Dietsche Warande en Belfort. Jaargang 1940

[p. 660]

Nieuwe Uitgaven en herdrukken⁽¹⁾

MARNIX GIJSEN: De Literatuur in Zuid-Nederland sedert 1830. - Uitg. N.V. Standaard-Boekhandel.

We hebben in het Decembernummer 1939 in een bespreking van ‘Dichterschap en Werkelijkheid’ onze bizondere waardeering uitgesproken voor deze synthese der Vl. literatuur sedert 1830 en daarbij den wensch uitgedrukt dat deze studie afzonderlijk zou verschijnen en ruime verspreiding moge vinden. De eerste wensch is hiermee vervuld; voor de vervulling van den tweeden staat de belangstelling in den kritischen arbeid van Marnix Gijsen borg.

SOPHOKLES: Koning Oidipoes. Met inleiding, commentaar en woordenlijst door Dr Ant. Verboven. - Uitg. N.V. Brepols, Turnhout. Pr. 20 fr.

Gelukkige Vlaamsche jeugd die het meesterwerk der Grieksche tragedie in een zoo uitstekende uitgave bestudeeren kan. Vooraf gaat een inleiding over de Grieksche tragedie en de Tragedie in de Ve Eeuw, de Dramatische Wedstrijden in Griekenland, over tooneelbouw en -spel en de figuur van Oidipoes.

De firma Brepols verdient bijzonderen lof voor de klare typographische verzorging van het werk.

F. TOUSSAINT VAN BOELAERE: Anthea. Keurverzameling van Sonnetten. 2e druk. - Uitg. L.J. Kryn, Brussel.

Indien er ooit gelegenheid komt voor een derden druk, dan moge Toussaint deze keur met nieuwen moed en een strengere liefde herzien. Want noch literair-historisch, noch esthetisch verdient bv. J. De Laet in dezen bundel met acht sonnetten te figureeren, terwijl er van Van de Woestijne vier, van Perck zes en van Kloos vijf worden opgenomen. Maar de opname van een aantal sonnetten van de jongere generatie is een verruiming en verrijking van dezen 2en druk.

DOSTOJEWSKI: De Idioot. Uit het Russisch vertaald door J. Jac. Thomson. 2e druk. - Uitg. Van Loghum Slaterius, Arnhem.

De Idioot wordt door velen geprezen als het hoogste wat Dostojewski literair bereikte.

JORIS EECKHOUT: Litteraire Profielen. VIIe deel. - Uitg. L. Vanmelle, Gent.

J. Eeckhout behandelt in deze reeks: Rainer Rilke, Reinhard Sorge, Cam. Melloy, M. Gilliams, V. Giraud en Karl Waggerl.

SPINOZA: Wijsgeerige Fragmenten. Een bloemlezing uit zijn geschriften en brieven. Uit het latijn vertaald en toegelicht door Dr N. Van Suchtelen. Uitg. Wereldbibliotheek, Amsterdam. Pr. 2.25 fl.

SPINOZA: God - wereld. Leven. Gedachten van Spinoza verzameld door de Societas Spinozana, ingeleid en toegelicht door Dr J.H. Carp; met een

(1) Sommige dezer uitgaven zullen uitvoeriger besproken worden.

[p. 661]

nabeschouwing Tan Dr J.D. Bierens de Haan. - Uitg. Drukkerij Albani, 's Gravenhage. Gedachten over ‘religiositeit’. - De goddelijke wereldorde. - De mensch. - De gemeenschap. - De staat, enz.

N.S. LJESKOW: De Onsterfelijke. Uit het Russisch vertaald door S. van Praag, met omslag van Joh. Dijkstra. - Uitg. De Gulden Ster, A'dam.

J. GRESHOFF: Jozef Cantré, houtsnijder. - Uitg. De Spieghel, Amsterdam.

J. SLAUERHOFF: Eldorado. Verzen. Uitg. Van Dishoeck, Bussum. Wellicht heeft Slauerhoff in dezen bundel het volledigst zijn rusteloos wezen uitgesproken.

J. SLAUERHOFF: Het verboden Rijk. - Uitg. Nijgh en Van Ditmar, Rotterdam. Pr. 2.90 fl. Als dichter en als romanschrijver is Slauerhoff gebleven: de eeuwige zwerver over Gods aarde en zeeën. ‘Het verboden Rijk’ speelt in den tijd van de vestiging der Portugezen in China, het ‘verboden rijk’, met als bindsnoer een deel van het leven van den avonturier en dichter Luis de Camoës.

