|
| |
| |
| |
Boekbespreking
Albert Helman: Aansluiting gemist. - Nijgh en Van Ditmar. N.V. Rotterdam, 1936.
Als documentaire literatuur een boek van de bovenste plank. Rijk aan belichtingen van hedendaagsche problemen, aan medeleven en -gevoel, aan warmte en menschenkennis. Het is werk dat van voorbijgaanden aard kan zijn, maar dat niettemin iets achterlaat. Iets van het besef der beperktheid van den mensch, der gebreken en tekorten en van het schaarsch exempel der belangloosheid. Wij beschouwen den mensch over 't algemeen niet in zijn verschijning als creatuur op zichzelf, maar zooals hij gecôteerd is in de samenleving, zooals hij bruikbaar is of onschadelijk. Aan deze door de politiek opgejaagde Duitschers - meestal Joden -, in Barcelona op elkander aangewezen, komt dat weer eens scherp naar voor. Hornemann, Sabine, zij vallen niet als slachtoffer van hun uitwijzing, maar als verraden en verlaten door kleingeestig egoïsme en ontspoord idealisme. En niet één dier menschen die er toe komt: weer ingeschakeld te worden; een vloek die t.a. op de Joden uitzichtloos drukt.
P.D.V.
| |
Maria Peremans-Verhuyck: Catlyne Meyblom. De Weg naar het Voetlicht. - Uitgeverij Steenlandt, Kortrijk, 1937.
Ik geloof niet dat Mevrouw Peremans zich andere eischen heeft gesteld dan zoo nauwkeurig en liefderijk mogelijk enkele burgerlijke gewoonten en gebruiken en ook iets van den geest der 18e eeuw in een Vlaamsch provinciestadje te doen aanvoelen. Het is spijtig dat zij niet los is kunnen geraken van de documenten of bescheiden die zij dienaangaande veelvuldig moest raadplegen. Maar op dit euvel na, verdient zij zooveel lof mogelijk om die voorstudie, om het beoefenen van een genre waarvan bij ons door een te veel de traditie verloren ging, om de keurige, vlotte, zelfs hier en daar bezielde voorstelling. Want het gegeven biedt interessante détails en het mag niet bepaald gezegd dat het boek - langdradig, gezien de historische aanvullingen, - ergens verveelt. De geschiedenis van de vondelinge Catlyne, die door haar schoonheid en door behoedende omstandigheden zich tot talentvolle tooneelspeelster opwerkt, zal daardoor tot de pretentielooze, onderhoudende maar zeer hoogstaande volkslectuur behooren gerekend.
P.D.V.
| |
A.J.D. Van Oosten: Elsje Katrine. - Het Poirtersfonds. 1937.
Dit romannetje zal Van Oosten zeker als een oefening, een verpoozing of als voor een zeker publiek te schrijven, hebben opgevat. In ieder geval mist het sterke of directe teekeningen en laat het geen grooten indruk achter.
P.D.V.
| |
Jan Cep: Slagschaduwen. - Uit het Tsjechisch door Dr. A.A. Boutelje. 1937, Wereldbibliotheek N.V. Amsterdam-W.
Jan Cep (geb. 1902), die onder invloed van den grooten catholieken romancier Jaroslav Durych begon en twee novellenbundels publiceerde: ‘Aardrook’ (1931) en ‘In een gescheurden Mantel’ (1934), heeft zich ditmaal met buitengewoon geluk aan een roman gewaagd. Afkomstig uit het landelijke en catholieke Moravië is hij de zanger van land en dorp, de dichter van het diepe en, in zekeren zin, moderne catholicisme. Hij is een schrijver vol zuiverheid en ernst, die met kalmen
| |
| |
moed de werkelijkheid der natuur en deze van den geest tegenover elkander stelt en voor wien het land een strijdperk is waar de ziel om haarzelf worstelt.
