Dietsche Warande en Belfort. Jaargang 124

[p. 715]

Tijdschriftenrevue

Appel
4de jrg., nr. 3, okt. 1979

Als laatste in een reeks opstellen over drie Sint-Truidense voorvechters van de Vlaamse strijd verschijnt een essay van G. Wulms over Steven Prenau (1866-1929). Eerder werd al aandacht besteed aan Jan-Hendrik Bormans en Alfred Weustenraad. Daarna volgt een juryverslag van de poëzieprijs van de stad Sint-Truiden. Aansluitend worden de bekoonde of onderscheiden gedichten afgedrukt: van Deen Engels, Ulrich Bouchard, Gery Florizoone en Jean Severeijns. Een reeks nieuwe gedichten bevat weinig noemenswaardig werk. Na wat kritische beschouwingen over tijdschriften, dichtbundels en prozawerk, volgt een opstel van D. Coninckx over adaptaties voor de jeugd van werken uit de wereldliteratuur. W. Vananderoye had een gesprek met Guido Eekhaut, uitgever van ‘Rigel-Magazine’, een tijdschrift voor SF en fantastiek.

Bzzlletin
nr. 68, sept. 1979

Dit nummer begint met een huldiging van A. Constandse naar aanleiding van zijn tachtigste verjaardag. Bram van der Lek had een gesprek met deze boeiende voorvechter van het anarchisme. Ch. Vergeer ontzenuwt heel wat mythes rond de kleurrijke figuur van Lou Salomé en haar relatie tot F. Nietzsche. J.H. Donner is zeer ontevreden over de manier waarop zijn jongste Mulischboek onthaald werd. Hij probeert de kritiek te weerleggen en besluit nooit meer over Mulisch te schrijven. Hij wordt toch niet begrepen. A. van Marken stelt de Zweedse dichter A. Lundkvist voor. ‘De geheimzinnige vrouw’ is een ongepubliceerd verhaal van Van Schendel. Sjoerd Kuyper schrijft een plezierig verslag van een literaire lezingentour in de V.S. Gedichten van Elly de Waard en Jacques Kruithof: vooral de eerste zijn de moeite waard. De Franse, Engelse en Duitse kroniek gaan over werk van resp. Dominique Fernandez, Tom Robbins en Stefan Heym. D. Carten schrijft over Emily Dickinson, en Dolf Verroen stelt de jeugdschrijfster Anke de Vries voor. In de reeks ‘Literatuur in Latijns Amerika’ bespreekt Tessa Zeiler de Chileense letterkunde.

Heibel
14de jrg., nr. 1, sept. 1979

R. Daniëls en St. Schepers nemen om de beurt de geschiedschrijving van Van Isacker onder handen. Ze formuleren daarop een even scherpe als goed geargumenteerde kritiek. Vooral de manier waarop Daniëls via het taalgebruik de persoonlijke vooroordelen van de

[p. 716]

auteur blootlegt, is boeiend. Reacties van een enquête over Vlamingen in Brussel worden zonder commentaar afgedrukt: toch niet zo relevant. Renate Rubinstein vindt in feministische ogen geen genade. B. Raskin en M. van Paemel gaan fel te keer tegen haar boek ‘Hedendaags feminisme’. Naar aanleiding van ‘Ekonomische geschiedenis van de film’ wijdt W. de Poorter beschouwingen aan de ‘greep van het kapitaal’ op de Amerikaanse film. Min of meer in dezelfde richting gaat een recensieartikel van M. Schaevers en R. Smeets over de Kritak-reader ‘Het web van de mediabusiness. Doorlichting van de bewustzijnsindustrie in Vlaanderen.’ Verder korte bijdragen, over Mgr. Daelemans als censor van de ‘Kinderkrant’, over Claus als ‘krukkige rederijker’, de laatste Asterix, de sprookjes van Amaryllis en de aanval van de reclame op jonge ouders.

Hollands maandblad
21ste jrg., nr. 381-382, aug.-sept. 1979

‘De merel’ is een kort, weinig boeiend verhaal van J.M.A. Biesheuvel. Ander min of meer verhalend proza, van A. Burnier en A.L. Schneiders, is evenmin danig interessant. Prettig om te lezen, maar uiteindelijk toch wel vermoeiend en door een overdaad aan spitsvondigheid afstompend is de stroom bedenkingen, cursiefjes, polemische notities en invallen die het Nederlandse publicistendom tegenwoordig typeert. In dit nummer zijn K. van het Reve, D. Hillenius en J.J. Peereboom van de partij. Een lezing van K.L. Poll over literatuur (schrijvers, critici, leraars, wetenschappers) zoekt naar de gulden middenweg tussen tegenstrijdige theorieën en interessen. Gedichten van J. Blokker zijn beter dan die van H. Termaaten, A. Burnier en S. de Voogd.

