Dietsche Warande en Belfort. Jaargang 1937

[p. 801]

[1937/12]

Gedichten
door J.D. Bierens de Haan

I
Christoforus

Nu is de zon aan 't ondergaan
en duister zamelt zich rondom;
geen licht van sterren of van maan
heet wie hier aantreedt wellekom;
een wolkenzware nacht breekt aan.

Toch staat die aan den oever woont
van dezen stroom voor elk gereed
die tot hem komt: de stroom is breed
waardoor hij veelmaals, onbeloond,
naar d'overliggende' oever schreed.

Ook nu: een kind staat aan de stulp
waar hij uitrust van zwaren plicht
hem door zichzelven opgelegd,
en 't vraagt geleide en bidt om hulp
derwaart waarheen 't zijn gangen richt.

Nu aarzelt hij voor 't eerst, bevreemd
door 't kind, dat met zijn kleene hand
heenwijst naar 's waters overkant -
moet hij dit kind aan d'oeverbeemd
neerzette' en keeren naar zijn strand?

Met bijzondere voldoening ontving de redactie deze drie gedichten van den fijnzinnigen wijsgeer en estheticus Dr. J.D. Bierens de Haan.

[p. 802]

 

De stroom is diep; de nacht ligt zwaar

 

gezonken op den waatren weg:

 

voor 't kind te grooter lijfsgevaar

 

aan d'overzij: hoe weet het daar

 

zijn pad met onwijs overleg?

 

 

 

Maar zwijgend steeds gebiedt het kind

 

als nooit een ander deed, en zoo

 

waagt hij zich in den stroom, en vindt

 

zijn schreen voorzichtig tastend in 't

 

gevaar, zijn weg ter nauwernoo.

 

 

 

Totdat zijn last, dien hij verdraagt

 

ten schouder, weegt als doodsgevaar.

 

Voor 't eerst dat hij zijn weg beklaagt,

 

voor 't eerst dat hem de dood belaagt

 

in dit klein kind - zoo wonderbaar.

 

 

 

Maar eensklaps wordt de last zoo licht

 

als liefdes last: Christoforus

 

draagt... die hèm voorleidt door het dicht

 

gewoel van golve' en nacht, gericht

 

ter Eeuwigheid: den Genius.

Bij het schilderstuk van Q. Matsijs in het Museum te Antwerpen.

[p. 803]

II
Het straatje

Hoe is de straat zoo stil en leeg?
Elders rumoert door straat en steeg
langs gracht en plein, het stadsbeweeg,
en joelt de drukke menschenschaar
met koopmanschap en marktmisbaar -
hier stilte als nimmer stiller zweeg.

Ik treed geruischloos in de straat
waar Stilte met mij medegaat -
Is dit een slaap, een doodenstaat?
of: wereldloos ver-innigd-zijn
en fluisterende wederschijn
van het verborgen Godsgelaat?

Bij het schilderij van den Delftschen Vermeer te Amsterdam (Rijksmuseum).

[p. 804]

III
Knidische Aphrodite, de uit de zee geborene

Ben ik Afrodité
geboren uit de zee
mijn ziel zingt in gepeinzen
het lied der golven mee.

'k Schreed uit mijn tempelhal
dit wijde toe, en zal
mij in 't geluk vermeien:
mijn zee is overal.

Van ver en van nabij
omruist de zangtoon mij;
niet anders wil ik weten
dan deze melodij.

Ik ben geboren tot
de liefde van een god,
die zingt in waatren koren
mijn zalig liefdeslot.

Nu drijft mijn ziel geheel
mee op dit stemgeveel,
en liefdes stille zegen
is mijn onendig deel.

Marmorkopie naar Praxiteles, Rome.