Dietsche Warande en Belfort. Jaargang 121

[p. 76]

Tijdschriftenrevue

Amarant
3de jrg., nr. 1, okt. 1975

Dit nummer begint met een informatief overzicht ‘Gent - Duizend jaar Kunst en Cultuur’. Er is een goed gedicht van Luuk Gruwez, naast verzen van Julien Vangansbeke en minderwaardig werk van Mark Parasie en Bob Joosten. Heel goed is een hoorspeltekst, in de vorm van een innerlijke dialoog, door Jean Marie de Smet: ‘Een meisje dat een apoteek binnenstapt en de zomer die begint’. Verder een titelloos vervolgverhaal, telkens door een andere medewerker met een nieuw hoofdstukje verrijkt, nu door Carlos de Vrieze. De dichter William Carlos Williams wordt kort voorgesteld. D. van Ryssel begint school te maken met zijn collages: er zijn er hier van hem en van Hedwig Verlinde. Wij worden uitgenodigd onze creativiteit op krant en weekblad los te laten. In de rubriek ‘Ze zijn hier (= Rijksnormaalschool te Gent) ook geweest’ wordt kunstcriticus Jaak Fontier voorgesteld, met o.m. ook een opstel van hem over het kunstwerk als ‘object of concept?’.

Hollands Maandblad
17de jrg., nrs 335 en 336, okt. en nov. 1975

We beperken ons tot de literaire bijdragen. In ‘Telganger uit roeping’ analyseert Jan J.M. van Dijk ‘de verzetshouding van J.B. Charles’: die was heel goed. ‘De verstrooide prins’ is een sprookje voor volwassenen van Frans van Zetten. De IJslandse schrijfster Svava Jakobsdóttir wordt voorgesteld met een goed satirisch verhaal: ‘Keuken op maat’. Een goed verhaal is ook ‘Een veer voor Lammert’, van Dick Walda, over een ontmoeting met een zwakzinnige vrouw. Poëzie van Jan Blokker Jr., J.P. Guépin en ‘Vier strofen voor Remeo Campert' van C. Buddingh’.

Poëzie ook in nr. 336, nl. zes gedichten van C. Winkler, waaronder enkele heel goede. ‘Angst’ is een verhaal van J.M.A. Biesheuvel, op de rand van de krankzinnigheid. Mij toch wat te pietepeuterig van schriftuur. Paul van 't Veer speurt de relatie na tussen Multatuli en zijn tijdgenoot W.R. van Hoëvel, vooral vanuit opvallende overeenkomsten tussen de aankomstscène in ‘Max Havelaar’ en een passage in een verhaal van Van Hoëvel. ‘Dood in Utrecht’ is een korte prozaschets van Ch. Hahn. J.P. Guépin begint de publikatie van een essay, ‘Doorkruiste verwachtingen’, dat o.m. zal handelen over het literaire communicatieproces.

Kentering
15de jrg., nr. 1, okt. 1975

Wiel Kusters bespreekt de jongste bun-

[p. 77]

del van Rutger Kopland, en trekt daarbij parallellen met M. Nijhoff. W. Hazeu signaleert allerhande feitelijke onnauwkeurigheden in recensies. Ter gelegenheid van de 75ste verjaardag van Jac. van Hattum publiceert J.-W. Overeem een vijf jaar oud, maar nooit eerder gepubliceerd interview met hem. Toch wel de moeite als kennismaking met deze vreemde, theatrale, eigenzinnige man. ‘School’ is een knappe poëziecyclus van Ankie Peypers. Ook goede gedichten van Jozef Eyckmans, Wim Hazeu en vijf vertaalde verzen/chansonteksten van Franz Josez Degenhardt. Enkele goede invallen worden door Otto Dijk uitgewerkt tot ‘Sprookjes voor de verandering’. Heel goed is ook een uit het Tsjechisch vertaald verhaal van Ota Pavel: ‘In dienst van Zweden’.

Kreatief
9de jrg., nr. 4, nov. 1975

Weer een boeiend thema-nummer, nu over het Amerikaanse objectivisme van de jaren '30. Vooral bij ons nog minder bekende dichters als Zukofsky, C. Rakosi, G. Oppen en Ch. Reznikoff worden onder die noemer bijeengebracht. Ze worden ingeleid door A. Lefevere. Dan volgt het veruit interessantste gedeelte van dit nummer: een bloemlezing van werkelijk bijzonder goede - vertaalde - verzen van deze dichters. De reeks wordt afgesloten met een korte tekst van Carl Rakosi: ‘Een paar woorden over de “Objektivisten”’, waarin als voornaamste krachtlijnen van deze poëzie naar voren komen: het gedicht maken tot een levend ding buiten de auteur en de gevoelens objectiveren in de beschreven dingen. Een beetje buiten dat hoofdthema vallen twee bijdragen over de Amerikaanse schrijfster Erica Jong. Clem Schouwenaars bespreekt haar bestseller ‘Het Ritsloze Nummer’ en Joris Duytschaever stelt haar poëzie voor, ook met enkele knappe vertaalde gedichten. Ten slotte stelt Wim van Mulders de ‘neo-dadaïstische’ Fluxus-artiest Ben Vautier voor.

