G. de Jong en H.A. Wage schrijven over Dubois als criticus-essayist. Willy Spillebeen bespreekt de dichtbundel ‘Een spinrag van tijd’ en Paul de Wispelaere geeft een synthetische kijk op de betekenis van Dubois' schrijverschap. Peter Berger trekt een parallel tussen Dubois en M. Emants, en geeft in een ander stuk een zeer persoonlijke visie op Dubois als mens en schrijver. Tussendoor enkele huldegedichten.

De Gids
144ste jrg., nrs. 8 en 9/10, 1981

Het nr. 8 bevat vrijwel uitsluitend politieke artikels. Daarnaast enkel een gedichtencylcus van Jacob Bos: ‘Noble is what Noble does’. Het dubbelnummer staat grondeels in het teken van de cultuurkritiek en cultuurgeschiedenis, maar opent met een heel knappe poëziecyclus van Leo Vroman, ‘Avondgymnastiek’. Rob Delvigne en Leo Ross publiceren een verhaal van Jacob Israël de Haan, met een uitvoerige, situerende inleiding. Aleid Truijens bespreekt op een intelligente, goed geargumenterde manier het proza van Leon de Winter.

Heibel
16de jrg., nr, 2, dec. 1981

L. Dieltjens vervolgt zijn essay over de Engelse literatuurtheoreticus Raymond Williams. De redactie had een gesprek met Antoon Roosens, voorzitter van het Mareseelfonds: een links én flamingantisch geluid. Joris Note analyseert het gedicht ‘Een bed te Brugge’ uit ‘Van horen zeggen’ van Hugo Claus. J.F. Vogelaar publiceert ‘Oefeningen in het dagboekschrijven voor publiek, augustus 1981’: dagboek + reflectie daarover. Verder een gedicht van Christine D'haen, de ‘Brief van een vader’ over mogelijkheden en moeilijkheden van het vaderschap, een stuk over welzijnswerk en een uitval van S. van Ryssen tegen het bevestigende en vervreemdend karakter van de fotografie.

Hollands maandblad
23ste jrg., nrs. 458 en 459, nov. en dec. 1981

In ‘De verkinderlijking van het menselijke’ legt G.P. Hoefnagels heel intelligent de vinger op enkele pijnlijke punten van onze relatie tot kinderen. Daarnaast zijn er in dit novembernummer best leesbare verhalen van M. Ondei en Hermine de Graaf, en gedichten van Wim Brands en Margrieta Jeltema. In het nummer van december schrijft W.F. Hermans zijn bedenkingen bij de filosofie van Popper neer. Voor de rest valt vooral goed proza op, van Jan Siebelink en Sabine Vess (uit het Duits vertaald).

Kreatief
15de jrg., nr. 5, dec. 1981

‘Gevangenisliteratuur’ is de blikvanger van deze aflevering. Afgezien van het feit dat de daaraan gewijde essayistische bijdragen er niet in slagen aan te tonen dat het hier werkelijk om een

[p. 237]

aparte categorie zou gaan, geven zij bijzonder veel boeiende informatie. Dat geldt vooral ‘Literatuur uit de Amerikaanse gevangenis’ van Jos van de Haterd en Ruud ten Hoedt. Ronduit indrukwekkend zijn uit het Duitse vertaalde ‘gevangenisverhalen’ van Klaus D. Mahn en Felix Kamphausen. Daarnaast stelt Frans Kuipers de Cubaanse dichter Heberto Padilla voor. Hugo Bousset publiceert gesprekken met Gust Gils en Astère Michel Dhont. Bert Popelier sprak met Roobjee. Enkele besprekingen: Koen Vermeiren over ‘De weg naar Kralingen’ van Leo Pleysier, Phil Cailliau over ‘De vierde man’ van Gerard Reve. Tot slot enig gekibbel tussen Eric Hulsens en Joris Denoo aangaande de Vlaamse jeugdliteratuur.

Restant
9de jrg., nr. 3, najaar 1981

Dit boeknummer, onder redactie van André Lefèvre en Luk de Vos, bevat ‘Beschouwingen over Teater en Performance’, onder de algemene titel ‘Waarvan Akte’. Een heel gevarieerd aanbod, gegroepeerd in drie afdelingen. De eerste, ‘Eksperiment en beleving’ stelt enkele nieuwe theatervormen voor en brengt ook verslag uit over reacties van theaterpubliek. Ene Swami Deva Krisjna, die achteraf een verklede Frank Coppieters blijkt te zijn, vertelt over de recente ontwikkelingen van Grotowski. Bart Patoor onderzocht hoe betekenisoverdracht gebeurt bij ‘performances’. In ‘Het Engels publiek’ stelt Luk Mishalle de uitermate boeiende groep ‘Welfare State’ voor. De tweede afdeling heet ‘Naar een wetenschappelijke behandeling van het theater toe’. Carlos Tindemans pleit voor een inventarisering van - ook visuele - theaterdocumenten. In de derde afdeling, ‘Ervaring en repliek’ staan vooral uit de praktijk gegrepen stukken, zoals interviews met Walter van den broeck, Wim Meeuwissen en Eugène Ionesco. Verder bijdragen over kindertheater, de Vlaamse gastpodia, de functie van dramaturg. Afdeling vier ten slotte bevat maar één stuk, van Hans van Maanen: ‘Dramaturgie en ideologie. Een poging om dramatisch in te grijpen in een ideologische praktijk’.