‘Slagschaduwen’ is een uiteenzetten der redding welke een intellectueel in zijn geboortedorp komt zoeken en er na menigen twijfel en vertwijfeling ook vindt in een aansluiten bij natuur en geslacht. De auteur schildert rondom zijn held het beeld van een hedendaagsch Moravisch dorp waarin de nieuwe bestanddeelen der beschaving in zekere mate reeds binnengedrongen zijn, waar het warme bijzijn der oude gebruiken de gemoederen nog streelt, waar in de harten van sommigen de gehechtheid aan de aarde strijdt met het verlangen te zwerven, waar eindelijk dit zuivere en stillend iets - dit geheimvolle samenwerken van aarde, landschap, menschen en traditie - zich over de kokende passies en hartstochten van het dorp legt en de meest onrustige en diepst gekwetste levens met een soort bovenmenschelijke kalmte beschenkt.
Men mag zeggen dat J. Cep in de Tsjechische letterkunde, waarin de landelijke motieven steeds een groote rol gespeeld hebben, een jonge Streuvels is, wiens dorpsbeelden een buitengewoon zuiver kunstgehalte bezitten. Voor degenen, die een blik in de Tsjechomoarvische psychologie willen werpen is dit boek meer dan aan te raden.
De vertaling is uitstekend en vloeiend, nochtans had ze op sommige plaatsen het typische van Cep's stijl - dit veie, vochtige, warme van sommige uitdrukkingen - moeten trachten te behouden.
Dr. L.L.
| |
Friedrich Schnack: Sibylle und die Feldblumen. Mit acht handkolorierten Blumenbildern. - Insel-Verlag, Leipzig.
Zoo ziet en beschrijft een dichter de natuur en den groei en den veelkleurigen bloei der bloemen. Fr. Schnack is ook dichter, maar op zijn dichterlijke tochten in het vrije veld heeft hij de vijftienjarige Sibylle mee genomen; tot haar vreugde en haar beleering. Het eerste wat hun oog te zien krijgt is het sneeuwklokje, want het is nog Februari; en het laatste, waarvan in dit boek verhaald wordt is de marentak; maar daartusschen staan de anemone, de aronskeik, het meiklokje, de doovenetel, de gele iris, het vingerkruid, de oogentroost... vijf en veertig bloemen des velds, waarvan de schrijver ons het leven beschrijft en de heelende krachten die in hun sap verborgen zitten.
Dit boek is een keurig geschenk.
Dr. V.
| |
Fritz Francken: De Antwerpsche Volksjongen op het oorlogspad. - Uitg. De Sikkel, Antwerpen.
De eerste eigenschap van Fritz Francken is de vlotheid van zijn verhalen. Er is een eenvoudige volkschheid in zijn toon en zijn gebaar. Hij voelt zich een volksjongen uit de goede stede aan de Schelde; en hij vertelt van zijn wedervaren op een wijze die kinderen op den keldermond zouden kunnen begrijpen.
Dit boekje bevat herinneringen uit zijn soldatenleven tijdens den wereldoorlog. Niet op een toon van: hier is de held; maar met sympathieken eenvoud die van onze jongens de beste en hartelijkste kerels maakte van allen die daar streden langs de eindelooze gevechtslijn.
Dr. V.
| |
Guy Hamilton: I. De vergissing van superintendant Quild. pr. 37 fr. - II. Het mysterie op de Princess Marina. Pr. 50 fr. - Uitg. Het Nederlandsche Boekhuis, Tilburg. VI. Boekcentrale, Antwerpen.
Bekijk den omslag en ge weet meteen welke lading deze vlag dekt. Op de kaft
| |
| |
van het eerste boek stort een man van een ladder met een dolk vlak in het hart, zoodat er een golf van bloed uitgulpt; op de tweede kaft een scheepsofficier die boven een zwevend hart, eveneens met een dolk in het hart en met hetzelfde expressieve gulpend bloed, achterover door het luchtruim stort.
Zal ik u nu bondig vertellen van de verwikkelingen, verrassingen, vondsten en verder verraderlijke personnages uit deze dikke mysterieuze boeken? Ik zal het niet doen. Indien ik u den sleutel geef, heeft dit geheime slot al zijne aantrekkelijkheid verloren.
V.
| |
Henry James Forman: Groote profetieën der Menschheid. - Nederlandsche bewerking door Toeke Sjoerds. - Uitg. W. de Haan. Utrecht.
Wij hebben dit boek met groote belangstelling gelezen. Veelal worden deze onderwerpen behandeld met opvallend tendentieuse inzichten en een overdreven zucht naar sensatie.
