Dietsche Warande en Belfort. Jaargang 1937

[p. 862]

Twee dichteressen
door Aug. van Cauwelaert
Blanka Gijselen: Door roode vuur. Steenlandt, Kortrijk.
Liesbeth van Thillo: De doem der droomen. Bladen voor de Poëzie, Mechelen.

Gesteld dat Hélène Swarth niet voorafgegaan was, vijftig jaar geleden, zouden we ons dan niet trotsch verheugd hebben over een eersteling als ‘Door roode Vuur’, van Blanka Gijselen?... Natuurlijk, Hélène Swarth is er geweest; en ze is er nog; en er is vooral, te oordeelen naar het woordgebaar dezer gedichten, Karel van de Woestijne geweest. Over de onbewuste beïnvloeding van de weidsche en zoo doordringend-suggestieve schoonheid van van de Woestijne, hoeft echter geen jong dichter zich te schamen. Hoofdzaak is dat de inhoud van het jonge dichterschap spoedig met eigen klank resonneert. En ik acht het vanzelfsprekend dat Blanka Gijselen dit spoedig bereiken kan. Er is een felheid in den slag van dit jonge zingende hart en een forschheid in dit woord, die een onmiskenbaar dichterschap bevestigen. Een dichterschap dat zich noch verdwazen liet door één-daagsche leuzen, noch misleiden door een onvruchtbare zucht naar na-oorlogsch beeldmateriaal: maar die weet dat een vers in zijn voegen zitten moet en niet in stukken en scherven mag uiteenvallen.

Dat ook Liesbeth van Thillo de noodzaak dezer onmiskenbare waarheid erkent, die niet aan tijd of mode gebonden is, maar uit het wezen zelf van het gedicht spreekt, wekt vertrouwen in den ernst van dezen arbeid. Het zal haar hoeden voor litteraire ongelukken en het tijdverlies doen besparen van noodelooze en onvruchtbare omwegen.

[p. 863]

Blanka Gijselen veroorlove me echter haar te waarschuwen tegen een zekere nieuwsgierigheid in zichzelf en de zichtbare behoefte om het eigen vrouwelijk geheim te ontsluieren. Deze bijzondere belangstelling en de prikkel om ze te veruitwendigen, wijst doorgaans op verschijnselen der puberteit. En wanneer deze houding ook later aanhoudt, gaat het licht het vermoeden wekken van een zekere pose en neiging om den lezer te epateeren; wat dan doorgaans alleen bij zeer jonge menschen geschiedt. In elk geval moge zij bedenken dat een zekere schroom nog nooit een vrouw ontsierd heeft; ze moge dichteres geweest zijn of niet.

Er is niet alleen deze beminnelijke schroom in de zeven gedichten van Liesbeth van Thillo, die door de Bladen voor de Poëzie, werden uitgegeven; er is de blijde en onmiskenbare verrassing van een jong en zuiver dichterschap. Een dichterschap bovendien dat veel minder dan het vorige de onmiddellijke nabijheid verraadt van groote voorgangers. Laat een gedicht als ‘De late Vaart’ nog onvoldoende gesatureerd zijn van den eigen honing, te weinig gespannen van vormgevend gevoel, - al ontsiert het niet - maar dan volgt: ‘De dronken Bruid’, een vers van een lichte, schoone, schrijnende pijn; en daar is vooral: ‘Het gouden Uur’, een gedicht zoo gaaf en goed als weinigen in de laatste jaren hebben geschreven in Vlaanderen. Dit is een gedicht dat zingend geboren is; een lichte, zwevende gestalte met een stem die speelsch en helder klinkt en vol. Ook ‘De Doem der Droomen’ is een mooi gedicht, - vooral de aanvangsstrophe - maar het is in ‘Het gulden Uur’ dat Liesbeth van Thillo het sterkst en schoonst haar jong dichterschap affirmeert; en, moest ik kiezen tusschen de gedichten van beide hier besproken bundels, dan zou ik zonder aarzelen dit vers boven alle andere verkiezen.

Ik schrijf het over:

Het gulden uur

Als 't licht van zon en maan verweeft in ijle droomen
en alle sterren dansen op een vreemde wijs,

[p. 864]

 

dan zwijmelt onder bloesemende boomen

 

de dichter naar de delta van het paradijs.

 

 

 

Vogelen vliegen kleurig langs zijn haren

 

hun vlugge wieken wenken hem tot spoed,

 

de winden tokkelen op ongeziene snaren,

 

dit grijpt hem naar de ziel en wekt zijn overmoed.

 

 

 

Bloedende bloemen streelen langs zijn handen

 

een vuren engel zwaait een wierookvat

 

hij zelf zal tot een toorts belanden

 

vergankelijk vuurwerk op dit feestelijk pad.

 

 

 

Gouden verdwazing van die zoekt naar andere dingen

 

dat wat één warme dag hem biedt,

 

hij moet een eeuwig schoon bezingen

 

en brandt zichzelven op in dit verlossend lied.

Wij hoeven op geen verdere bevestiging te wachten van dit dichterschap. Liesbeth van Thillo behoort tot de jongste generatie die zingt en zingen zal.