Lezerskrant
6de jrg., nr. 3

G. van Hoof stelt de tekenaar-auteur van bijzonder mooie kinderboeken Max Velthuijs voor. Blikvanger in dit nummer is een gesprek van Jef van Gool met Ward Ruyslinck. Han Brok schrijft beschouwingen rond de populaire Asterix-strip van Goscinny en Uderzo en B. Bleijenberg schrijft een historisch informatief stuk over de spionageroman. Ten slotte is er een opstel van Herman Verhaar over literaire kritiek en literatuurcritici, die ‘kippen die kakelen als de andere eieren leggen’.

Ons Erfdeel
22ste jrg., nr. 4, sept.-okt. 1979

P. van Hees belicht de betekenis van de correspondentie tussen Carel Gerretson en Pieter Geyl, over literatuur, geschiedenis en politiek. J. van der Vegt stelt de dichter Hendrik de Vries voor, de laatste overlevende van de generatie die omstreeks 1920 begon te publiceren. Aanleiding daartoe is zijn recente nieuwe bundel Impulsen (1979). Twee artikels bespreken onderwijsproblemen: W. Gielen over ‘Openbaar en bijzonder onderwijs in Nederland’, en M. Pinnoy over het V.S.O. in België. Historisch gericht zijn bijdragen over de herdenking van de Unie van Utrecht (H. van der Hoeven) en over recente geschiedschrijving in België (W. Prevenier). H. Balthazar probeert een antwoord te vinden op de vraag of er in België drie socialismen bestaan, nl. een Vlaams, een

[p. 717]

Brussels en een Belgisch. S. de Gorter belicht de verdiensten van P. Brachin voor de studie van het Nederlands in Frankrijk, en M. Duchateau stelt de kunstschilder G. Swimberghe voor. In de literaire kroniek wordt werk besproken van J. Tulkens, Leon de Winter, G. Helderenberg, H. Meinkema, R. Rubinstein en A. Burnier, E. van Vliet en K. Schippers.

Maatstaf
27ste jrg., nr. 8-9, aug.-sept. 1979

‘Op een eiland’ is een mooi, symbolisch verhaal van F.B. Hotz. Ook andere verhalende teksten, van Jan Donkers en Wessel te Gussinklo, zijn zeer het lezen waard. Hetzelfde kan gezegd worden voor gedichten van Ed Leeflang en Rob Schouten. ‘G. Reve, Een herinnering’ is een soort pastiche van P. Hoosemans op ‘The Raven’ van Poe, maar dan met G. Reve in de rol van de raaf. Martin Ros stelt de vergeten maar weer opgediepte Duits-Zwitserse auteur Robert Walser voor. J. Brouwers vertaalde van hem vier verhalen. Curzio Malaparte wordt met documenten, foto's en een essay van R. Bakker voorgesteld, terwijl W. Brakman over Ernst Jünger schrijft.

De Periscoop
29ste jrg., nr. 11, sept. 1979

A. Demedts schrijft over het werk van Françoise Mallet-Joris en Simone de Beauvoir. P. de Vree stelt een nieuwe roman van Piet Sterckx voor: ‘Een burgerlijke vakantie in het Zuiden’. Em. Janssen commentarieert de gebeurtenissen en manifestaties rond het voorbije Vondeljaar en F. Deschoemaeker besteedt in zijn poëziekroniek vooral aandacht aan ‘De Wangebeden’ van H. Claus. B. van Mulders bespreekt een roman van de Peruviaan Manuel Scorza, en L. Swerts heeft het over de ‘mystieke dichteres’ Zuster Maria-Christina van Zelem. Jaak Fontier schrijft een poëtische benadering van het schilderwerk van Etienne van Doorslaer en R. de Cnodder presenteert het beeldhouwwerk van Ianchelevici. Daarnaast is er nog de ‘Kunstbrief’ van De Vree, met een overzicht van recente tentoonstellingen.