In dit boek echter wordt met een rustige objectiviteit gesproken over orakels, bijbelsche en middeleeuwsche voorspellingen, over sterrenwichelaars en heiligen, over de voorspellingen betreffende de Pausen, de voorspellingen van Nostradamus en moeder Shipton; de voorspellingen over de Fransche revolutie, den wereldoorlog, e.z. De meeste voorspellingen zijn zoo vaag gaformuleerd dat ze voor vele welwillende interpretaties vatbaar zijn, maar andere zijn zoo precies, naar den tijd en het verloop der gebeurtenissen geweest, dat ze alleszins als zeer gewoon moeten voorkomen.
Dr. K.
| |
De Wijde Kim. Proza en Poëzie. - Verzameld door Dr. G. Horrens de Haas, H. Ploeg Jr. en Dr. G. Stuiveling. - Uitg. Wolters, Groningen.
Deze bundel werd samengesteld door de ‘Nederlandsche Vereeniging tot Afschaffing van Alcoholhoudende Dranken’. De opdracht verklaart de keuze van deze verzen en prozafragmenten.
‘Wat ons beweegt, aldus de samenstellers, is sociale zin, religieus-humanistisch verlangen, bereidheid om een cultuur-ideaal te dienen.’ Maar sociaal vooral in den zin van socialiseerend, en religieus in de beteekenis die Henriette Roland Holst gaf aan haar religieus communisme.
V.
| |
Vlaanderen roept. - Uitg. Bosch en Keuning, Baarn.
‘Daar is één roep, één lied, dat hooger klinkt dan de hoogste torens van Vlaanderen. Het is dat van zijn liefde. Want alle beiaarden zingen het. En de kinders, die langs de blonde Oost- en West-Vlaamsche wegels naar school gaan, zingen het.
Gij kunt het ook hooren aan den Antwerpschen havenkant, en op de heide, tusschen de blauwige mastenbosschen van het heerlijke Brabantsche Kempenland en van Limburg.
Zelfs in Brussel hoort ge het.
Want ook Brussel is Vlaamsch bezit. Voor immer.
Aldus de jonge letterkundige Emile Buysse, die deze hulde aan Vlaanderen heeft saamgelezen en ingeleid. Het is een royaal uitgegeven en zeer mooi geïllustreerde bundel novellen, schetsen, verzen en artikelen van Lode Baekelmans, Herman de Cat, Aug. Van Cauwelaert, Mr. P. Dieleman, Jan H. Eekhout, W.A. van Gruthuysen, E. Van der Hallen, Stan Hodister, Lode van Krinkelen, Marcel Matthys, Wies Moens, F. de Pillecyn, A. de Saeger, Joz. Simons, Berten Snyer, Stijn Streuvels, Hilarion Thans, A. Thiry, Felix Timmermans, Ferd. Vercnocke, Dr. Eug. Verstraete, Karel Vertommen, Gerard Walschap en Staf Weyts.
Wij danken uitgevers en samensteller voor deze hulde aan Vlaanderen.
Dr. V.
| |
| |
| |
R. Poortmans: Moeder, ik sterf. - Uitgever Servire, Den Haag.
De titel, ‘Moeder, ik sterf’, is ontleend aan het feit, dat de Neger, de Congo-Neger, bij sterk lichamelijk lijden deze woorden uit. De schrijver heeft deze woordenzin gebruikt om aan te geven, dat ook Congo sterft.
Het is genoegzaam bekend, dat een dertig, veertig jaar geleden, de toestanden in Congo veel, zeer veel te wenschen overlieten; dat de neger toen ter tijd zich niet mocht verheugen den blanke in zijn land te hebben zien binnendringen. Het is daarom zeer te betreuren, dat geen enkele aanwijzing in ‘Moeder, ik sterf’ doet kennen, in welk tijdvak het in dit boek beschrevene plaats vindt. Want, zouden de aangegeven toestanden en beschrijvingen plaats vinden in den tegenwoordigen tijd, dan zou hierin het bewijs liggen, dat de neger, nu als vroeger, de komst van den blanke hartgrondig moet blijven verwenschen.