A.W. GRAULS: Calando. - Uitg. A. Stols, Maastricht-Brussel. Verschillende dezer gedichten verschenen eerst in dit tijdschrift.

PAUL VLEMMINX: Ontginningen. - Uitg. Het Venster, Asten. Al ons ontginnen is tot heden vergeefs geweest, klaagt de dichter, wij hebben terug heimwee naar de schrale moederaarde:

‘Geeft mij weerom mijn schralen grond
en kleine weiden en de eenzaamheid,
daar wij geen winst, maar leeftocht willen.’

De Apocalypse of het Boek der Openbaring van den H. Joannes. - Uitgelegd door Kan. A. van der Heeren S.T.D. - Uitg. Desclée-De Brouwer, Brugge. Pr. 15 fr. Kan. A. van der Heeren heeft getracht ons dit geheimnisvolle boek in aansluiting met de verklaring die Jezus zelf over het einde der wereld gaf, zoo eenvoudig en zoo duidelijk mogelijk te verklaren.

SIMON STEVIN: Het Burgerlijk Leven. - N.V. Wereldbibliotheek. Dit werkje is niet in de eerste plaats karakteristiek voor de wetenschappelijke waarde van S. Stevin, wel voor zijn groote beteekenis voor den opbouw eener nederlandsche wetenschappelijke taal.

EMILE VERHAEREN: Een bloemlezing uit zijn gedichten, vertaald in Nederlandsche verzen door Martien Beversluis. - Uitg. De Nieuwe Gids Bibliotheek, Den Haag.

De Vlamingen zullen de verzen van Verhaeren wel in de oorspronkelijke stoere taal lezen; maar wie deze niet voldoende machtig is, vindt hier een gespierde vertaling.

PIET SCHEPENS: Knut Hamsun. Uitg. ‘Inter’, Dr Mayenslaan, Sint Amandsberg.

Een vluchtig overzicht van Hamsun's leven en werk.

[p. 662]

In 't Licht. Een tijdschrift gewijd aan de werkzaamheid van de uitgeverij Het Spectrum, te Utrecht.

Aan dit nummer, onder leiding van G. Smit, H. Kuitenbrouwer en Ch. Nijpels werkten mede: R. Tolman, H. Kuitenbrouwer, Alb. Kuyle, B. Peleman, H. Bruning, e.a.

DANTE ALIGHIERI: De Monarchie. Uit het latijn vertaald, ingeleid en van aanteekeningen voorzien door Jan Asser. - Uitg. Wereldbibliotheek, A'dam.

Dante, schrijft de inleider, was geen rechtsgeleerde, hij was een dichter; een ziener, die de menschen innig lief had en voor haar, als hoogste goed, begeerde den Vrede tusschen menschen en tusschen volken, gegrondvest op het Recht.

M. LERMONTOW: Een Held van onzen Tijd. Uit het Russisch vertaald en ingeleid door Aleida G. Schot. - Uitg. Wereldbibliotheek, A'dam.

‘Niemand - aldus Gogolj - heeft bij ons ooit zulk zuiver en aromatisch proza geschreven.’ Wie Lermontow wil kennen, leze in de eerste plaats: ‘Een Held van onzen Tijd’.

Een kleine keur-collectie: I. Bloemen; II. Bessen; III. Vlinders; IV. Onze kleine Zwemmers; V. Van Torren en Kevers; VI. Onze kleine Zangvogels; VII. Kleine Knagers; VIII. De groentetuin. - Uitg. Desclée-De Brouwer, Brugge.

Acht bundeltjes, keurig gedrukt en gekartonneerd en met gekleurde teekeningen van Elisabeth Ivanovski. De drie eerste zijn geschreven door Rinke Tolman, de drie volgende door Jan P. Strijbos en de twee laatste door R.J. De Stoppelaer.

Mooie geschenk-boekjes.

PIERRE GOEMAERE: Albert I loin des foules. - Uit. Arc en ciel, Grenoble.

Boven de wisseling der tijden blijft de figuur van koning Albert stralen: hoog, edel en dapper. Dit boek van P. Goemaere had reeds lang moeten gerecenseerd zijn; maar het blijft steeds sterkend het leven te lezen van een man als koning Albert.

DON LOIS ALBARON: Kloosters branden in Barcelona. - Uitg. Het Nederlandsche Boekhuis, Tilburg. P. 20 fr.

Het bewogen verhaal uit de eerste dagen der verwoesting te Barcelona.

