Dietsche Warande en Belfort. Jaargang 93

[p. 1]

[1948/1]

Hulde aan M.E. Belpaire

Op 31 Januari wordt Juffrouw M.E. Belpaire 95 jaar. Het Vlaamse volk brengt haar op dien feestelijken jaardag de hulde van zijn eerbied en dankbaarheid. Geboren uit een franssprekende familie van den hogen stand, werd zij vroeg gewonnen voor de Vlaamse volkszaak en stelde haar vruchtbaar leven in dienst van de Nederlandse cultuur. Begenadigd door de zuivere intuïtie van haar christelijk levensideaal en van haar vrouwelijken gemoedsadel, zag zij zeer vroeg in dat de strijd om het Vlaamse recht in België verbonden was met de grootse taak van de christelijke-democratische beweging, die onze verworden volksmassa optillen moest uit stoffelijke en zedelijke ellende. Gedurende drie kwart eeuw beoefende zij bovendien, naar het voorbeeld van haar tante Constance Teichmann, de christelijke liefdadigheid met vrouwelijken offerzin en adellijken discreten eenvoud.

Van jongsaf richtte haar ontwikkelde kunstzin zich bij voorkeur naar de gebieden van letterkunde en muziek; haar beste scheppende krachten wijdde zij aan essay's en biografieën, waarin zij haar doorvoelde bewondering voor enkele meesters in de Europese muziek en literatuur en ook haar piëteitsvolle herinnering aan voorname familie- en levensgebeurtenissen, met tact en geestdrift neerschreef. Ontelbaar zijn bovendien de initiatieven die zij nam tot bevordering van het kunstleven te Antwerpen en elders, en die zij met haar alles-gevenden stoffelijken en zedelijken steun realiseerde. Duidelijker dan wie ook zag zij de voorname rol, die in het groeiproces van onze volksbeschaving aan de vrouw moest toekomen; daarom stelde zij met eigen middelen een vlaamsgezind hoger onderwijsinstituut ter beschikking - de Katholieke Vlaamse Hogeschool voor Vrouwen te Antwerpen - waar de katholieke vrouwelijke jeugd een opvoeding kan ontvangen tot fijne, hogere geestes- en gemoedsbeschaving.

In de geschiedenis van onze letteren heeft zij, in menig opzicht, een providentiële zending vervuld. Zij verwezenlijkte, op het terrein der cultuur, de eerste belangrijke concentratie van vooraanstaande katholieke Vlamingen, toen zij in 1898 den kring ‘Eigen Leven’ stichtte, die de ‘ziel moest worden van de Vlaamse Beweging’. In dien kring ontwierp en verwezenlijkte zij het plan: de ‘Dietsche Warande’, in 1855 door onzen pionier J. Thijm gesticht, en ‘Het Belfort’, in 1886 door A. Siffer te Gent opgericht, tot één groot christelijk cultuurtijdschrift te versmelten, in dienst van een cultuur-ideaal, dat christelijk én humaan, beginselvast én ruim, Vlaamsgezind-Grootnederlands,

[p. 2]

maar ook universeel zou zijn. Bijna een halve eeuw heeft zij aan dit tijdschrift haar alles-gevenden steun en haar beste geestelijke zorg besteed. Dat het ontstond en alle moeilijkheden doorkampte en bloeide, heeft Vlaanderen in de eerste plaats aan haar te danken. De redacteuren en ook de secretarissen, Vliebergh, Scharpé, Jef De Cock, Dosfel, Jos De Voght, Nest Claes, Jules Persijn, Gerard Walschap en August Van Cauwelaert, zij kwamen en gingen na zeerkorten, korten of langeren tijd - maar zij bleef in huis als een wijze zorgende moeder en bewaarde het vuur: het IDEAAL van de Dietsche Warande, dat haar zo kostbaar is als de ziel.

Mejuffrouw Belpaire, Uw eerbiedwaardige en beminnelijke figuur is nog bij leven in de ogen van Uw volk gegroeid tot een ideaalbeeld van waarachtigen vrouwelijken adel, met die innemende harmonie van rijke gemoeds- en geestesgaven, van kunstzin en intellect, van geestdrift en helderheid, mildheid en karaktervastheid, tact en radicalisme, fierheid en minzaamheid, eenvoud en voornaamheid, menselijk en religieus evenwicht. Niemand heeft in onze Vlaamse geschiedenis de ideale rol, die de vrouw met haar eigen gaven in onze beschaving vervullen kan en moet, zo volkomen belichaamd als U. Ons volk moet U op dezen heuglijken jaardag vieren en beschenken, maar het wordt gevierd door U, die het in deze maand Uw jongste boek ‘Gestalten in 't Verleden’, ten geschenke biedt. Zo is steeds Uw gezegende aard geweest: te schenken uit liefde zonder aan wedergift te denken. Wat ons volk U bieden kan is alleen zijn dank, tolk van wederliefde en verering, omdat U het zo zuiver en volkomen hebt gediend, zoals alleen dienen kan wie, in levenslang volledig zelf-vergeten, de werkzame liefde tot God en evenmens, onuitwisbaar en puur in zijn ziel hield geschreven.

God bescherme U in ons Warande-huis en verlene ons nog lang de wake van Uw geestelijk-heldere en warme moederzorg. Hij beware U midden Uw volk, na de zware en lange dagtaak, in de gulden sereniteit van Uw schone avondrust. Dit wensen U met fierheid en hartelijkste vriendschap,

Uw mede-redacteuren en het Beheer van Dietsche Warande en Belfort.