Het is een droevig boek, maar vlot geschreven en van een zeer boeienden inhoud, dat U op de gebruiken en zeden der negers, en hun geestesopvatting, een zeer goeden kijk geeft en den lezer doet aanvoelen, dat Zwart en Wit nooit zullen kunnen samengaan.
N.A.K.
| |
Ernest Psichari: Der Wüstenritt des Hauptmanns. Verdeutscht von Gustav Dieringer. - Herder u. Co., Freiburg im Breisgau.
Le Voyage du Centurion, waarvan hier door de firma Herder de vertaling werd bezorgd, reikt boven het gebied der literatuur uit. Het is vooral een sterkend boek, van een man die zijn geschriften heeft bezegeld met zijn bloed. Psichari is met Peguy een symbool geworden voor het na-oorlogsch geslacht.
Wij achten den inhoud van het boek voldoende bekend, door de fransche uitgave. Wie het in een verzorgde duitsche vertaling wil, leze de ‘Wüstenritt’.
Dr. V.
| |
Alice Nahon: Maart-April. - De Nederlandsche Boekhandel, Antwerpen.
Renaat Korten heeft de jeugdgedichten met een drie nagelaten verzen van Alice Nahon saamgebundeld en ingeleid. Het is pieteitvol werk, dat de nagedachtenis eert van een jong-gestorvene dichteres, die was een broos maar zingend riet.
K.B.
| |
J. Ortega y Gasset: La Révolte des Masses. - Traduit de l'espagnol par Louis Parrot. - Stock. Paris. - 17,50 fr.
Schrijver werd getroffen door de akelige homogeniëteit der toestanden in heel de Westerlijke wereld, en waaraan de beschaving dreigt ten onder te gaan. Toch hebben al die landen - en dat is Europa's onbetwiste schat - benevens hun eigen genie, een gemeen repertorium van gebruiken, gedachten en geestdriften. Die schat wordt echter bedreigd door het verschijnen van hetgeen schrijver noemt ‘l'hommemasse’, een type menschen levend op enkele ledige abstracties, onwetend van de geschiedenis van hun volk, zonder banden met het verleden van hun land, teerend op holle slagwoorden. Niet alleen bij de ongeletterden, maar in alle klassen der maatschappij worden ze gevonden. Hun theorieën spruiten uit het collectivisme, vorige eeuw in Frankrijk ontstaan, en waarvan Stuart Mill, 80 jaren geleden, het gevaar reeds voorzag. Deze massa heeft alle vatbaarheid voor godsdienst of kennis verloren; politiek alleen kan haar nog boeien: een waanzinnige politiek die kennis, godsdienst, wijsheid, kortom al hetgeen dat alleen waard is het middenpunt van de menschelijke beslommeringen te vormen, zoekt te verdringen. Ze is gesloten aan alle hoogere gevoelens en gedachten. We wonen thans een diepe, gevarlijke crisis van het menschelijk wezen bij.
Over dit alles heeft schrijver de meest origineele, diep analyseerende overden- | |
| |
kingen, en zorgvuldig onleedt hij de oorzaken van dien toestand, en de middelen om een mogelijke kentering in den actueelen toestand te brengen.
Een zeer merkwaardig boek: het is echter jammer dat de christelijke gedachte er al te zeer aan ontbreekt.
L.D.
| |
Elinor Mordaunt: Royals Free. - Tauchnitz Edition. Leipzig. Hamburg. Paris.
Op vijftien jarigen leeftijd loopt Jimmy Crowther van huis weg, en wordt koksjongen op een schip dat naar Java zeilt. Van dan af begint voor hem een bewogen leven, met ervaringen van allerlei soorten. Met de jaren wordt hij een echte zeeman; slechts op zee voelt hij zich gelukkig. Zeer goed zijn de zeelieden met wie hij in betrekking komt, getypeerd, het leven aan boord en de moreele bekoringen aan wal beschreven. Ook de karakters van Jimmy, eerlijk van inborst, maar zonder houvast, speeltuig van zijn indrukken, van zijn weinig sympathieke moeder, en van den lijdzamen, zachtaardigen man dien hij waant zijn vader te zijn, zijn goed geteekend. De roman sluit met een romaneske idylle en een gelukkig huwelijk. Al is hij niet bijzonder merkwaardig, toch leest hij gemakkelijk en aangenaam.