De Revisor
6de jrg., nrs. 3 en 4, juni en aug. 1979

Blikvanger in het juni-nummer is de tekstuitgave van de vroegste handschriften van Nescio's ‘Titaantjes’ door Lieneke Frerichs. Zij laat daarbij een opstel aansluiten waarin deze versie met de definitieve geconfronteerd wordt, en op zijn eigen verdiensten gecommentarieerd. ‘De draaideur’ is een goed verhaal van Patrizio Canaponi. Ook de gedichten in dit nummer zijn van meer dan behoorlijke kwaliteit: Ad Zuiderent, W.J. Otten en L. Vroman. Een tweede aflevering met gecommentarieerde persfoto's, door Max Pam en Bert Nienhuis, is even boeiend als de eerste, in een voorgaand nummer. Rein Bloem maakte een creatieve vertaling van brieffragmenten van Nicolas de Staël, rond het werk van Hercules Seghers. Een opstel van Leo Ross over het beeld van de man in de literatuur is plezierig om te lezen, maar verder weinig relevant.

Het augustusnummer bevat enkele mooie verhalen en prozastukken, van Hedda Martens, Kees Verheul, D.A. Kooiman en Gerrit Krol. Gedichten van R. Anker, E. de Waard, W. van Toorn,

[p. 718]

R. Schouten en C.O. Jellema zijn weer beslist het lezen waard. In ‘Tijd van leven’ schrijft F. Balk-Smit Duyzentkunst intelligente beschouwingen over tijd en tijdsbeleving, geconcentreerd rond het gedicht ‘Tijd’ van M. Vasalis. M. Pam noteerde dit keer commentaar rond foto's van Willem Diepraam. F.L. Bastet publiceert drie onbekende brieven van L. Couperus aan zijn nichtje Constance de la Valette. De boeiende dialoog-polemiek over ‘De taak van de schrijver’ wordt voortgezet, met woord en wederwoord van C. Peeters, J.F. Vogelaar en D.A. Kooiman.

Varia

- Abraraxas is een nieuw tijdschrift voor ‘fantasie & horror’, onder redactie van Bart Muylaert, Peter Steyaert en Guy Vandegehuchte. Het verschijnt vier maal per jaar, en kost 200 fr., te storten op 441-7014301-88. Redactieadres: Postbus 346, 9000 Gent.

- De jongste Gezellekroniek (nr. 13) bevat o.m. bijdragen van E. Janssen, over de periode 1852-1862, van J. de Mûelenaere over Gezelle als poësisleraar, rond een omstreden, verloren gewaande en verkeerd begrepen brief van Frutsaert, van R. Vanlandschoot over Gezelle en ‘De gilde van Sinte Luitgaarde’, van Nienke Bakker over ‘De bronnen in Gezelles woordentas’, en van J.P. Couttenier over Gezelles eredoctoraat te Leuven.

- In de VWS-Cahiers (14de jrg., nr. 2, zomer 1979) schrijft Willy Muylaert over de 18de-eeuwse dichter Pieter Joost de Borchgrave.

- Spektator (8ste jrg., nr. 9/10, mei-juni 1979) brengt o.m. artikels over ‘Geschiedenis en Tegengeschiedenis bij Harry Mulisch’ (J.A. Dautzenberg) en over de uitgever A.A.M. Stols.

- In Spiegel der Letteren (21ste jrg., nr. 1, 1979) vervolgt en besluit D. van Berlaer-Hellemans haar studie over romans van Ter Braak en Du Perron. L. D'Hulst schrijft over ‘literair vertaalonderzoek’ en J. Note brengt enkele oriënterende aantekeningen over wat een materialistische literatuurtheorie zou kunnen/moeten zijn.

- In De nieuwe taalgids (72ste jrg., nr. 4, juli 1979) publiceert W. Blok de tekst van een boeiende lezing over ‘Kenmerken van de moderne (Nederlandse) roman 1930-1970’.

- In Gezelliana (9de jrg., afl. 4, 1978) stelt B. Janssens de Bisthoven ‘Twee gelegenheidsgedichten van Guido Gezelle’ voor. J. Geens schreef een uitvoerig gecommentarieerd overzicht van de publikaties over en rond Gezelle in 1976 en 1977.

- In tmuzet (nr. 7, sept. 1979) vermelden wij een gesprek met cineast Ralf Boumans.

Hugo Brems