Maatstaf
23ste jrg., nr. 11, nov. 1975

Boudewijn Maria Ignatius Büch publiceert een reeks ‘Gedichten’, die wat herinneren aan de bezwerende poëzie van Achterberg. Weelderiger, ironischer en losser zijn gedichten van Hermes Jöppe. Erik Slagter schrijft in ‘Een nieuwe dimensie in de dichtkunst’ over I.K. Bonset, n.a.v. de uitgave van ‘Nieuwe woordbeeldingen’. Buitenlandse literatuur is weer goed vertegenwoordigd. Er zijn drie korte, zeer goede verhalen van Dalton Trevisan. Charles Vergeer vertaalt en commentarieert erotische gedichten uit de Griekse oudheid: ‘Knapenliedboek van Strato van Sardeis’, en Frans van Dooren levert proeven van vertalingen uit Petrarca's ‘Canzoniere’. ‘Leesvoer op de akademische schrijftafel’ is de titel van een bespreking - uit een niet-academische hoek - door J.J. Strating van de bundel studies ‘Populaire Literatuur’. D.A. Berents schrijft over ‘Holmes in Holland’, een zgn. reconstructie van een inmenging van Sh. Holmes ten voordele van het Nederlandse vorstenhuis, in 1887.

Restant
4de jrg., nr. 4, sept. 1975

Hedwig Speliers begint met de publikatie van een ‘essayistisch feuilleton’

[p. 78]

onder de titel ‘De ongeleefde lijnen van ons lichaam’. Het is een ontwerp van een boek over poëzie. De klemtoon ligt daarin op het ontstaansproces van het gedicht, de poëzie als ‘psychostructuur’. Er wordt nogal overvloedig met hoogst geleerde citaten en klinkende namen gegoocheld. Francis Cromphout schrijft een stukje over ‘Van Plato tot Marcuse; begin en einde van de utopie?’, en J. Uyttendaele bespreekt het boek van Prof. Jan M. Broekman: ‘Strukturalisme. Moskou - Praag - Parijs’. Hij zet ook zijn rubriek ‘Het proefondervindelijk gedicht’ (korte gedichtenanalyses) voort, met een bespreking van ‘Totem’ van P. Snoek. Gedichten, in orde van kwaliteit, zijn er van Jotie T'Hooft, Rob Goswin en Luk de Vos.

Tirade
19de jrg., nr. 209, nov. 1975

Beb Vuyk stelt de Indonesische journalist en schrijver Mochtar Lubis voor. Van hem wordt ook een verhaal opgenomen: ‘Van dingen die ik me nog herinner’. Bert Samsom bestudeert de novelle ‘Werther Nieland’ van Van het Reve. Hij zoekt in de eerste plaats een antwoord op de vragen: waarom het verhaal naar een bijfiguur is genoemd, wat de grondgedachte van het verhaal is en hoe het karakter is van het personage Elmers. Daarom plaatst hij de novelle tegen de achtergrond van enkele joods-mystieke begrippen en gedachten. Willem Wilmink vertaalde gedichten van Heinrich Heine en Frank Wedekind.

Varia

- In Tijdschrift voor Nederlandse Taal- en Letterkunde (1975, nr. 1) schrijft J.D.F. van Halsema over ‘Enkele bronnen van Leopolds “Cheops”’. In nr. 2 heeft G.A. van Es het over ‘Het Nederlands van de Vlaamse (Antwerpse) schrijver Marnix Gijsen’.

- In Kultuurleven (42ste jrg., nr. 9, nov. 1975) besteedt J.J. Wesselo zijn romankroniek aan ‘Het licht op de stenen’ van Claude van de Berge. C. Ressingen vindt het ‘Internationaal theaterfestival’ van Antwerpen een blunder.

- Door het Ministerie van Nederlandse Cultuur wordt sinds kort een Literatuurknipselkrant uitgegeven, met reproduktie van kritische en informatieve bijdragen over Vlaamse letterkunde in kranten en weekbladen. Belangstellenden wenden zich tot de Dienst voor Letteren en Dramatische Kunst.

N.B. Redacties van tijdschriften die menen ontevreden te moeten zijn omdat hun blad laat of niet in deze rubriek opgenomen wordt, doen er goed aan, naast een eventueel ruilabonnement met dit blad, een recensie-exemplaar van hun tijdschrift rechtstreeks te sturen aan Hugo Brems, Verbindingslaan 47, 3030 Heverlee.

Hugo Brems