Dietsche Warande en Belfort. Jaargang 118

[p. 476]

Tijdschriftenrevue

Kentering
13 de jrg., nr. 3, 1973

Gedichten van M. Mok, Hendrik de Vries, Gerard Fieret en J.H. van Dijk. De beste komen echter van Wim Hazeu: subjectiviteit en actuele tijdsbeleving sterk in elkaar verweven. Jan van der Vegt publiceert een fragment uit zijn te verschijnen studie over ‘ontwikkeling, samenhang en achtergronden bij A. Roland Holst’. Dit stuk bespreekt vnl. gelegenheidsverzen i.v.m. Nederland en Oranje. Ben Cami vertelt over zijn kennismaking met een gewezen huurling. S. Alexandrescu stelt de Roemeense auteur Dimitru Tepeneag voor. Een verhaal van hem wordt in vertaling opgenomen.

Raam
nr. 93, maart-april 1973

‘79’ is een zeer indringend, sfeervol verhaal van G.F.H. Raat. Ander, desoriënterend, maar tegelijk ook fascinerend proza, is van E.N. Boerdam: ‘Verwoordingen’. Satirische en moraliserende praatpoëzie schrijft Age Klink. Alleszins beter dan de verzen van Sjef van Esch en Paul ter Beek. Jeanne Liedmeier onderzoekt het motief van de tijd bij drie Russische dichters: Majakowski, Mandelstam en Achmatova. Ruud Kraayeveld schrijft over ‘De methodologische onderbouw van een literatuurtheorie’. Hij zet zich vooral af tegen recente opvattingen van T. van Dijk en T. Aanbeek en legt in zijn besluit tot onze grote vreugde een sterke klemtoon op de interpretatie van het afzonderlijke, unieke werk. Corn. Verhoeven kraakt het werk van Belcampo: ‘De filosofie van het Belcampisme’.

De Periscoop
23ste jrg., nr. 7, mei 1973

Paul de Vree bespreekt de recente uitgave van Jan Walravens' verzameld proza. Hij gaat daarbij ook in op zijn eigen relatie tot Walravens tijdens de periode van Tijd en Mens. De gebruikelijke reeks poëzie- en prozarecensies, resp. door Fred de Swert en André Demedts. Neer Vantina bespreekt de vertaling door Roger Andries van de gedichten van Mao-Ze-Dong. J. van Remoortere bespreekt een paar S.F.-romans en Ivo Wuyts schrijft een ‘fantasmagorische kroniek’, nl. over een roman van F. Marryat: ‘The Phantom Ship’ (1839).

Septentrion
2e jrg., nr. 1, april 1973

J. van den Berg licht het Nederlandse krantenwezen door. H. Speliers presenteert de beeldhouwer Roel d'Haese, in een rijk gedocumenteerd en geïllustreerd artikel. Het werk van Simon Carmiggelt wordt ingeleid door Kees Fens. Volgt

[p. 477]

een keuze van enkele in het Frans vertaalde cursiefjes. Verder informatieve bijdragen over ontstaan, ontwikkeling en toekomst van de Vlaamse beweging, over de historicus Johan Huizinga en het onderwijs van het Nederlands in Wallonië. Yves Cazaux huldigt Sadi de Gorter.

Heibel
8ste jrg., nr. 1

Dit nummer is een dossier ‘Bijdragen tot de literatuursociologie’, helemaal bijeengeschreven door Frans Depeuter. Eerst een aantal beschouwingen ‘Over de moraal van het taalgebruik’, waarin Depeuter de literatuur nogal dogmatisch een aantal ethische normen wil opleggen en de aloude ‘vent’-theorie met veel overtuiging oppoetst. Zoals de meeste stukken in dit dossier vertoont zijn betoog een eigenaardige mengeling van rationele en emotionele argumentatie, van intelligente nuancering en simplificatie. Volgt een enquête bij auteurs uit de reeks ‘Literatuur vandaag’ van de Standaard-Uitgeverij over mistoestanden, willekeur e.d. bij de behandeling van auteurs door die uitgeverij, gevolgd door ‘De ongelooflijke, maar ware geschiedenis van een manuscript, en andere fantastische avonturen’. Blijkt ten overvloede, dat de literatuur in het uitgeversbedrijf stiefmoederlijk behandeld wordt, dat economische motieven daar (uiteraard) doorslaggevend zijn, enz... Het meest zinvol lijken in dat verband de reacties van G. Adé en D. Robberechts, die aandringen op een zakelijke, juridische aanpak, gegrond op een degelijk gedocumenteerd dossier. Over dezelfde problematiek, de positie van de auteur en de literatuur, handelt de tekst van een lezing, gehouden op de jongste boekenbeurs te Antwerpen. Meer zijdelings op de kwestie betrokken zijn een sterk ethisch gerichte recensie van Van het Reves ‘De taal der liefde’, een lezing over de dichter Pol le Roy en even eerlijke als ongelukkige fragmenten uit een briefwisseling met Walter van den Broeck.