T.
| |
Raymonde Vincent: Campagne. - Stock. Paris. - 18 fr.
Schrijfster stamt uit een boerengeslacht. Ze werd op een eenzame hoeve van den Berry geboren. De school was te ver, ze ging er niet naartoe. Ze leerde amper lezen en schrijven kwam slechts veel later aan de beurt, toen ze op 17-jarigen leeftijd den buiten verliet en te Parijs kwam wonen. Op dat oogenblik bepaalde zich heel haar wetenschap tot den catechismus. Te Parijs kwam ze met letterkunde en letterkundigen in aanraking, kreeg zin in 't lezen, leerde de waarde schatten van een algemeene cultuur, voelde stilaan lust om zelf aan 't schrijven te gaan, en begon zich met taaie wilskracht op te werken. 't Waren jaren van hard labeur en diep denken. Eindelijk waagde zij het, uiting aan haar innerlijken droom te geven, en schreef Campagne, waarin zij al haar groote liefde en bewondering voor den buiten en het boerenleven, haar begrijpen der boerenziel die ze zoo goed kende, en van de natuur tot het woord liet komen.
In dezen roman, geen buitengewone voorvallen, geen brutaliteit of pessimisme; maar het eenvoudig weergeven van het leven van een landbouwer op zijn hoeve, met zijn veelvuldige bezigheden, verschillend volgens het seizoen, met zijn kruisen en vreugden, en het opeenvolgen van 's levens groote gebeurtenissen: geboorte, eerste communie, huwelijk, dood.
Dat alles in grootsche, sobere lijnen en harmonieuze kleuren. Waarlijk een zeer schoon en merkwaardig boek.
L.D.
| |
Jean Balde: Jeunes Filles de France: d'Eugénie de Guérin à Hélène Boucher. - Editions Spes. Paris.
Vijf meisjesportretten. De fijne, gevoelige Eugénie de Guérin, die heel haar leven in armoede op haar kasteel ‘Le Cayla’ doorbracht, en dag voor dag, om de eenzaamheid van haar broer Maurice, ginder ver te Parijs te troosten, het relaas neerpende van hetgeen er rond haar rondging, zonder te vermoeden, dat ze aldus een werk van zuivere schoonheid aan de wereld gaf. - Louise de Bettignies, het heldhaftig meisje, dat haar leven, onder den grooten oorlog, honderden keeren waagde om dienst aan haar volk te bewijzen. - Bernadette, van Lourdes, en Theresia van Lisieux, beiden zoo poëtisch bekoorlijk en zoo diep heilig. - Helène Boucher, de gevierde vliegenierster, zoo jong bezweken.
| |
| |
Een fijn en opbeurend boek, best geschikt om de vlam van het ideaal in een meisjeshart te doen ontstaan of aan te wakkeren.
L.D.
| |
Tirso Medina: L'Assassin de la Poupée. Traduit par J. Cabrelles. - Coll. Durandal. Bruxelles. - 20 fr. voor de jaarlijksche reeks van 5 boeken.
Schrijver, een Madrileensch dagbladschrijver, heeft reeds vele romans uitgegeven. Deze, die nu in fransche vertaling verschijnt, is wel geen toppunt van de letterkunde, maar is toch vol humor, vroolijk optimisme, gezonde levensopvatting. Hoe de jonge Sandomir aan een lieve, behoorlijke vrouw komt, niettegenstaande de talrijke flaters die hij begaat, zal jong en oud een paar aangename uren doen doorbrengen. Uitstekende ontspanningslectuur.
L.D.
| |
Joseph Ozer: Grison, histoire d'un chien. Illustrations de J. Waterschoot. - Coll. ‘Roitelet’ aux Ed. Durandal. Bruxelles. - 10 fr. voor de jaarlijksche reeks van 5 boeken.
De lotgevallen van den braven, trouwen Grison, die van verdriet sterft wanneer hij zijn jongen meester verliest, zal alle kinderen boeien.
L.D.
| |
Donald Cubross Peatty: Green Laurels. - The Albatross. - Leipzig. Paris. Boulogne.