Maatstaf
29ste jrg., nr. 11-12, nov.-dec. 1981

Een volumineus dubbelnummer, met verhalen van J.MA. Biesheuvel, Ger Verrips en een weer opgedoken Sal Santen. Daarnaast ook bijzonder veel poëzie dit keer, nochtans zonder opvallende uitschieters, tenzij dan in vertaald werk. Meer in het bijzonder geldt dat voor vertalingen door Charles B. Timmer, van gedichten van Osip Mandelsjtam, Anna Achmatova, Martina Tsvetajeva en Boris Pasternak. Ook proza werd vertaald, nl. een fragmentair ‘verknipt’ verhaal uit het Chinees, van Ru Zhijhuan. Ed Leeflang treft de juiste toon om de fijnzinnge tekeningen van Pieter Giltay voor te stellen. Rob Schouten bespreekt dichtbundels van J. van Tooren, G.J. Resink en Leo Vroman.

Varia

- In De nieuwe taalgids (74ste jrg., nr. 6, nov. 1981) onderzoeken A. Kets-Vree en J.J. de Krom de samenhang tussen ‘Lijmen’ en ‘Het Been’ van Willem Elsschot. Een interessante visie.

[p. 238]

- Juffrouw Idastraat 11 (7de jrg., nr. 3, dec. 1981), het huisorgaan van het NLMD, brengt bijdragen over o.m. het China van Slauerhoff (W. Blok) en een gedicht van Dèr Mouw (M.F. Fresco).

- In Onze Alma Mater (35ste jrg., nr. 4, 1981) onderzoekt V. Nachtergaele de invloed van Ruusbroec op de Franse literatuur, meer speciaal sinds het symbolisme.

- Septentrion (10de jrg., nr. 3, dec. 1981) brengt een aantral bijdragen over Nederlandse literatuur. Philippe Noble schrijft over ‘Du Perron et ses amis français’, Jozef de Vos over ‘Le théâtre politique en Flandre’, Aarnout de Bruyne over ‘L'engagement du romancier Ward Ruyslinck’, Karel Porteman belicht de betekenis van P.C. Hooft n.a.v. de Hooft-herdenking.

- Paul Vincent selecteert en presenteert recent Nederlands proza in Dutch Crossing (nr. 15, dec. 1981): ‘Rainy Realism? Some Contemporary Dutch Fiction’. In hetzelfde nummer analyseert Ria Vanderauwera een Amerikaanse vertaling van werk van Geeraerts.

- Cultuurleven (49ste jrg., nr. 1, jan. 1982) herdenkt Lacan. Voorts is er een interessant stuk van Jan van Coillie: ‘Gedichten voor kinderen: een achterland in de kinderliteratuur’.

- Yang 103 (17de jrg., dec. 1981) is het jaarlijks cahier ‘100 dichters’. Enkele recensies vullen het geheel aan.

- Klimop is een nieuw ‘tweemaandelijks socio-kultureel tijdschrift’, gevestigd bij Frederik Vilé, Pandelaarstraat 1, 9620 Zottegem. In dit ‘nulnummer’ o.m. een gesprek met Paul Koeck, en een artikel over Andy Warhol.

- ‘Interferentie fotografie-plastische kunst’ is het thema van Vlaanderen (30ste jrg., nr. 184, sept.-okt. 1981). Dat gaat van allerlei vormen van kunstfotografie tot de rol van de fotografie in conceptkunst, happening, performance e.d. Boeiend!

- Koebel brengt als nr. 29 (8ste jrg., 1981) een serie van 12 postkaart/gedichten in afzichtelijke kleuren. De teksten zijn van Roland Jooris, Bea de Longie, Gust Gils, Daniël Billiet, Eriek Verpale, Roel Richelieu van Londersele en Luuk Gruwez.

- In Streven (49ste jrg., nrs 4 en 5, jan. en feb. 1982) schrijft Ludo Verbeeck over de Duitse literatuur in de jaren '60, meer bepaald de controverse tussen reportage en fictie. Dat stuk loopt door in het februarinummer, met een voorstelling van Walraff, Böll, Handke en Frisch. Nog in het nummer 4 schrijft Jules van Ackere over muzikale variaties en Wim van Mulders over Mario Merz en Arte Povera. In de februariaflevering schrijft Hilde van Belle over de poëzie van Rutger Kopland, meer bepaald de bundel ‘Een lege plek om te blijven’. J. Kuin bericht over een controverse i.v.m. de universitaire literatuurstudie in Cambridge.

10/2/82

Hugo Brems