De Vlaamse Gids
57ste jrg., nr. 5, mei 1973

Herwig Leus heeft een uitgebreid gesprek met de dichter Mark Dangin, die zich hier vooral laat kennen als een romantisch individualist en anarchistisch dromer. Zijn verschillende bundels worden chronologisch besproken. Volgen enkele verzen uit ‘De Mec van Caroline’, een bundel in voorbereiding. Tone Brulin schreef een actueel maar vreemd verhaal: ‘De Feminine Mystique’. Ander proza is van ene Roel Richelieu van Londerseele; gedichten komen van W. Vaerewijck. Dr. N. Verschoore schrijft over ‘Heinrich Böll en de literatuur in Duitsland’.

Nieuw Vlaams Tijdschrift
26ste jrg., nr. 3, maart 1973

‘Dionysos Absconditus’ is de titel van een romanfragment door L. Veydt. Het handelt, boeiend betogend, over problemen rond de opvoering van Euripides' ‘Bakchanten’. Heel anders, poëtischer en suggestiever is een fragment van Roger Pieters: ‘Dansen op de zonnestralen’. Jan Vanriet publiceert ‘Zes gedichten’. N. Bertouille-Jacquet schrijft over ‘Animistische denkbeelden in ‘De Sirenen’ van Maria Dermoût; Jean-Marie

[p. 478]

Maes heeft het over ‘Zin en onzin van de literatuurwetenschap’: een zinvol maar misschien nogal overbodig stukje.

Maatstaf
21ste jrg., nr. 12, april 1973

Een bijzondere aflevering over de nu 85-jarige Adriaan Roland Holst. Na een fragment ‘Herinneringen’ van de dichter zelf volgen huldebijdragen en enkele op het werk betrokken opstellen. Harry G.M. Prick schrijft over ‘Twee bezielden: A. Roland Holst en Lodewijk van Deyssel’. Hij draagt heel wat, soms pittoresk feitenmateriaal aan i.v.m. het debuut van Roland Holst, de kennismaking met Van Deyssel en de blijvende waardering van deze laatste voor het werk van de gevierde. H. van den Bergh gaat na welke de post-symbolistische kenmerken zijn in het werk van de dichter. In ‘Kanttekeningen bij het werk van A. Roland Holst’ brengt A.F. Ruitenberg-De Wit opheldering van een aantal allusies en correspondenties doorheen het dichtwerk. De overige bijdragen halen herinneringen op of huldigen de ‘Prins der Dichters’.

Tirade
17de jrg., nr. 187, mei 1973

Ook hier wordt A. Roland Holst gehuldigd, in een van verering stijfstaand artikel van J.H.W. Veenstra: ‘Bij Jany over de vloer’. Wies Roosenschoon ontleedt, o.m. op basis van substantief-frequenties, de thematiek in het dichtwerk van Hanny Michaelis, van Water uit de rots (1957) tot Wegdraven naar een nieuw utopia (1971). Twee interessante bijdragen over literaire kritiek sluiten in sommige opzichten nauw bij elkaar aan. Ton Anbeek vraagt zich af ‘Bestaan recensies uit oncontroleerbare, zinledige beweringen?’. In een alleszins op het eerste lid van die vraag positief antwoord ziet hij terecht geen reden om ‘het hele bedrijf maar op te doeken’. In ‘Terugblik op Merlyn’ onderzoekt Ruud A.J. Kraayeveld van op afstand kritisch de methode en praktijk van dat blad. Hij stelt enkele fundamentele tekortkomingen in het licht. J.H.W. Veenstra heeft het over ‘De sollicitant van Lebak’. Hij reconstrueert nog maar eens de Lebak-zaak.

Varia

- De Gids (1973, nr. 3) bevat vnl. een keuze uit het jongste werk van 13 dichters: Armando, H.C. ten Berge, R. Bloem, H. Claus, J. Elburg, R. Geel, J. Groot, Habakuk II de Balker, G. Kouwenaar, H. Mulisch, C. Nooteboom, A. Roland Holst en J.C. van Schagen.

- In Gezelliana (3de jrg, nr. 3-4, 1972) o.m. een zeer diepgaande analyse en interpretatie van ‘'t er viel 'ne keer...’ door J. Aerts, tegen de achtergrond van Gezelles poëtische persoonlijkheid.

- In Wetenschappelijke Tijdingen bespreekt A.M. Musschoot de studie van Prof. M. Rutten over ‘De Interludiën van Karel van de Woestijne’.

- Ons Erfdeel (1973, nr. 2) bevat, wat de letterkunde betreft, hoofdzakelijk recensies over romans van Ruyslinck en raes, over poëzie van Willem M. Roggeman, concrete poëzie, en over essays van Westerlinck, Elemans en Van Itterbeek.

- Open Deur (5de jrg., nr. 2, 1973) bevat de lijst van toelagen aan de letterkunde, 1972.

H. Brems