Een geschiedenis van de planten- en dierenkunde, van het stamelen der eerste tijden, tot aan de wondere ontdekkingen der laatste eeuwen. Geen droog wetenschappelijk betoog, maar eerder een opvolging levensbeschrijvingen der meest vooraanstaande baanbrekers: Malpighi, die de eerste was om de anatomie der insecten te bestudeeren; Swammerdam, die hun omvormingen ontdekt; de groote Linnaeus, die door zijn opzoekingen de leer der plantenkunde revolutionneert; Lamarck en zijn instinctief vermoed, maar arbitraire uitgelegde evolutieleer, en menig ander pionier in Europa en in Amerika, die alles over hadden om de mensch een stap verder te brengen op den weg der kennis van de natuur. Ook Darwin bestudeert schrijver met voorliefde, en toont zoowel de juiste als de zwakke kanten van zijn theorieën.
Het boek is echt waard gelezen te worden. Het is geschreven met een levendigheid, een gemoedelijken humor, een warme bewondering en belangstelling, die aangenaam aandoen.
L.D.
| |
Siegfried Sassoon: Sherston's Progress. - Tauchnitz Edition. Leipzig. Hamburg. Paris.
Een jonge officier, George Sherston, heeft met enkele anderen, heftig tegen het voortzetten van den oorlog geprotesteerd. Onder voorwendsel van ‘shell-shock’ wordt hij naar een hospitaal nabij Edinburgh gezonden, waar hij langzamerhand kalmer wordt en begint in te zien dat zijn opstand tegen het gezag, niet anders dan noodlottig voor zijn land kon zijn. Hij begrijpt dat er geen middel is om tot een echten vrede te komen, dan den strijd voort te zetten. Wanneer hij, op zijn aanvraag, weer naar 't front wordt gezonden, is hij een ander man geworden, al woedt het nog meer dan eens in zijne ziel. Naar Palestina gezonden, wordt hij ginder gekwetst.
Het boek is een weinig kleurloos. Toch beschetst het schoone bladzijden over het dagelijksch leven aan 't front, prachtige beschrijvingen van Palestina, en zeer onderhoudende hoofdstukken over een verblijf in Ierland, als intermezzo tusschen Sherston's hospitaalleven en zijn terugkeer naar het front.
T.
| |
| |
| |
Edward Thompson: Burmese Silver. - The Albatross. Leipzig. Paris. Bologna.
De roman speelt in Burma, een strook land op de grenzen van China, en geregeerd door ‘Ralph Gabriel’, een gewezen Engelsch ambtenaar, in opstand tegen zijn vroegere regeering gekomen. Burma is bewoond door half-wilde ‘hoofdenjagers’, berucht om hun wreedheid, maar het is rijk aan zilvermijnen en edelsteenen, en een mikpunt voor de hebzucht van China en avonturiers van alle slach, terwijl Engeland het gepast oogenblik geduldig afwacht om den oproerigen onderdaan weer onder haar gezag te brengen. Mr. Powell, gepensionneerde ambtenaar, en vroegere vriend van Ralph Gabriel, wil 't mysterie waarin deze zich hult in 't klare trekken, en onderneemt de lange gevaarlijke reis uit Calcutta naar Burma's hoofdstad. Na allerlei avonturen en gevaren, bereikt hij zijn doel, dank vooral aan de tusschenkomst der lieve princes Perdita, ‘half-caste’ dochter van Ralph Gabriel, en gelukt er in dezen tot een gezondere opvatting van zijn plicht tegenover Engeland te brengen.
Interessante bladzijden over het weinig gekende Burmeesch volk, zijn geloof en zeden. Goed getypeerde karakters. Alhoewel wat lang, is het boek toch onderhoudend.
T.
| |
Cardinal Lépicier O.S.M.: Le Miracle, sa nature, ses rapports avec l'ordre surnaturel. Traduit pat Charles Grolleau. - Desclée de Brouwer et Cie. Paris. - 25 fr.
Schrijver, een overtuigd thomist, heeft de vrucht van lange jaren studie en mediteeren over het mirakel en zijn goddelijke wetten in dit merkwaardig boek neergepend. Methodisch bestudeert hij van alle zijden het ingewikkelde en delicate vraagstuk van het mirakel, en staaft zijne thesis met steeds nieuwe argumenten.