JAN VRIENDS: Vogels gaan en komen. - Uitg. Het Poirtersfonds, Eindhoven.

Dit is ‘een praatje over de vogels en de hele natuur, zooals die met de wisseling der jaargetijden leeft en sterft en herrijst’.

FANNY WIBMER-PEDIT: Liebfrauenwunder. - Verlag Josef Müller, München.

Een keur van Duitsche Maria-legenden. Eenvoudig en volksch verhaald. Deze bundel is bovendien mooi geïllustreerd.

J. KIZEL: Licht over Spanje. - Uitg. N.V. Zonnewende, Kortrijk.

Met een inleiding van Z. Em. Kardinaal Goma.

Het boekje is opgedragen ‘aan alle Spanjaarden, die vervolging en marteling verduurden, of hun leven gaven voor God en Vaderland’.

S. AUGUSTINUS: Over het gelukkige leven en Alleenspraken. Vert. uit het latijn door J.A. Van Lieshout, O.E.S.A. en ingeleid door Prof. Dr. A. Sizoo. - Uitg. Wereldbibliotheek, Amsterdam.

Dit is een uitstekende vertaling van S. Augustinus' De ‘Beota Vita’ en ‘Soliloquia’.

CYPRIAAN VERHAVERT: I. Van Ketjes en Kiekefretters. - II. Brusselsche

[p. 663]

Typen. - III. Uit Brussels Verleden en Heden. Met teekeningen van St. van Offel, J. van Paemel en H. Teirlinck en een aantal foto's. - Uitg. 't Spaeverke, Murellostraat, Brussel. Pr. 20 fr. per deel.

C. Verhavert wordt te veel beschouwd als levend aan den zelfkant der literatuur. Zijn plaats is echter in de Vl. literatuur zelf. Zijn werk heeft een eigen onverdorven volkschheid en natuurlijkheid, die een grootere waardeering wettigt.

N.W. GOGOLJ: De Revisor en ander proza. - Uitg. N.V. Wereldbibliotheek, A'dam.

‘De Revisor’ werd vertaald door Josine Termaet; ‘De Mantel’ door Z. Stokvis, het ‘Dagboek van een Krankzinnige’ en ‘Verschrikkelijke Wraak’ door Else Beckowska.

FELIX TIMMERMANS: De Harp van Sint Franciscus. - Uitg. P.N. Van Kampen en Zoon, A'dam.

Timmermans heeft beter werk geschreven; maar telkens komen er bladzijden voor die alleen door een ras-echt kunstenaar kunnen geschreven worden.

MARY WEBB: De Vos duikt weg. Vertaald door Anthonie Donker; met bandontwerp van Fré Cohen. - Uitg. N.V. Wereldbibliotheek, A'dam.

Na ‘Precious Bane’ dat voor enkele jaren door den dichter Bloem werd vertaald, heeft de dichter Anthonie Donker voor een vertaling van ‘Gone to earth’ gezorgd. De arbeid van deze twee dichters getuigt van de bizondere literaire waarde van Mary Webb; en haar eigen plaats in de engelsche letterkunde.

C. en M. SCHARTEN-ANTINK: Het Wonder der Liefde. - N.V. Wereldbibliotheek, Amsterdam.

Dit werk behoort niet tot de meest markante romans van het echtpaar Scharten-Antink, maar is knap van constructie en vlot van stijl.

EVA ASSCHER: Een Meisjesleven. - Uitg. Wereldbibliotheek, A'dam. - Herinneringen uit een joodsch meisjesleven.

MARNIX GIJSEN: Le Coeur des Etats - Unis. Traduit de néerlandais par Stéphanie Chandler. - Ed. Jos. Vermaut, Courtrai.

Marnix Gijsen heeft voor eenige jaren Amerika ontdekt; voor zich en voor ons. Maar de voordrachten die hij voor enkele maanden hield, wekken het vermoeden dat hij nog meer heeft ontdekt in dit jonge volk en deze nieuwe wereld. Dit kan dan aanleiding worden tot het schrijven van een zeer interessant en persoonlijk vervolg op zijn merkwaardige eerste ontdekkingsreis.

Intusschen hebben de vlaamschonkundigen gelegenheid om met M. Gijsen's eerste ervaringen kennis te maken.

ERNEST VAN DER HALLEN: Tusschen Atlas en Pyreneën. - Uitg. Davidsfonds, Leuven. Pr. 15 fr.

