Dietsche Warande en Belfort. Jaargang 127

[p. 161]

Dietsche Warande en Belfort 127ste jaargang nummer 3 maart-april 1982

Willy Spillebeen / Gedichten

Mythe

Vier populierenrijen
stonden in drassig weiland
mijn zuilengalerijen
op Ithaca het eiland
waarrond de groene golfslag
van de bossen schuimde.

Ik voer uit die voortijd weg
doorheen de dreef van zuilen
naar mijn geschiedenis.

Sindsdien geschiedde het
door boomzagen en bijlen
dat het eiland een ruïne werd.

Ik weiger te begrijpen
wat mythe werd in het land
waar ik als toerist zal sterven:
dat iedere boom die viel
bestemd werd voor de velgen
van een nieuw wagenwiel -

een strijdwagen vóór Troje.

[p. 162]

Paarden

Ter wille van de wenende
paarden van de vriendschap -

eens stonden ze als beelden bij
de gevallen Patroklos
en de strijdwagen en de tijd
bleven één ogenblik stilstaan -
daarna renden ze verder
rondom de vervallen stadswallen -

En de wereld werd anders dezelfde
een wedren op leven naar dood -
maar een vriend bleef een vriend
bleef een vriend.

Eens hebben wenende paarden
het leven een zin gegeven
de leegte van het verlies
is volgevloeid met gevoel.

Ter wille van deze paarden
is Patroklos nooit dood
maar levend bíj ons gebleven -
een vriend bleef een vriend
bleef een vriend
om wie zelfs de goden wenen -

En vriendschap werd een geloof.

[p. 163]

Een boom

Een boom is minder dan
een mens zegt men maar in
het landschap evenzeer afwezig.

Telkens een gat een bres
in de muur van populieren
voorbij de stroom en on-
gedicht voor vele jaren.

Vandaag veel jaren later
de bossen van mijn jeugd
vergaan blijven bestaan
in het voorland waarin zij
levende doden zijn.

Wereld zo onbewoonbaar
dat ik werkelijker woon
in landschappen lang al
voorbij vergaan zoals de tijd.

[p. 164]

Homerisch

Het hout loopt uit in de lente.
Zo schreien kinderen te voorschijn.
Een boom is een bloeiende schoot.

Het hout gaat dood in het najaar.
Elk blad is een vreedzaam verliezer.
En de aarde een graf, levensgroot.

De bladeren komen en gaan.
De schoot voedt het graf dat groei-
kracht gaf aan de schoot.

Zinvol het leven. Zinvol de dood.
Maar wat weet daarvan een enkel blad
dat leeft of het nooit zal sterven.

[p. 165]

Vanmiddag

Vanmiddag waren twee wingerdblaren
als padden aan het scharrelen op het terras
voorboden van een boze tovenaar
die zich voorlopig nog in zijn
ouder wordende kleuren verborg.

Ook de zon was al oud maar nog onbezonnen
zat ze te zondigen op het geel gras
en ik die weer even een jongen was
kauwde op de lange steel van
een opgeraapt wingerdblad.

Bedorven bladmoes mengde zich met
mijn speeksel maar mijn lichaam maakte
meteen een tegengif
tegen de winter, morgen.

Morgen zitten mijn tuin en terras
vol bruine giftige padden.
Ik werd vandaag een gewaarschuwd man.
Ik wacht ze glimlachend af.

[p. 166]

Mistland

De dingen zijn hun buitenkant
en ik een kijkdier achter glas
door witte leegte aangerand
ben kijkende en bekeken.

Met rubbervingers langs de wand
tastende, mijn zesde zintuig
van toen ik kind en jongen was
verstikt door mist - een ander land
boten en bomen overkant
troebel verleden en vermoeden.

Dan dringt er plotseling zilver binnen
die mist en bomen staan
doorschijnend op een röntgenfoto -
het landschap met de dijen open
ontvangt het licht...

Waarin ben ik te kort geschoten -
ik was ontvankelijk als een schoot
met al mijn zintuigen wijdopen -
toen ik het licht buiten mij sloot?

[p. 167]

Poëzie

Met de wichelroede
in gesloten vuisten -
soms slaat de gepelde
wilgewas
glad als het lijf
van de knaap die je was
je polsen stuk. Geluk?

Met de pen als spade
spitten naar de
grondlagen onder
dit witte blad -
veel vuil ophalen
toch hopen dat
de waterput
welwater bevat.

Soms zó diep boren
- o kon je dat! -
door lagen water
en aarde naar vuur
zó dat de taal
dan vonken slaat
en de aarde open baart.

Als je dat ooit
één keer gegund werd
had je niet tevergeefs
geleefd.

[p. 168]

2.

 

Goed doorvoed komt iemand aan

 

in een land vol zon en lege citernen.

 

Hij vult ze met woorden op.

 

 

 

Illusie: hier was nooit iets aan de hand.

 

Al werd elke doodskopholte

 

een valkuil vol plastiekbloemen.

 

 

 

Maar de waterzoeker is mager en moedig.

 

Uit oeroude bronnen spit hij de stenen

 

en opent aders naar water en taal.

[p. 169]

Relativeren

Een veulen in zijn wintervacht
en lentelammeren wit en zwart
als teerlingen geworpen.

De merrie en het moederschaap
grazen het groen en doen bedaagd
van zoveel jeugd geschrokken.

Je streelt de blonde paardekop
een kinderschedel van week bot
die bikkelhard zal worden.

Je poogt met gras en zuiggeluid
de buitelende lammeren uit
hun spel naar jou te lokken.

Ze komen niet, het leven wacht
nog een paar jaar met dracht en slacht,
eerst nog volwassen worden.

Jij die glimlachend naar ze wenkt
voelt hoe de weemoed opwaarts dringt
als water in je grotten.

Een hulpeloos geluksgevoel:
het lichaam zwaar, licht het gemoed -
er mag gestorven worden

als 't leven maar zo bezig is
als blijheid zo aanwezig is
kan er je niets gebeuren

als je zelf zo aanwezig blijft
zo met het leven bezig blijft
leer je relativeren.

[p. 170]

Rondeel

Een avond die smaakte naar water
en geurde naar pasgemaaid gras
en een jongen komt zorgeloos nader
alsof er geen later was
door de dreef met haar gotisch geblaarte
naar de hoeve waar moeder was:
een avond die geurde naar water
en smaakte naar pasgemaaid gras.

En de hemel was blauw bloeiend vlas
en goud golvend graan was de aarde
en de man voor altijd je vader
was geen dubbelganger van later
toen de avond smaakte naar water
en geurde naar pasgemaaid gras.