Dietsche Warande en Belfort. Jaargang 100

[p. 65]

Anton van Wilderode
Gedichten

Het jaar

Ik sta op den zandweg van middernacht
in het groen van een slapend gehucht;
ik heb net mijn jaren thuisgebracht
en sloot, op voorzichtige voeten, zacht
de kamer of zonder gerucht.

Wie is men nog als het dunne kleed
van het dagwerk is afgelegd
en alles verdwijnt wat men dacht of deed?
De donkere wind staat buiten gereed
en blaast zelfs den naam van mij weg.

Alleen een ster is ver en vertrouwd
als de regel van een gedicht
dien men onwillekeurig overhoudt
nadat de bevolen woorden koud
wegvloeiden als water en licht.

Maar alles beneden is het decor
voor een enkel bedrijf geplaatst:
het dorp wordt van maanlichtschimmel dor
en over mijn lichaam kruipt de tor
van den ouderdom plotsling gehaast.

[p. 66]

Het bilan

Het ging alles voorbij wat het leven mij gaf,
wat het leven mij liet is niet veel,-
maar wat het mij nam voor een radeloos graf
haalt snel het loof van mijn levensboom af
en rooft mij het lied uit de keel.

Soms daal ik een trap af en denk dan: alleen
in zijn jeugd doet men dat zonder pijn;
langs uw traagste hand gaan de muren heen
van tedere bloemen eerst, later van steen
om, nog later, van donker te zijn.

En boven mijn hoofd sluit een dreunend gebouw
zijn honderden deuren dicht;
daarin woont de middag van hemelsblauw,
de breekbare vooglen, de slaap, het berouw
en het zwijgende norse gedicht.

Ik weet dat ik weggaande niet meer den groet
van de dingen ten afscheid erken,
maar het hart in zijn onvree alsof het zo moet
en het ogenpaar brandend gekeerd voorgoed
naar het ànder gelaat dat ik ben.

[p. 67]

Het bezoek

Twee uren thuis zijn, rechtstaande spreken
uit de wolk van een sigaret,
haastig de hindrende stilten breken
blindlings gehoorzamend aan het teken
dat uit iederen hoek op mij let.

De kat in de kamer zien, vogels horen
tegen een achtergrond van wind,
kinderen plotseling toebehoren
in hun spel, in hun bouwspel verloren
met mijn eigen handen van kind.

Den zondag voorbij het huis zien draaien
als de kleurprenten van een boek:
vertelsels lachen in lichterlaaie,
wolken hangen met vlaggen te zwaaien,
de tuin krijgt een open doek.

Zich losmaken langzaam en verholen
uit de windselen van een gesprek,
zich inschepen als versteekling verscholen
op het schip van de nacht, in de holen
van de bergplaatsen onder het dek.

[p. 68]

De wind

De bomen beginnen te ruisen vannacht
als de stam van een donker gedicht
dat met waaiende takken van overmacht
aan de nerf van mijn venster ligt.

Eerst hoor ik het vaag als geluid dat men hoort
op den achtergrond van zijn bestaan:
het rumoer van gedachten, moeilijk verwoord,
die rondom het huis blijven gaan.

Maar een boom zet zich open alsof een stoet
van vleugels zich openzet
en zijn stem die veel ouder is dan mijn bloed
houdt mij wakker diep in het bed.

Een woning van steen is een arm verweer
want in iedere kamer loopt wind
op geluidloze voeten snel op en neer
van de kelder tot in het gebint.

Daarvan wordt een linnenkast plotseling hout
met een siddering diep binnenin,
een trap laat zich hangen kreunend en oud
van een moeheid zonder begin.

Een optocht van ruisen trekt mij voorbij
met een koele hand op de huid;
in mijn open boek kiest de wind zich vrij
zijn lievelingsbladzijde uit.

[p. 69]

 

En weerloos geworden waar ik hier lig

 

waait hij al mijn geheugen vrij,

 

het ruisen van heesters, van water en dicht

 

geboomte staat weer boven mij,

 

 

 

en ieder geheim dat ik sinds verloor

 

wordt opnieuw mijn vertrouweling:

 

een struik als een dier heft zich hijgend voor

 

het raam of hij binnenspringt,

 

 

 

de lange handen van sierplanten gaan

 

hiëratisch wuivend voorbij

 

en omdat ik haar plotseling kan verstaan

 

lacht de canada luid met mij.