Dit is het verhaal van een reis- en zwerftocht door Spanje en Noord-Afrika. Vlot en steeds boeiend.

PETER VAN STEEN: Meneer Bandjes, kantoorbediende. - Uitg. Nygh en Van Ditmar, Rotterdam.

Toen meneer Bandjes stierf was hij pas 26 jaar oud. En hij had maar een ding vergeten: te leven. Zijn leven had iets van een tragedie, en iets van een comedie.

P. van Steen had reeds de aandacht op zich gevestigd o.m. door een trilogie: Ochtendnevel - Kentering - Bevrijding.

P. Dr. HERIBERT JONE: Katholieke Moraaltheologie. - Voor Nederland en België bewerkt naar de 5e Duitsche uitgave door Dr Hubertus van

[p. 664]

Groessen, met aanteekeningen over Nederlandsch-burgerlijk- en strafrecht door Dr G. Lemaire. - Uitg. Romen en Zonen, Maaseik, Roermond. Pr. 75 fr.

Helder en beknopt. Een rijke mijn voor zielzorgers en theologanten niet alleen, ook voor medici, juristen en alle intellectueelen trouwens. Een uitstekende gids niet enkel wat het begrip der beginselen betreft, maar tevens in zake praktijk en toepassing van de theorie.

VICTOR BLUTGHEN: De Tooverfluit. - Uitg. Het Rad, Berchem (Antwerpen). Pr. 4.50 fr.

Na het verhaaltje van De Tooverfluit, volgt er nog eentje van: De Visscherspaan, het Moorpaard en de Schimmel. Frans van Immerseel teekende er plaatjes voor.

JOZEF SIMONS: Dientje Goris. 4e druk. - J. Van Mierlo-Proost, Turnhout.

Geen hooge vlucht, maar een goed, gevoelig verhaal. Van het beste wat Simons schreef.

KAPLAN H. FAHSEL: Ebe, Liebe und Sexualproblem. - 15-19. Tausend. - Verlag Herder u. Co., Freiburg i. Bresgau.

Nadat kapelaan Fahsel in tal van duitsche steden, voor geloovigen en vrijzinnigen lezingen had gehouden over het onderwerp ‘Ehe und Eros’ heeft hij dit thema, uitgebreid en synthetisch, in dit schrift behandeld.

Een boek waarvan we de lezing en studie gaarne aanbevelen.

LEONID ANDREJEW: De roode Lach. - Uit het Russisch vertaald door S. van Praag. - Uitg. De gulden Ster, A'dam.

Andrejew is een groot realist, die tegelijk een groot fantast is.

ELISABETH ZERNIKE: Het Buurmeisje. - Uitg. Wereldbibliotheek, A'dam.

Het werk van El. Zernike heeft volgens prof. C. De Vooys in zijn Historische Schets van de Nederlandsche Letterkunde: ‘een verstilde, schroomvallige maar eigen klank’.

Dr JOS. J. GIELEN: Globetrotters. - Uitg. Davidsfonds, Leuven.

Drie katholieke globetrotters: Kees Meekel, Pieter van der Meer de Walcheren en ingenieur L.J.M. Feber. Het boek was bedoeld als ‘een bescheiden schets over leven en werk dezer drie vooraanstaande, oorspronkelijke figuren der Ned. literatuur.

Indien hierop een vervolg verschijnt, dan komt ongetwijfeld de eeuwige zwerver Felix Rutten in de eerste plaats in aanmerking.

Dr FELIX RUTTEN: De Tocht naar Morgenland. - Uitg. Het Poirtersfonds, Eindhoven.

De ‘held’ van dit verhaal heet Milenko; en de fantasie van den schrijver heeft er een zigeunersjongen van gemaakt. Maar in den grond heeft de schrijver - aldus in de Inleiding - ‘alleen maar een gedachte tot uiting “willen” brengen en laten zien hoeveel opvoedende kracht er ligt in de sterkende en verblijdende gedachte: ik heb een vaderland, een heimat’.

H. DAVIGNON: I. Petite Béguine, voulez-vous danser? - II. Une pauvre Mouche. - Ed. Plon, Paris.

H. Davignon heeft eerst met liefde en fantasie enkele Vlaamsche folkloristische vertelsels naverteld: van Heer Halewijn; van het begijntje dat niet dansen wilde. En op verzoek van Waalsche vrienden heeft hij er een waardigen Waalschen tegenhanger aan toegevoegd. Het werk van H. Davignon is boeiend en steeds voornaam in zijn eenvoud. K.