Dat schoon en degelijk werk zal niet alleen voor priesters van nut zijn, maar dient insgelijks aandachtig gelezen en overwogen te worden door al dezen die de kennis van God dieper willen doorgronden, en steviger gewapend staan voor het verdedigen van het geloof.
T.
| |
Hélène Iswolsky: Femmes Soviétique. (Coll. ‘Courrier des Iles’). - Desclée de Brouwer et Cie. Paris. - 9 fr. belges.
Lénine, in overeenkomst met Engels' theorieën, heeft de Russische vrouw totaal willen emancipeeren, haar ontslaan van den last van huwelijk en familie. Hij heeft diensvolgens vrije liefde en echtscheiding aangemoedigd, en de vruchtafdrijving wettig gemaakt; daarbij moest de Staat de opvoeding van alle kinderen op zich nemen, en moest de Sovietische vrouw, dank aan collectieve kook- en waschinrichtingen, van alle huiselijk werk verlost worden. De vernietiging der familie moest er uit volgen; en warlijk schenen die noodlottige begrippen den gewilden uitslag te treffen. Rusland leverde een allerdroevigst schouwspel op gedurende een aanzienlijken tijd. Stilaan echter, naarmate de jaren verliepen, kwam er een altijd scherper tegenwerking. De Russische vrouw voelde zich teleurgesteld: ze had het Paradijs, dat haar beloofd werd, niet gevonden. Wel was zij in alles 's mans gelijke geworden, maar ze wist nu, dat het niets anders beteekende dat dat ze tot denzelfden onmenschelijken zwaren arbeid veroordeeld werd; dat ze dien arbeid met moederschap niet kon vereenigen en dat ze, bij slot van rekening, het slachtoffer was van den strijd tegen de familie.
Ook werden de sovjetische wetgevers allengskens gewaar hoe noodlottig de uitslagen der wetten over echtscheiding, vrije liefde, vruchtafdrijving, enz. voor het
| |
| |
ras waren, zoodat er, in Juni 1937, een nieuw familiaal en matrimoniaal wetboek gegeven werd am de stabilisatie der familie te bevorderen, de vruchtafdrijving te verbieden, de huwelijksbanden nauwer te sluiten. De strijd door de groote massa der vrouwen aangegaan, heeft ook de poging tot vernietiging van den godsdienst verijdeld. Dank aan hen zijn de leiders gedwongen een aantal kerken weer te openen, en staan ze onmachtig tegenover het heropleven van het godsdienstig leven. - Niet genoeg kunnen we dit hoogst interessant en opbeurend boek aanbevelen.
L.D.
| |
Jerome K. Jerome: Tommy and Co. Traduit par Marguerite Seligmann. (Coll. ‘Intermède’). - Desclée de Brouwer et Cie. Paris. - 12 fr. belges.
Een roman van Jerome K. Jerome's eerste manier. Al zijn gaven van fantazie en humor zijn er reeds in te vinden, met ietwat minder scepticisme dan in zijn later werk. Een origineel wezen, die kleine Tommy, het in 't wilde opgegroeid kind, dat in den aanvang niet goed weet of het een jongen of een meisje is, maar zich eindelijk, als zijn eigen kind door een ouden journalist aangenomen, stilaan tot een beminnelijke vrouw ontpopt. Schrijver brengt ons in een schilderachtig midden van uitgevers, dagbladschrijvers, letterkudigen, enz. binnen. Het boek is echter meer een aaneenschakeling van schetsen, waardoor een lichte draad loopt, welke van die in schijn onafhankelijke hoofdstukken een geheel maakt.
Aangename ontspanningslectuur.
T.
| |
Abbé Henri Perreyve: Pensées choisies, extraites de ses oeuvres et précédées d'une introduction par Son Em. Cardinal Perraud, évêque d'Autun, et membre de l'Académie Française. - 17e édition. Pierre Téqui. Paris.
Regelmatig worden de werken van den te vroeg ontslapen Abbé Perreyve heruitgegeven, en zijn invloed blijft even diep op de zielen. In dit boekje zal men een zeer goede verzameling vinden van gedachten ontleend aan al zijn werken. Het is een uitstekend meditatieboekje.
T.
|
|
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd